ਅਬਦੁੱਲਾ ਸਾਹਿਬ
ਅਬਦੁੱਲਾ ਸਾਹਿਬ ਡੋਗਰਾ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਗਿਲਗਿਤ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਸੀ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦਨ ਐਂਗਲੋ-ਓਰੀਐਂਟਲ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ। ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੇਖਕ ਕੁਦਰਤ ਉੱਲਾ ਸ਼ਹਾਬ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੀ।
ਅਰੰਭਕ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਉਹ ਜੰਮਿਆ ਸੀ ਅੰਬਾਲਾ ਜ਼ਿਲੇ ਪੰਜਾਬ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਿੰਡ [[ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇੱਕ ਅਰਾਈਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਨਾਥ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਰਜ਼ੇ ਉਤਾਰਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਪਾਇਆ ਜੋ ਉਸ ਤੋਂ ਖੋਹਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ - ਅਤੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਅੰਬਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦਸਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਟਾਪ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਅਬਦੁੱਲਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮੁਹੰਮਦਨ ਐਂਗਲੋ-ਓਰੀਐਂਟਲ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਅਰਬੀ, ਫਾਰਸੀ, ਫਿਲਾਸਫੀ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿਚ ਮਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਬੀਏ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁਹੰਮਦਨ ਐਂਗਲੋ-ਓਰੀਐਂਟਲ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ।
ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਸੱਯਦ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸ ਇਮਤਿਹਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਵਜ਼ੀਫੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਅਬਦੁੱਲਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਗਿਲਗਿਤ ਵਿੱਚ ਕਲਰਕ ਜਾ ਲੱਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਸੂਬੇ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਉੱਥੇ ਅਠਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀਹ ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਉਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਥੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਬੰਧਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਮਾਹਰ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋ- ਕੁਦਰਤ ਉੱਲਾ ਸ਼ਹਾਬ, ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ
- ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ