ਅਮੀਨਾ ਪਾਸ਼ਾ ਕਿਜ਼ੀ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ (Azerbaijani: Əminə Dilbazi ; 26 ਦਸੰਬਰ 1919, ਕਜ਼ਾਖ, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ - 30 ਅਪ੍ਰੈਲ 2010, ਬਾਕੂ, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ) ਇੱਕ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਸੀ।

ਜੀਵਨੀ

ਸੋਧੋ

ਕਵੀ ਮੀਰਵਾਰੀਦ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਚਚੇਰੀ ਭੈਣ, ਅਮੀਨਾ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕਜ਼ਾਖ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਬਾਕੂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਜਿੱਥੇ ਪਰਿਵਾਰ ਉਸਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਸ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਕਜ਼ਾਖ ਡਰਾਅ ਨਾਲ ਅਜ਼ਰੀ ਬੋਲਿਆ।[1] 10 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਗੰਭੀਰ ਟੌਨਸਿਲਾਈਟਿਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਵਾਨ ਅਮੀਨਾ ਨੂੰ ਅਧਰੰਗ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਸਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਲਾਜ ਹੋਇਆ। 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸ਼ੁਕੀਨ ਜਿਮਨਾਸਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ, ਉਸਨੇ ਨਵੇਂ ਬਣਾਏ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਰਾਜ ਲੋਕ ਗੀਤ ਅਤੇ ਡਾਂਸ ਐਨਸੈਂਬਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਆਡੀਸ਼ਨ ਪਾਸ ਕੀਤਾ। ਉਸਦਾ ਡਾਂਸ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਬੈਲੇਮਾਸਟਰ ਇਲਿਆ ਅਰਬਾਤੋਵ ਸੀ।[2] ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਖੁਦ ਉਕਤ ਸਮੂਹ ਦਾ ਸਹਾਇਕ ਬੈਲੇ ਮਾਸਟਰ ਬਣ ਗਿਆ।[3]

ਉਸਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੋੜ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਨਿਆਜ਼ੀ ਨੇ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਮੀਰ ਜਾਫਰ ਬਘੀਰੋਵ ਸਮੇਤ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਸਤਾਲਿਨਵਾਦੀ ਕੁਲੀਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਤੁਰਾਜੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਗੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਇੱਕ ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦੇ ਗੋਡੇ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਛੁਪਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਲੱਤ ਕੱਟੇ ਜਾਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਚੱਲਿਆ। ਨਿਆਜ਼ੀ ਨੂੰ ਇਸ ਖਤਰਨਾਕ ਕਾਰਨਾਮੇ ਬਾਰੇ 1984 ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਿਸਤਰੇ 'ਤੇ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ; ਇਕ ਇਕਬਾਲੀਆ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਖੁਦ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਪਛਤਾਵਾ ਕੀਤਾ। [3] ਤੁਰਾਜੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਪਸੰਦੀਦਾ ਡਾਂਸ ਬਣ ਗਿਆ। [4] ਇੱਕ ਬੈਲੇਮਾਸਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਲੋਕ ਨਾਚਾਂ ਦਾ ਮੰਚਨ ਕੀਤਾ, ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ (ਤੁਰਾਜੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ) ਇਨਾਬੀ, ਤਰਕਾਮਾ, ਮਿਰਜ਼ਈ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ ਇਲਾਮਾ। 1949 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬਾਕੂ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਅਗਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਕਈ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1956 ਦਾ ਇਫ ਨਾਟ ਦੈਟ ਵਨ, ਫਿਰ ਦਿਸ ਵਨ ਦਾ ਫਿਲਮੀ ਸੰਸਕਰਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਖੁਦ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।[3]

1959 ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਅਮੀਨਾ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਐਸਐਸਆਰ ਦੇ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਡਾਂਸਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਅਤੇ ਕਈ ਡਾਂਸ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਕਲਾਤਮਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।[5]

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਆਪਣੇ ਕਿਰੋਵਾਬਾਦ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ, ਅਮੀਨਾ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਫਿਕਰਤ ਅਮੀਰੋਵ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜੋ ਉਸ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਜੂਨੀਅਰ ਸੀ। ਅਮੀਰੋਵ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ ਪਰ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨੌਜਵਾਨ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕਲਾਤਮਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਜੋਵਦਤ ਹਾਜੀਯੇਵ ਲਈ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੀ ਮੰਗਣੀ ਤੋੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਹਾਜੀਯੇਵ ਅਤੇ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾ ਵਿਆਹ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ (2002 ਵਿੱਚ ਹਾਜੀਯੇਵ ਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ) ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਪੁੱਤਰ ਇਸਮਾਈਲ ਹਾਜੀਯੇਵ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿਲਕ ਵੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦਾ ਸੰਚਾਲਕ ਹੈ।[3]

ਮਾਰਚ 2010 ਵਿੱਚ, ਅਮੀਨਾ ਦਿਲਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਦੌਰਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[6]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Karim Karimli, Azer Allahveranov. Əminə Dilbazi – Azərbaycan rəqs sənətinin şah əsəri Archived September 17, 2010, at the Wayback Machine.. 525-ci qazet. 26 December 2009.
  2. Bu gün Əminə Dilbazi ilə vida mərasimidir Archived October 8, 2011, at the Wayback Machine.. Ayna. 1 May 2010.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Vugar Imanov. Памяти Великой танцовщицы! Archived 2010-07-27 at the Wayback Machine.. Trend.az. 1 May 2010.
  4. Əminə Dilbazi: «Bəlkə məni ölmüş bilirlər?!» Archived June 12, 2010, at the Wayback Machine.. Milli.az. 30 April 2010.
  5. Азербайджанская культура понесла тяжелую утрату. Bakinsky Rabochy. 1 May 2010.
  6. Əfsanəvi rəqqasə Əminə Dilbazi vəfat etdi Archived May 3, 2010, at the Wayback Machine.. Milli.az. 30 April 2010.