ਹਸਨ ਆਬਿਦੀ ( ਉਰਦੂ : حسن عابدی ) (7 ਜੁਲਾਈ 1929 – 6 ਸਤੰਬਰ 2005) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਲੇਖਕ, ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕਵੀ ਸੀ।[1]

ਹਸਨ ਆਬਿਦੀ
ਜਨਮ7 ਜੁਲਾਈ 1929
ਮੌਤ6 ਸਤੰਬਰ 2005(2005-09-06) (ਉਮਰ 76)
ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਪਾਕਿਸਤਾਨੀ
ਪੇਸ਼ਾਪੱਤਰਕਾਰ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ
ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ1955 – 2005

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਉਸਦਾ ਜਨਮ 7 ਜੁਲਾਈ 1929 ਨੂੰ ਜ਼ਫਰਾਬਾਦ, ਜੌਨਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਜ਼ਮਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ( ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ ) ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ 1948 ਵਿੱਚ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਲਿਖਣਾ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ।[2] ਉਹ ਕਰਾਚੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਲੱਬ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਕਰਾਚੀ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ਼ ਜਰਨਲਿਸਟ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਫੈਡਰਲ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ਼ ਜਰਨਲਿਸਟ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਹਸਨ ਆਬਿਦੀ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ ਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਇਰਤਿਕਾ ਫੋਰਮ ਦਾ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸੀ।[3]

ਆਬਿਦੀ ਨੇ 1955 ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖਬਾਰ ਅਫਕ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਹ 1957 ਵਿੱਚ ਲੈਲ-ਓ-ਨਾਹਰ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸਨੂੰ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਤੇ ਸਿਬਤੇ ਹਸਨ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੰਘ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ ਅਤੇ ਆਬਿਦੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਸਨ।[3][4]

ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਆਬਿਦੀ ਅਖਬਾਰ-ਏ-ਖਵਾਤੀਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਾਚੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਡਾਨ ਅਖਬਾਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਸਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣ ਗਿਆ।[3]

ਕੰਮ ਸੋਧੋ

ਉਸ ਦੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਵਿਸ਼ਤ-ਏ-ਨਈ (1995), ਜਰੀਦਾ (1998) ਅਤੇ ਫਰਾਰ ਹੋਨਾ ਹੁਰੂਫ ਕਾ (2004) ਹਨ। ਉਸਨੇ ਸਾਥੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਇਕਬਾਲ ਅਹਿਮਦ ਦੇ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ। ਹਸਨ ਆਬਿਦੀ ਨੇ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਨਜ਼ਮਾਂ ਦੋਵੇਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਉਹ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਸੀਮਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਲਾ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਸੀ ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਮਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਜ਼ਮਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹਨ। ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦੇ ਮੁੱਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਪਰਦੇਸੀ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਫਰਾਰ ਹੋਣਾ ਹੁਰੂਫ ਕਾ, 2004 ਵਿੱਚ, ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਸ਼ੇਰਜ਼ਾਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3][5]

ਮੌਤ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਸੋਧੋ

ਹਸਨ ਆਬਿਦੀ ਦੀ 6 ਸਤੰਬਰ 2005 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ 76 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਪਿਛਲੀ ਸ਼ਾਮ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਤਾਜ਼ਾ ਕਾਲਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।[3] ਉਸਨੂੰ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਿਲ ਦੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਠੀਕ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਆਖਰੀ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਰੀਅਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਬਚੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ – ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ ਸਨ।[3]

18 ਸਤੰਬਰ 2005 ਨੂੰ, ਹਸਨ ਆਬਿਦੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਦੋ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ, ਕਰਾਚੀ ਪ੍ਰੈਸ ਕਲੱਬ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰੈਸਿਵ ਰਾਈਟਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਹਸਨ ਆਬਿਦੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ।[5]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Hasan Abidi passes away". Dawn (newspaper). 7 September 2005. Retrieved 31 August 2021.
  2. "Hasan Abidi passes away". Dawn (newspaper). 7 September 2005. Retrieved 31 August 2021."Hasan Abidi passes away". Dawn (newspaper). 7 September 2005. Retrieved 31 August 2021.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 "Hasan Abidi passes away". Dawn (newspaper). 7 September 2005. Retrieved 31 August 2021."Hasan Abidi passes away". Dawn (newspaper). 7 September 2005. Retrieved 31 August 2021.
  4. Kamran Asdar Ali (16 May 2011). "Of communists, couriers and covert actions". The Express Tribune (newspaper). Retrieved 31 August 2021.
  5. 5.0 5.1 KARACHI: Tributes paid to Hasan Abidi Dawn (newspaper), Published 19 September 2005, Retrieved 31 August 2021

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ