ਸੱਯਦ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ
ਸਈਦ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Syed Mushtaq Ali; 17 ਦਸੰਬਰ 1914 - 18 ਜੂਨ 2005) ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਸੀ, ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਸੀ, ਜੋ 1936 ਵਿਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਖਿਲਾਫ ਓਲਡ ਟ੍ਰੈਫੋਰਡ ਵਿਖੇ 112 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਟੈਸਟ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਸੀ।[1][2] ਉਸਨੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕੀਤੀ ਪਰ ਹੌਲੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦਾ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਸਪਿਨ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਮੈਚਾਂ ਵਿਚ ਆਲ ਰਾਊਂਡਰ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਹੋਣ ਲਈ ਅਕਸਰ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਕੀਤੀ ਪਰ ਕਦੇ ਕਦੇ ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿਚ।[3] ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਰੀ ਵਿਚ ਜਲਦੀ ਹੀ ਓਵਰ-ਐਡਵੈਂਚਰੁਰ ਬਣ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਵਿਕਟ ਖਰਚਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।[4]
ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ ਸੀ ਕੇ ਨਾਇਡੂ ਦੀ ਖੋਜ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇੰਦੌਰ ਵਿਖੇ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟਿੰਗ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।[5]
ਵਿਜ਼ਡਨ ਸਪੈਸ਼ਲ ਅਵਾਰਡ ਜੇਤੂ, ਉਸਨੇ 1936 ਦੌਰੇ ਵਿਚ ਚਾਰ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲਗਾਏ। ਉਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂ ਮੱਧ ਕ੍ਰਮ ਦਾ ਸੱਜਾ ਹੱਥ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਸੀ ਪਰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਿਆ ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਕੁਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਉਹ 11 ਟੈਸਟਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡਿਆ। ਉਸਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 5–8 ਜਨਵਰੀ 1934 ਵਿੱਚ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਟੈਸਟ ਇੰਗਲੈਂਡ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮਦਰਾਸ ਵਿੱਚ 6-10 ਫਰਵਰੀ 1952 ਵਿੱਚ 38 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ।
ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕੇਟ
ਸੋਧੋਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ ਖੇਤਰੀ ਟੀਮ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਕਲੱਬਾਂ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੇਡਿਆ ਜਦੋਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਕ ਜਵਾਨ ਖੇਡ ਸੀ। ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਕ ਖੇਡ ਦੰਤ ਕਥਾ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੁਪਰ ਸਟਾਰ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਇਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ। ਇਕ ਹੋਰ ਕਥਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਸੁਚੇਤ ਪਰ ਕੁਸ਼ਲ ਵਿਜੇ ਵਪਾਰੀ, ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ ਦੀ ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਟਰੋਕ ਖੇਡ ਨੇ ਟੀਮ ਲਈ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਬਣਾਈ।
ਉਹ ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿਚ ਹੋਲਕਰ ਲਈ ਸੀ ਕੇ ਨਾਇਡੂ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਸਟਾਲਵਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ 1964 ਵਿਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਖੇਡ ਵਿਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਮੈਰੀਲੇਬੋਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕਲੱਬ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਮੈਂਬਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ 90 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਆਪਣੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਮਰ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਟੀ -20 ਲੜੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਹੈ। ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ ਦਾ ਬੇਟਾ ਗੁਲਰੇਜ਼ ਅਲੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪੋਤਾ ਅੱਬਾਸ ਅਲੀ ਦੋਵੇਂ ਫਸਟ-ਕਲਾਸ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਦੇ ਸਨ।[6]
ਅਵਾਰਡ
ਸੋਧੋ- ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ - 1964 ਵਿਚ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
- ਸਈਦ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਲੀ ਟਰਾਫੀ- ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਕ ਟਵੰਟੀ -20 ਕ੍ਰਿਕਟ ਘਰੇਲੂ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 2008-09 ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਇਸ ਟਰਾਫੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸੀਜ਼ਨ ਸੀ।[7][8]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Telegraph, 25
- ↑ Wisden Obituaries 2006. Syed Mushtaq Ali.
- ↑ "Syed Mushtaq Ali". Cricinfo. Retrieved 31 January 2017.
- ↑ Telegraph, 25
- ↑ Das, Sourav (18 August 2014). "C. K. Nayudu - The First Indian Captain Sporteology". Sporteology. Archived from the original on 25 ਦਸੰਬਰ 2018. Retrieved 31 January 2017.
- ↑ Pandya, Haresh (26 December 2014) "Mushtaq Ali, India's first overseas Test ton scorer," India Abroad, New York, USA. p. A36.
- ↑ "Syed Mushtaq Ali Trophy, 2016 matches, scorecards, preview, history, news and statistics – Cricbuzz". Retrieved 31 January 2017.
- ↑ "Syed Mushtaq Ali Trophy". Retrieved 31 January 2017.