ਅਰਬੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ
ਅਰਬੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ( فِعْل fiʿl ; pl. أَفْعَال afʿāl ), ਦੂਜੀਆਂ ਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਾਂਗ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ, ਦੋ ਤੋਂ ਪੰਜ (ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿੰਨ) ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਮੂਲ (ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿੰਨ ਅੱਖਰੀ ਜਾਂ ਚਾਰ ਅੱਖਰੀ ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੂਲਤੋਂ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਰਥਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ك-ت-ب k-t-b 'ਲਿਖੋ', ق-ر-ء q-r-ʾ 'ਪੜ੍ਹੋ', ء-ك-ل ʾ-k-l 'ਖਾਣਾ'। ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਅਗੇਤਰ ਪਿਛੇਤਰ, ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਫੰਕਸ਼ਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੁਰਖ, , ਲਿੰਗ, ਵਚਨ, ਕਾਲ਼, ਮੂਡ ਅਤੇ ਵਾਚ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਨੂੰ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ:
- ਤਿੰਨ ਕਾਲ (ਵਰਤਮਾਨ, ਭੂਤਕਾਲ; ਭਵਿੱਖ ਕਾਲ ਅਗੇਤਰ ਸਾ- ਜਾਂ ਕਣ sa- ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ sawfa ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)।
- ਦੋ ਵਾਚ (ਐਕਟਿਵ, ਪੈਸਿਵ)
- ਦੋ ਲਿੰਗ (ਪੁਲਿੰਗ, ਇਸਤਰੀ)
- ਤਿੰਨ ਪੁਰਖ (ਪਹਿਲਾ, ਦੂਜਾ, ਤੀਜਾ)
- ਤਿੰਨ ਵਚਨ (ਇਕਵਚਨ, ਦੋਵਚਨ, ਬਹੁਵਚਨ)
- ਸਿਰਫ਼ ਗੈਰ-ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਛੇ ਮੂਡ (ਸੰਕੇਤਕ, ਸਬਜੰਕਟਿਵ, ਜੂਸਿਵ, ਹੁਕਮੀਆ, ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਊਰਜਾ)
- ਉਨੀਵੇਂ ਰੂਪ, ਵਿਉਤਪਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਜੋ ਵਿਉਤਪੰਨ ਸੰਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੀਬਰ, ਕਾਰਕ, ਪਰਸਪਰ, ਆਤਮਵਾਚਕ, ਵਾਰਵਾਰਤਾ ਆਦਿ। ਹਰੇਕ ਰੂਪ ਲਈ, ਇੱਕ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੈਸਿਵ ਭਾਗੀਦਾਰ (ਦੋਵੇਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ, ਲਿੰਗ, ਵਚਨ, ਕਾਰਕ ਅਤੇ ਸਥਿੱਤੀ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਦੁਆਰਾ ਰੂਪਾਂਤਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ) ਅਤੇ ਇੱਕ ਮੌਖਿਕ ਨਾਂਵ (ਕਾਰਕ ਅਨੁਸਾਰ ਵੀ, ਸ਼ਬਦ ਰੂਪਾਕਾਰ ਵਿੱਚ, ਵਚਨ ਅਨੁਸਾਰ ਰੂਪਾਂਤਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ)।
ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਿਰਿਆ ਮੂਲ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅੰਜਨ (ਕਲਾਸੀਕਲ ਲਾਤੀਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਆ ਸੰਜੋਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰੀ) ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕ੍ਰਿਆ ਦੀ ਇੱਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਉਪ-ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ।
ਅਰਬੀ ਵਿਆਕਰਣਕਾਰ ਕਿਸੇ ਮੌਖਿਕ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤੱਤ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ف-ع-ل f-ʿ-l ਰੂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਸ਼ਕਲ يتكاتب (ਰੂਟ: ك-ت-ب) ਯਤਕਾਤਬ 'ਉਸ (ਨਾਲ) ਪੱਤਰ-ਵਿਹਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ' ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ يتفاعل yutafāʿalu (yuta1ā2a3u) ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਕਿ ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਭਾਰੀ VI ਨੰਬਰ ਸ਼ਕਲ ਦਾ ਕਰਮਵਾਚਕ ਅਨਯ ਜਾਂ ਤੀਜਾ-ਪੁਰਖ ਪੁਲਿੰਗ ਇਕਵਚਨ ਵਰਤਮਾਨ ਸੰਕੇਤਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਆਮ ਸ਼ਕਲ ਹੈ।
ਮੂਲ਼ ਤੋਂ ਲਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਿਰਿਆ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸੰਖਿਆ - ਕਿਰਿਆ ਨਾਂਵਾ ਅਤੇ ਕਿਰਦੰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ - ਲਗਭਗ 13 ਪੁਰਖ / ਵਚਨ / ਲਿੰਗ ਰੂਪ ਹਨ; ਗੁਣਾ 9 ਕਾਲ/ਮੂਡ ਜੁੜਤਾਂ, ਸ- س ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ (ਕਿਉਂਕਿ ਮੂਡ ਕੇਵਲ ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ 13 ਪੈਰਾਡਿਗਮੈਟਿਕ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੁਕਮੀਆ ਸਿਰਫ 5 ਹਨ); ਗੁਣਾ 17 ਰੂਪ /ਵਾਚ ਜੁੜਤਾਂ (ਕਿਉਂਕਿ IX, XI–XV ਰੂਪ ਸਿਰਫ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਸਥਿਰ ਮੂਲ਼ਾਂ ਲਈ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਅਤੇ ਰੂਪ VII ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਮਵਾਚੀ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ), ਕੁੱਲ ਮਿਲ਼ਾ ਕੇ ਬਣੇ 1,989 ਲਈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸਟੈਮ ਰੂਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਡੰਡੀ ਰੂਪ ਆਪ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮੂਲ਼ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ (ਜਾਂ ਇਸਦੀ ਘਾਟ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਭਕਤੀਆਂ
ਸੋਧੋਹਰੇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ਬਦੀ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸਟੈਮ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ- ਦੋ ਕਰਤਰੀਵਾਚ ਲਈ ਅਤੇ ਦੋ ਕਰਮਵਾਚ ਲਈ। ਇੱਕ ਖਾਸ ਵਾਚ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸਟੈਮ (ਅਤੀਤ ਦਾ ਸਟੈਮ ) ਭੂਤਕਾਲ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੂਜਾ (ਗੈਰ-ਭੂਤਕਾਲ ਸਟੈਮ ) ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਕਾਲ ਲਈ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸੰਕੇਤਕ ਮੂਡਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਬਜੰਕਟਿਵ ਅਤੇ ਹੁਕਮੀਆ ਲਈ। ਭੂਤਕਾਲ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਭੂਤਕਾਲ ਦੇ ਸਟੈਮ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਸੰਪੂਰਨ ਸਟੈਮ ਅਤੇ ਅਪੂਰਨ ਸਟੈਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਧਾਰ ਅਰਬੀ ਸਟੈਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਗਲਤ ਵਿਆਖਿਆ ਹੈ, ਕਿ ਇਹ ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਕਾਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਪਹਿਲੂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। (ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਟੈਮਾਂ ਦੀ ਕਾਲ ਜਾਂ ਪਹਿਲੂ ਵਜੋਂ ਵਿਆਖਿਆ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਅਸਹਿਮਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਹਾਵੀ ਮੌਜੂਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਟੈਮ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਲ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨਿਰਪੇਖ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਾਪੇਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਸੰਦਰਭਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟੈਮ ਦੇ ਕੁਝ ਅਸਾਧਾਰਨ ਉਪਯੋਗ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਪਹਿਲੂ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸੰਰਚਨਾਵਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਹਿਲੂ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀਆਂ।)[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਭੂਤਕਾਲ ਦੇ ਸਟੈਮ ਵਿੱਚ, ਪੁਰਖ, ਵਚਨ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਵਜੋਂ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿਛੇਤਰ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੈਰ-ਭੂਤਕਾਲ ਦੇ ਸਟੈਮ ਵਿੱਚ, ਅਗੇਤਰ ਅਤੇ ਪਿਛੇਤਰ ਦੋਨੋਂ ਜੋੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ( ਆਮ ਤੌਰ `ਤੇ ਅਗੇਤਰ ਪੁਰਖ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਿਛੇਤਰ ਵਚਨ ਅਤੇ ਲਿੰਗ।) ਦੋਨੋਂ ਸਟੈਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਲਈ ਕੁੱਲ 13 ਰੂਪ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਜੋ ਪੁਰਖ (ਉੱਤਮ, ਮਧਮ ਜਾਂ ਅਨਯ) ਦੇ; ਵਚਨ (ਇਕਵਚਨ, ਦੋਵਚਨ ਜਾਂ ਬਹੁਵਚਨ); ਅਤੇ ਲਿੰਗ (ਮਰਦ ਜਾਂ ਇਸਤਰੀ) ਸੁਨਿਸਚਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਗੈਰ-ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਛੇ ਵੱਖਰੇ ਮੂਡ ਹਨ: ਸੰਕੇਤਕ, ਲਾਜ਼ਮੀ, ਸਬਜੰਕਟਿਵ, ਜੂਸਿਵ, ਛੋਟਾ ਊਰਜਾਵਾਨ ਅਤੇ ਲੰਮਾ ਊਰਜਾਵਾਨ । ਮੂਡਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਛੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਸੰਖਿਆ ਪਿਛੇਤਰ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਅੰਤ ਸੰਕੇਤਕ ਲਈ -u, ਸਬਜੰਕਟਿਵ ਲਈ -a, ਲਾਜ਼ਮੀ ਅਤੇ ਜੂਸਿਵ ਲਈ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ـَنْ -an ਛੋਟੀ ਊਰਜਾਵਾਨ ਲਈ, ـَنَّ -anna ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਊਰਜਾਵਾਨ। ਜਦੋਂ ਸੰਖਿਆ ਪਿਛੇਤਰ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਮੂਡ ਜਾਂ ਤਾਂ ਪਿਛੇਤਰ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੂਪਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ ـُونَ ਪੁਲਿੰਗ ਬਹੁਵਚਨ ਸੰਕੇਤਕ ਬਨਾਮ ـُو ਲਈ -ūna -ū ਬਹੁਵਚਨ ਸਬਜੰਕਟਿਵ/ਇੰਪੈਰੇਟਿਵ/ਜੁਸਿਵ ਲਈ), ਜਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੇਵਲ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਦੂਜੇ-ਪੁਰਖ ਅਗੇਤਰ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਜੂਸਿਵ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ـت ta-/tu- ।
ਅਨ੍ਯ ਪੁਰਖ ਪੁਲਿੰਗ ਇਕਵਚਨ ਭੂਤਕਾਲ ਦਾ ਰੂਪ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ infinitive ਦੇ ਸਮਾਨ, ਇੱਕ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ "ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ ਰੂਪ" ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। (ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ infinitive ਨਹੀਂ ਹੈ।) ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, 'ਲਿਖਣਾ' ਦੇ ਅਰਥ ਵਾਲੀ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਅਕਸਰ كَتَبَ (ਕਤਬਾ) ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਜਿਸਦਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਤਲਬ ਹੈ 'ਉਸ ਨੇ ਲਿਖਿਆ'। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਤਕਾਲ ਦਾ ਸਟੈਮ كَتَبْـ ਹੈ katab- ; ਸੰਬੰਧਿਤ ਗੈਰ-ਭੂਤਕਾਲ ਸਟੈਮ ـكْتُبْـ ਹੈ -ktub-, ਜਿਵੇਂ يَكْتُبُ ਵਿੱਚ yaktubu 'ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ'। ਅਨ੍ਯ ਪੁਰਖ ਪੁਲਿੰਗ ਇਕਵਚਨ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ ਹਵਾਲੇ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣਾ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਕੀ ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਲ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਵਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਾਰਮ ਇੱਕ ਦੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪੂਰਵ ਗਿਆਨ ਦੇ, ਇਹ ਸਵਰ ਅਕਸਰ ਭੂਤਕਾਲ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
ਕਾਲ਼
ਸੋਧੋਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਕਾਲ ਹਨ: ਅਤੀਤ ਕਾਲ ( اَلْمَاضِي al-māḍī ), ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ( اَلْمُضَارِع al-muḍāriʿ ) ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਕਾਲ। ਕਲਾਸੀਕਲ ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖ ਕਾਲ ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ਕ੍ਰਿਆ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਅਗੇਤਰ سَـ ਜਾਂ ਵੱਖਰਾ ਸ਼ਬਦ سَوْفَ ਲਾ ਕੇ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ سَيَكْتُبُ sa-yaktubu ਜਾਂ سَوْفَ يَكْتُبُ sawfa yaktubu 'ਉਹ ਲਿਖੇਗਾ'।
ਕੁਝ ਸੰਦਰਭਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਾਲ਼ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਹਿਲੂ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਰਬੀ ਕਾਲ਼ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ:
- ਭੂਤਕਾਲ਼ ਅਕਸਰ (ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਹੀਂ) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਤੀਤ ਸੰਪੂਰਨ ਦਾ ਅਰਥ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹ 'ਉਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ' ਦੇ ਉਲਟ 'ਉਸ ਨੇ ਕੀਤਾ' ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। 'ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ' ਵਾਲ਼ੇ ਨੂੰ ਕਿਰਿਆ كَانَ (ਹੋਣਾ) ਦੇ ਭੂਤਕਾਲ਼ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ਼ ਜਾਂ ਕਰਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ كَانَ يَكْتُبُ kāna yaktubu ਜਾਂ كَانَ كَاتِبٌ kāna kātibun 'ਉਹ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਸੀ'। ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਕੰਪਾਊਂਡ ਕਿਰਿਆਵਾਂ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਈ ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਨਕੋਏਟਿਵ, ਡਿਊਰੇਟਿਵ ਆਦਿ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ بَدَأ يُلْفِتُ النَظرَ badaʾa yulfitu al-naẓara ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਧਿਆਨ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ " ਜਿਸ ਵਿੱਚ badaʾa ਅਰਥ ਹੈ "(ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ) ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ"।
- ਲੜੀਦਾਰ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਦੋ ਕਾਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਪੇਖਕ ਕਾਲ਼ (ਜਾਂ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ, ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਪੱਖ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ, ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ਮੁੱਖ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭੂਤਕਾਲ ਮੁੱਖ ਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। (ਜਾਂ ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ਅਪੂਰਣ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਭੂਤਕਾਲ ਸੰਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। )
ਰੂਪ ਇੱਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਭ ਵਿੱਚ, ਕਿਸੇ ਦਿੱਤੇ ਮੂਲ ਲਈ ਅਤੀਤ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਅਤੀਤ ਸਟੈਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਲਈ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਸੰਭਵ ਰੂਪ ਹੈ। ਰੂਪ ਇੱਕ ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਰੂਪ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨਾਂ:
- كَتَبَ يَكْتُبُ kataba yaktubu 'ਲਿਖੋ'
- كَسِبَ يَكْسِبُ kasiba yaksibu 'earn'
- قَرَأَ يَقْرَأُ qaraʾa yaqraʾu 'read'
- قَدِمَ يَقْدَمُ qadima yaqdamu 'turn'
- كَبُرَ يَكْبُرُ kabura yakburu 'become big, grow up'
ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਦੂਸਰਾ ਸਵਰ ਅਤੀਤ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਅਤੀਤ ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚ a i u ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਵਰ a ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਤੀਤ ਦੇ ਸਟੈਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ i ਕੁਝ (ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਕਰਮਕ ਕਿਰਿਆਵਾਂ) ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ u ਕੇਵਲ ਕੁਝ ਸਥਿਰ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'be X' ਜਾਂ 'become X' ਜਿੱਥੇ X ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਹੈ)। ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਪੈਟਰਨ ਹਨ:
- ਅਤੀਤ: a ; ਗ਼ੈਰ-ਅਤੀਤ: u ਜਾਂ i
- ਭੂਤਕਾਲ: a, ਗੈਰ-ਭੂਤਕਾਲ: a (ਜਦੋਂ ਦੂਜਾ ਜਾਂ ਤੀਜਾ ਮੂਲ ਵਿਅੰਜਨ "guttural," ਭਾਵ ʾ ʿ h ḥ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ)
- ਅਤੀਤ: i ; ਗੈਰ-ਅਤੀਤ: a
- ਅਤੀਤ: u ; ਗੈਰ-ਅਤੀਤ: u
ਮੂਡ
ਸੋਧੋਤਿੰਨ ਮੂਡ ਹਨ ( حَالَات ḥālāt, ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ "ਕੇਸ" ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; sg. حَالَة ), ਜਿਸ ਦੇ ਰੂਪ ਅਪੂਰਨ ਸਟੈਮ ਤੋਂ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: ਸੰਕੇਤਕ ਮੂਡ ( مَرْفُوع ), ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ u ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਸਬਜੈਕਟਿਵ ( مَنْصُوب ), ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ a ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਅਤੇ ਜੁਸਿਵ ( مَجْزُوم ), ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਘੱਟ ਰਸਮੀ ਅਰਬੀ ਅਤੇ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਬਜੰਕਟਿਵ ਮੂਡ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਅਪੂਰਨਕਾਲ (ਸਬਜੰਕਟਿਵਿਜ਼ਮ) ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਹਰਾਕਾਹ ਸਵਰ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ।
ਹੁਕਮੀਆ ( صِيغَة اَلْأَمْر ṣīghat al-amr ) (ਸਕਾਰਾਤਮਕ, ਸਿਰਫ਼ ਮਧਮ ਪੁਰਖ) ਅਪੂਰਨ ਜਸਿਵ ਸਟੈਮ ਤੋਂ ਅਗੇਤਰ (ت-) ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ قَدِّم qaddim 'ਹਾਜ਼ਰ!' . ਜੇਕਰ ਨਤੀਜਾ ਦੋ ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸਵਰ ( a ਜਾਂ i ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯੋਗ <span about="#mwt129" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":["1","2"],"optionalTargetParams":["3"]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Transliteration","href":"./ਫਰਮਾ:Transliteration"},"params":{"1":{"wt":"ar"},"2":{"wt":"ALA"},"3":{"wt":"alif"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwATc" title="American Library Association – Library of Congress transliteration" typeof="mw:Transclusion"><i lang="ar-Latn">alif</i></span> (ا) ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ " i " ਵਜੋਂ ਉਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ اِغْسِلْ ighsil 'ਧੋ!' ਜਾਂ اِفْعَل ifʿal 'ਕਰੋ!' ਜੇਕਰ ਵਰਤਮਾਨ ਰੂਪ ਦਾ ਸਵਰ u ਹੈ, ਤਾਂ ਅਲਿਫ਼ ਨੂੰ ਵੀ u ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ أُكْتُب uktub 'ਲਿਖੋ!' . ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਹੁਕਮੀਆ ਜਸਿਵ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਹਨ।
ਉਪਰੋਕਤ ਨਿਯਮ ਦਾ ਅਪਵਾਦ ਰੂਪ (ਜਾਂ ਸਟੈਮ) IV ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਯੋਗ ਅਲਿਫ ਅ ਨੂੰ a- ਵਜੋਂ ਉਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਪੂਰਨ ਜੂਸਿਵ ਰੂਪ ਦੇ ਅੱਗੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ أرسل arsil "ਭੇਜੋ!", أضف [1] aḍif 'ਜੋੜੋ!' .
ਸਬਜੰਕਟਿਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੁਝ ਜੋੜਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਧੀਨ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੂਸਿਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ, ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਹੁਕਮੀਆ ਵਿੱਚ, ਅਤੇ ਹੌਰਟੇਟਿਵ la +ਜੂਸਿਵ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: 2. sg. m.:
- ਅਪੂਰਨ ਸੰਕੇਤਕ تفعلُ tafʿalu 'ਤੁਸੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ'
- ਸਬਜੰਕਟਿਵ ان تفعلَ an tafʿala 'ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਕਰਦੇ ਹੋ'
- jussive لا تفعلْ lā tafʿal ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਅਗੇਤਰ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ; ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ, ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ 'ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਕਰੋ!'
- ਛੋਟਾ ਊਰਜਾਵਾਨ تفعلنْ tafʿalan ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਅਗੇਤਰ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ; ਜੇਕਰ ਅਗੇਤਰ "la" ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ 'ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ'
- ਲੰਬੇ ਊਰਜਾਵਾਨ تفعلنَّ tafʿalanna ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਘੂ ਊਰਜਾਵਾਨ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ੋਰ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਅਗੇਤਰ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ; ਜੇਕਰ ਅਗੇਤਰ "la" ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ 'ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ'
- ਹੁਕਮੀਆ افعل ifʿal 'ਕਰੋ!' .
ਵਾਚ
ਸੋਧੋਅਰਬੀ ਦੇਦੋ ਕਿਰਿਆ ਵਾਚ ਹਨ ( صِيغَات ṣīghāt "ਰੂਪ", sg. صِيغَة ṣīghah ), ਕਰਤਰੀ ( صِيغَة اَلْمَعْلُوم ṣīghat al-maʿlūm ), ਅਤੇ ਕਰਮਣੀ ( صِيغَة اَلْمَجْهُول ṣīghat al-majhūl )। ਕਰਮਣੀਵਾਚ ਵੋਕਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ:
- ਕਰਤਰੀ فَعَلَ faʿala 'ਉਸ ਨੇ ਕੀਤਾ', يَفْعَلُ yafʿalu 'ਉਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ'
- ਕਰਮਣੀ فُعِلَ fuʿila 'ਇਹ ਹੋ ਗਿਆ', يُفْعَلُ yufʿalu 'ਇਹ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ'
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕਰਤਰੀ ਅਤੇ ਕਰਮਣੀ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਹਿੱਜਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਸਿਰਫ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਵਰ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਕਮਜ਼ੋਰ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਅਪਵਾਦ ਹਨ।
ਪਾਰਟੀਸਿਪਲ
ਸੋਧੋਹਰ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਨੁਸਾਰੀ ਕਰਤਰੀ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿੱਚ ਕਰਮਣੀ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ معلم muʿallim 'ਅਧਿਆਪਕ' ਮੂਲ ع-ل-م ʿ-l-m ('ਜਾਣੋ') ਸਟੈਮ II ਲਈ ਕਰਤਰੀ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲ ਹੈ।
- ਸਟੈਮ I ਦਾ ਕਰਤਰੀ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲ فاعل ਹੈ fāʿil, ਅਤੇ ਕਰਮਣੀ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲ مفعول mafʿūl
- ਸਟੈਮ II–X ਅਗੇਤਰ مـ mu- ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋਨਾਂ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲਾਂ, ਕਰਤਰੀ ਅਤੇ ਕਰਮਣੀ ਲਈ ਨਾਮਮੂਲਕ ਅੰਤ। ਦੋ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਕੇਵਲ ਅੰਤਮ ਦੋ ਮੂਲ ਅੱਖਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਸਵਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਰਤਰੀ ਲਈ -i- ਅਤੇ ਕਰਮਣੀ ਲਈ -a- ਹੈ (ਉਦਾ. II. ਕਰਤਰੀ مفعِّل mu-faʿʿil, ਅਤੇ ਕਰਮਣੀ مفعَّل mu-faʿʿal )
ਕਿਰਿਆ ਨਾਂਵ (ਮਸਦਰ)
ਸੋਧੋਪਾਰਟੀਸਿਪਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਕਿਰਿਆ ਨਾਂਵ (ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ, مَصْدَر ) ਹੈ। maṣdar,ਬ.ਵ. مَصَادِر maṣādir, ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ 'ਸਰੋਤ'), ਕਈ ਵਾਰੀ ਜੇਰੰਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕਿਰਿਆ-ਵਿਉਤਪਤ ਨਾਂਵਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ "ਦੌੜਨਾ")। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਅਤੇ (ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਰਥ ਵਿਸਥਾਰ ਦੁਆਰਾ) ਉਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦਾ ਲਖਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵਾਕਿਆਤਮਕ ਫੰਕਸ਼ਨ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਕਿਰਿਆਵੀ ਪੂਰਕ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਸਟੈਮ I ਲਈ ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਂਵ ਦਾ ਗਠਨ ਅਨਿਯਮਿਤ ਹੈ।
- ਸਟੈਮ II ਦਾ ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਮ تفعيل ਤਫ਼ੀਅਲ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: تحضير taḥḍīr 'ਤਿਆਰ' ح-ض-ر ḥ-ḍ-r ('ਮੌਜੂਦ ਹੋਣਾ') ਸਟੈਮ II ਦਾ ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਂਵ ਹੈ।
- ਸਟੈਮ III ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਂਵ ਦਾ ਰੂਪ ਕਰਮਣੀ ਪਾਰਟੀਸਿਪਲ ਦੇ ਇਸਤਰੀ-ਲਿੰਗ ਨਾਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਲਈ ساعد ਲਈ ਸਾ` ਦ , 'ਉਸ ਨੇ ਮਦਦ ਕੀਤੀ', ਤੋਂ ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਂਵ مساعدة ਮੁਸਾ`ਦਾ ਬਣਦਾ ਹੈ। فعال ਫਿ`ਆਲ ਜਾਹਦ ਦੇ ਵੀ ਕੁਝ ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਂਵ ਹਨ: جاهد ਜਾਹਦ 'ਉਸ ਨੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ' ਤੋਂ ਜਿਹਾਦ جهاد ਬਣਦਾ ਹੈ (ਕਿਸੇ ਕਾਜ ਜਾਂ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ) 'ਹੰਭਲਾ ਮਾਰਨਾ'।
ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਂਵ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮਸ਼ਹੂਰ ਉਦਾਹਰਣਾਂ فتح ਹਨ fatḥ (ਦੇਖੋ ਫ਼ਤਹ ) (ਫਾਰਮ I), تنظيم ਤਨਜ਼ੀਮ (ਫਾਰਮ II), جهاد ਜਿਹਾਦ (ਫਾਰਮ III), إسلام ਇਸਲਾਮ (ਫਾਰਮ IV), انتفاضة intifāḍah (ਫਾਰਮ VIII ਦਾ ਇਸਤਰੀ-ਲਿੰਗ ਕਿਰਿਆਵੀ ਨਾਂਵ), ਅਤੇ استقلال <span about="#mwt221" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":["1","2"],"optionalTargetParams":["3"]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Transliteration","href":"./ਫਰਮਾ:Transliteration"},"params":{"1":{"wt":"ar"},"2":{"wt":"istiqlāl"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwAho" title="Arabic-language romanization" typeof="mw:Transclusion"><i lang="ar-Latn">istiqlāl</i></span> ਇਸਤਿਕ਼ਲਾਲ (ਫਾਰਮ X)।
ਵਿਉਤਪੱਤੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ, ਸੰਜੋਗਕ
ਸੋਧੋਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਕਿਰਿਆ ਸੰਜੋਜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਾਫ਼ੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੋ ਧੁਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਧੁਰਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (" ਫਾਰਮ I", "ਫਾਰਮ II" ਆਦਿ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਰਕ, ਤੀਬਰ, ਪਰਸਪਰ, ਪੈਸਿਵ ਜਾਂ ਰਿਫਲੈਕਸਿਵ, ਅਤੇ ਸਟੈਮ ਫਾਰਮ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੂਸਰਾ ਧੁਰਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਰੂਟ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਖਾਸ ਵਿਅੰਜਨ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਨੁਕਸਦਾਰ (ਜਾਂ ਤੀਜਾ-ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਅੰਤਮ-ਕਮਜ਼ੋਰ) ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਮੂਲ ਵਿਅੰਜਨ و ਵਾਓ ਜਾਂ ي ਯੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ر-م-ي r-m-y 'ਸੁੱਟਣਾ', د-ع-و d-ʿ-w 'ਸੱਦਣਾ'), ਅਤੇ ਦੁੱਗਣੀਆਂ (ਜਾਂ ਉਗਣ ਵਾਲੀਆਂ) ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਵਿਅੰਜਨ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ م-د-د m-d-d 'extend'). ਇਹਨਾਂ "ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ" ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਟੈਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਅੰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਧੁਨੀ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ (ਭਾਵ ਬਿਨਾਂ ਮੂਲ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦੇ), ਰੂਟ ك-ت-ب k-t-b 'ਲਿਖੋ' ( ح-م-ر م-ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਫਾਰਮ IX ਲਈ ḥ-m-r 'ਲਾਲ', ਜੋ ਕਿ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਨੁਕਸ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਹੈ):
ਫਾਰਮ | ਅਤੀਤ | ਭਾਵ | ਅਤੀਤ | ਭਾਵ |
---|---|---|---|---|
ਆਈ | kataba كَتَبَ |
'ਉਸਨੇ ਲਿਖਿਆ' | yaktubu يَكْتُبُ |
'ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ' |
II | kattaba كَتَّبَ |
'ਉਸਨੇ (ਕਿਸੇ ਨੂੰ) ਲਿਖਣਾ ਬਣਾਇਆ' | yukattibu يُكَتِّبُ |
'ਉਹ (ਕਿਸੇ ਨੂੰ) ਲਿਖਦਾ ਹੈ' |
III | kātaba كاتَبَ |
'ਉਸ ਨੇ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ, (ਕਿਸੇ ਨੂੰ) ਲਿਖਿਆ' | yukātibu يُكاتِبُ |
'"ਉਹ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, (ਕਿਸੇ ਨੂੰ) ਲਿਖਦਾ ਹੈ' |
IV | ʾaktaba أَكْتَبَ |
'ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ' | yuktibu يُكْتِبُ |
'ਉਹ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ' |
ਵੀ | takattaba تَكَتَّبَ |
ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ | yatakattabu يَتَكَتُّبُ |
ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ |
VI | takātaba تَكَاتَبَ |
'ਉਸ ਨੇ ਪੱਤਰ ਵਿਹਾਰ ਕੀਤਾ (ਕਿਸੇ ਨਾਲ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਸੀ)' | yatakātabu يَتَكَاتَبَ |
'ਉਹ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ (ਕਿਸੇ ਨਾਲ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਸੀ)' |
VII | inkataba اِنْكَتَبَ |
'ਉਸਨੇ ਸਬਸਕ੍ਰਾਈਬ ਕੀਤਾ' | yankatibu يَنْكَتِبُ |
'ਉਹ ਸਬਸਕ੍ਰਾਈਬ ਕਰਦਾ ਹੈ' |
VIII | iktataba اِكْتَتَبَ |
'ਉਸਨੇ ਨਕਲ ਕੀਤਾ' | yaktatibu يَكْتَتِبُ |
'ਉਹ ਨਕਲ ਕਰਦਾ ਹੈ' |
IX | iḥmarra اِحْمَرَّ |
'ਉਹ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ' | yaḥmarru يَحْمَرُّ |
'ਉਹ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ' |
ਐਕਸ | istaktaba اِسْتَكْتَبَ |
'ਉਸਨੇ (ਕਿਸੇ ਨੂੰ) ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ' | yastaktibu يَسْتَكْتِبُ |
'ਉਹ (ਕਿਸੇ ਨੂੰ) ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ' |
ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ:
ਕਮਜ਼ੋਰੀ | ਰੂਟ | ਅਤੀਤ 3 sg. masc. |
ਅਤੀਤ 1st sg. |
ਮੌਜੂਦ 3 sg. masc. |
ਮੌਜੂਦ 3 pl. fem. |
---|---|---|---|---|---|
ਧੁਨੀ (ਗੈਰ-ਕਮਜ਼ੋਰ) | ك-ت-ب k-t-b 'ਲਿਖਣ ਲਈ' |
كَتَبَ kataba |
كَتَبْتُ katabtu |
يَكْتُبُ yaktubu |
يَكْتُبْنَ yaktubna |
ਐਸੀਮੀਲੇਟਿਡ (ਪਹਿਲਾ-ਕਮਜ਼ੋਰ), ਡਬਲਯੂ | و-ج-د w-j-d 'ਲੱਭਣ ਲਈ' |
وَجَدَ wajada |
وَجَدْتُ wajadtu |
يَجِدُ yajidu |
يَجِدْنَ yajidna |
ਸਮਾਈ ਹੋਈ (ਪਹਿਲੀ-ਕਮਜ਼ੋਰ), ਵਾਈ | ي-ب-س y-b-s 'ਸੁੱਕਣ ਲਈ' |
يَبِسَ yabisa |
يَبِسْتُ yabistu |
يَيْبَسُ yaybasu |
يَيْبَسْنَ yaybasna |
ਹੋਲੋ (ਦੂਜਾ-ਕਮਜ਼ੋਰ), ਡਬਲਯੂ | ق-و-ل q-w-l 'ਕਹਿਣਾ' |
قالَ qāla |
قُلْتُ qultu |
يَقُولُ yaqūlu |
يَقُلْنَ yaqulna |
ਹੋਲੋ (ਦੂਜਾ-ਕਮਜ਼ੋਰ), ਵਾਈ | س-ي-ر s-y-r 'ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਜਾਓ' |
سارَ sāra |
سِرْتُ sirtu |
يَسِيرُ yasīru |
يَسِرْنَ yasirna |
ਨੁਕਸਦਾਰ (ਤੀਜਾ-ਕਮਜ਼ੋਰ, ਅੰਤਮ-ਕਮਜ਼ੋਰ), ਡਬਲਯੂ | د-ع-و d-ʿ-w 'ਕਾਲ ਕਰਨ ਲਈ' |
دَعا daʿā |
دَعَوْتُ daʿawtu |
يَدْعُو yadʿū |
يَدْعُونَ yadʿūna |
ਨੁਕਸਦਾਰ (ਤੀਜਾ-ਕਮਜ਼ੋਰ, ਅੰਤਮ-ਕਮਜ਼ੋਰ), ਵਾਈ | ر-م-ي r-m-y ' ਸੁੱਟਣ ਲਈ ' |
رَمَى ramā |
رَمَيْتُ ramaytu |
يَرْمِي yarmī |
يَرْمِينَ yarmīna |
ਦੁੱਗਣਾ (ਜੀਮੀਨੇਟਡ) | م-د-د m-d-d 'ਵਧਾਉਣ ਲਈ' |
مَدَّ madda |
مَدَدْتُ madadtu |
يَمُدُّ yamuddu |
يَمْدُدْنَ yamdudna |
ਸੰਯੋਜਨ
ਸੋਧੋਪੁਰਖ-ਵਚਨ, ਕਾਲ਼-ਪਹਿਲੂ-ਮੂਡ, ਅਤੇ ਕਿਰਦੰਤਾਂ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਕ੍ਰਿਆ ਸੰਯੋਜਕ
ਸੋਧੋਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਪੁਰਖ ਅਤੇ ਵਚਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੂਡ ਨੂੰ ਕਈ ਅਗੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਪਿਛੇਤਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੇਠ ਦਿੱਤੀ ਸਾਰਣੀ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਧੁਨੀ ਫਾਰਮ I ਕਿਰਿਆ, kataba ( كتب ) 'ਲਿਖਣ ਲਈ'. ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅੰਤਮ ਲਘੂ ਸਵਰਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਤਰੀ ਬਹੁਵਚਨ ਅੰਤ -na ਦੇ ਸਵਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮਧਮ ਪੁਰਖ ਦੇ ਇਸਤਰੀ ਇੱਕਵਚਨ ਅੰਤ -ti ਦੇ ਸਵਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ।
Past | Present Indicative |
Subjunctive | Jussive | Long Energetic |
Short Energetic |
Imperative | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Singular | |||||||||
1st | katab-tu | a-ktub-u | a-ktub-a | a-ktub | a-ktub-anna | a-ktub-an | – | |||
كَتَبْتُ | أَكْتُبُ | أَكْتُبَ | أَكْتُبْ | أَكْتُبَنَّ | أَكْتُبَنْ | – | ||||
2nd | masc. | katab-ta | ta-ktub-u | ta-ktub-a | ta-ktub | ta-ktub-anna | ta-ktub-an | u-ktub | ||
كَتَبْتَ | تَكْتُبُ | تَكْتُبَ | تَكْتُبْ | تَكْتُبَنَّ | تَكْتُبَنْ | اُكْتُبْ | ||||
fem. | katab-ti | ta-ktub-īna | ta-ktub-ī | ta-ktub-inna | ta-ktub-in | u-ktub-ī | ||||
كَتَبْتِ | تَكْتُبِينَ | تَكْتُبِي | تَكْتُبِنَّ | تَكْتُبِنْ | اُكْتُبِي | |||||
3rd | masc. | katab-a | ya-ktub-u | ya-ktub-a | ya-ktub | ya-ktub-anna | ya-ktub-an | – | ||
كَتَبَ | يَكْتُبُ | يَكْتُبَ | يَكْتُبْ | يَكْتُبَنَّ | يَكْتُبَنْ | – | ||||
fem. | katab-at | ta-ktub-u | ta-ktub-a | ta-ktub | ta-ktub-anna | ta-ktub-an | – | |||
كَتَبَتْ | تَكْتُبُ | تَكْتُبَ | تَكْتُبْ | تَكْتُبَنَّ | تَكْتُبَنْ | – | ||||
Dual | ||||||||||
2nd | katab-tumā | ta-ktub-āni | ta-ktub-ā | ta-ktub-ānni | – | u-ktub-ā | ||||
كَتَبْتُمَا | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبَا | تَكْتُبَانِّ | – | اُكْتُبَا | |||||
3rd | masc. | katab-ā | ya-ktub-āni | ya-ktub-ā | ya-ktub-ānni | – | – | |||
كَتَبَا | يَكْتُبَانِ | يَكْتُبَا | يَكْتُبَانِّ | – | – | |||||
fem. | katab-atā | ta-ktub-āni | ta-ktub-ā | ta-ktub-ānni | – | – | ||||
كَتَبَتَا | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبَا | تَكْتُبَانِّ | – | – | |||||
Plural | ||||||||||
1st | katab-nā | na-ktub-u | na-ktub-a | na-ktub | na-ktub-anna | na-ktub-an | – | |||
كَتَبْنَا | نَكْتُبُ | نَكْتُبَ | نَكْتُبْ | نَكْتُبَنَّ | نَكْتُبَنْ | – | ||||
2nd | masc. | katab-tum | ta-ktub-ūna | ta-ktub-ū | ta-ktub-unna | ta-ktub-un | u-ktub-ū | |||
كَتَبْتُمْ | تَكْتُبُونَ | تَكْتُبُوا | تَكْتُبُنَّ | تَكْتُبُنْ | اُكْتُبُوا | |||||
fem. | katab-tunna | ta-ktub-na | ta-ktub-nānni | – | u-ktub-na | |||||
كَتَبْتُنَّ | تَكْتُبْنَ | تَكْتُبْنَانِّ | – | اُكْتُبْنَ | ||||||
3rd | masc. | katab-ū | ya-ktub-ūna | ya-ktub-ū | ya-ktub-unna | ya-ktub-un | – | |||
كَتَبُوا | يَكْتُبُونَ | يَكْتُبُوا | يَكْتُبُنَّ | يَكْتُبُنْ | – | |||||
fem. | katab-na | ya-ktub-na | ya-ktub-nānni | – | – | |||||
كَتَبْنَ | يَكْتُبْنَ | يَكْتُبْنَانِّ | – | – | ||||||
Passive | Singular | |||||||||
1st | kutib-tu | u-ktab-u | u-ktab-a | u-ktab | u-ktab-anna | u-ktab-an | – | |||
كُتِبْتُ | أُكْتَبُ | أُكْتَبَ | أُكْتَبْ | أُكْتَبَنَّ | أُكْتَبَنْ | – | ||||
2nd | masc. | kutib-ta | tu-ktab-u | tu-ktab-a | tu-ktab | tu-ktab-anna | tu-ktab-an | – | ||
كُتِبْتَ | تُكْتَبُ | تُكْتَبَ | تُكْتَبْ | تُكْتَبَنَّ | تُكْتَبَنْ | – | ||||
fem. | kutib-ti | tu-ktab-īna | tu-ktab-ī | tu-ktab-inna | tu-ktab-in | – | ||||
كُتِبْتِ | تُكْتَبِينَ | تُكْتَبِي | تُكْتَبِنَّ | تُكْتَبِنْ | – | |||||
etc. | ||||||||||
Nominal | Active Participle | Passive Participle | Verbal Noun | |||||||
kātib | maktūb | katb, kitbah, kitābah | ||||||||
كَاتِب | مَكْتُوب | كَتْب، كِتْبَة، كِتَابَة |
ਹੁਕਮੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਵਰ (ਜੋ ਕਿ ਯੋਗ ਹੈ) ਕਿਰਿਆ ਦਰ ਕਿਰਿਆ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ:
- ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਵਰ u ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਸਟੈਮ ਦੋ ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲਾ ਸਵਰ u ਜਾਂ ū ਹੈ।
- ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਵਰ i ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਸਟੈਮ ਦੋ ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲਾ ਸਵਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਸਟੈਮ ਇੱਕ ਵਿਅੰਜਨ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਵਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਬਿਨਾਂ ਬੋਲੇ ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ, katabtu, katabta, katabti ਅਤੇ katabat ਸਾਰੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ: كتبت . katabtu ਅਤੇ katabta (ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ katabti ਵੀ) ਨੂੰ ਅਰਬੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪੌਸਾ ਵਿੱਚ katabt ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ا (alif) in final ـُوا (-ū) is silent.
ਕਮਜ਼ੋਰ ਮੂਲ
ਸੋਧੋਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਮੂਲਕ ( wāw ), ي w ( y ) ਜਾਂ ء ʾ ( hamzah ) ਵਾਲੇ yāʾ ਅਕਸਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧੁਨੀ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯਮਾਂ ਵਾਲੇ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੂਲਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ "ਕਮਜ਼ੋਰ" ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਡਾਈਮਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। hamzah ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਰਥੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ hamzah ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ( hamzah ਅਤੇ ا alif ਦੀ ਆਰਥੋਗ੍ਰਾਫੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਇਸਲਾਮੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗ਼ੈਰ-ਪ੍ਰਣਾਲੀਬੱਧ ਹੈ)। ਮੂਲ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰੈਡੀਕਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,ਮੂਲ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: ਪਹਿਲੀ ਕਮਜ਼ੋਰ, ਦੂਜੀ ਕਮਜ਼ੋਰ, ਤੀਜੀ ਕਮਜ਼ੋਰ (ਜਾਂ ਅੰਤਮ ਕਮਜ਼ੋਰ) ਅਤੇ ਦੁੱਗਣੀ, ਜਿੱਥੇ ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਰੈਡੀਕਲ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮੂਲ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਮਾਏ ਹੋਏ (ਪਹਿਲੀ-ਕਮਜ਼ੋਰ) ਮੂਲ
ਸੋਧੋਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਹਿਲੀਆਂ-ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾਕਲਮਾ ਵਾਓ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੀਤ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਤ ਹਨ। ਗੈਰ-ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ, ਵਾਓ ਗਿਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਖੋਖਲੀਆਂ (ਦੂਜੀ-ਕਮਜ਼ੋਰ) ਜੜ੍ਹਾਂ
ਸੋਧੋ- ↑ When a verb in Arabic ends with a vowel, the vowel is replaced with the corresponding short vocal when converted into imperative.