ਅਨਾ ਸਾਗਰ ਝੀਲ
ਆਨਾ ਸਾਗਰ ਝੀਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਜ ਦੇ ਅਜਮੇਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਹ 1135-1150 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿਥਵੀਰਾਜ ਚੌਹਾਨ ਦੇ ਦਾਦਾ ਅਰਨੋਰਾਜਾ (ਉਰਫ਼ ਅਨਾ) ਦੁਆਰਾ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਚਮੈਂਟ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਝੀਲ 13 km (8.1 mi) ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਝੀਲ ਦੇ ਕੋਲ ਦੌਲਤ ਬਾਗ ਦਾ ਬਗੀਚਾ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਬਾਗ ਅਤੇ ਝੀਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੰਜ ਮੰਡਪ (ਬਾਰਾਦਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ) ਬਣਵਾਏ ਸਨ । [1]
| ਅਨਾ ਸਾਗਰ ਝੀਲ | |
|---|---|
 ਅਨਾ ਸਾਗਰ ਝੀਲ | |
| ਸਥਿਤੀ | ਅਜਮੇਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਭਾਰਤ |
| ਗੁਣਕ | 26°28′30″N 74°37′30″E / 26.475°N 74.625°E |
| Basin countries | India |
| ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ | 4.4 m (14 ft) |
| Water volume | 4,750,000 m3 (6,210,000 cu yd) |
| Settlements | ਅਜਮੇਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਭਾਰਤ |
ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ
ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਸਰਕਟ ਹਾਊਸ ਹੈ ਜੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਾਪੂ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੁਆਰਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੌਲਤ ਬਾਗ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ। ਝੀਲ ਦੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਚੌਪਾਟੀ ਅਤੇ ਜੇਟੀ ਵਾਕਵੇਅ ਅਤੇ ਬਾਰਾਂਦਰੀ ਹਨ। ਇਹ ਝੀਲ ਅਜਮੇਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਝੀਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਲਗਾਹ ਖੇਤਰ ( 5 km2 (1.9 sq mi) ਬਣਾਇਆ ਖੇਤਰ). ਝੀਲ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ 4.4 m (14 ft) ਹੈ 4,750,000 m3 (6,210,000 cu yd) ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ . ਰਾਜਸਥਾਨ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਝੀਲ ਦੇ ਬੇਸਿਨਾਂ ਦੇ ਕੈਚਮੈਂਟ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। [2] [3]
ਦਯਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਅਜਮੇਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਭਿਨਈ ਕੋਠੀ ਵਿਖੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅਸਥੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਰਿਸ਼ੀ ਉਦਯਾਨ [4] ਵਿੱਚ ਅਜਮੇਰ ਵਿੱਚ ਖਿੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਆਨਾ ਸਾਗਰ ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਰਿਸ਼ੀ ਉਦਯਾਨ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਵੇਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਯਜਨਾ ਹੋਮ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੀ ਬਰਸੀ 'ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਸਾਲਾਨਾ 3 ਦਿਨ ਦਾ ਅਰੂਸਮਾਜ ਮੇਲਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੈਦਿਕ ਸੈਮੀਨਾਰ, ਵੇਦ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਯੱਗ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਧਵਜਾ ਰੋਹਨ ਫਲੈਗ ਮਾਰਚ ਕਰਨਗੇ। [5] ਇਹ ਪਰੋਪਕਾਰਿਣੀ ਸਭਾ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਵਾਮੀ ਦਯਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਦੁਆਰਾ ਮੇਰਠ ਵਿੱਚ 16 ਅਗਸਤ 1880 ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, 27 ਫਰਵਰੀ 1883 ਨੂੰ ਅਜਮੇਰ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰਡ ਸੀ, ਅਤੇ 1893 ਤੋਂ ਅਜਮੇਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਦਫਤਰ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। [5]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "Rajasthan Geography". 17 January 2018.
- ↑ "Ana Sagar Lake". Times of India Travel. Retrieved 2019-12-18.
- ↑ "Ana Sagar Lake Ajmer, Rajasthan". www.tourmyindia.com. Retrieved 2019-12-18.
- ↑ Ramananda Chatterjee, 1933, The Modern Review, Volume 54, Page 593.
- ↑ 5.0 5.1 Rishi Dayanand mela start in Ajmer Arya scholors in Ajmer, Rajasthan Patrika, 20 November 2015.