ਆਈ ਨੋ ਵਾਏ ਦ ਕੇਜਡ ਬਰਡ ਸਿੰਗਸ
ਆਈ ਨੋ ਵਾਏ ਦ ਕੇਜਡ ਬਰਡ ਸਿੰਗਸ 1969 ਦੀ ਇੱਕ ਸਵੈ ਜੀਵਨੀ ਹੈ ਜੋ ਅਮਰੀਕੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਮਾਇਆ ਏਂਜਲੋ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਸੱਤ ਖੰਡਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਾਣੀਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਪਿਆਰ ਨਸਲਵਾਦ ਅਤੇ ਸਦਮੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਤਾਬ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਟੈਂਪਸ, ਅਰਕਾਨਸਸ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮਾਇਆ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਹਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੇਜਡ ਬਰਡ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮਾਇਆ ਇੱਕ ਨਸਲਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੀਕਾਰ ਪੀੜਤ ਤੋਂ ਪੱਖਪਾਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਸੰਪੰਨ, ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਮੁਟਿਆਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਐਂਜਲੋ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸਹੇਲੀ, ਲੇਖਕ ਜੇਮਜ਼ ਬਾਲਡਵਿਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਰਾਬਰਟ ਲੂਮਿਸ ਨੇ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਲਿਖਣ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਜੋ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਵੀ ਸੀ। ਸਮੀਖਿਅਕ ਅਕਸਰ ਕੇਜਡ ਬਰਡ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਕਥਾ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਐਂਜੇਲੋ ਥੀਮੈਟਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਕਲਪਨਾ ਦੀਆਂ ਆਮ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸ਼ੈਲੀ ਜਿਸ ਦੀ ਉਹ ਆਲੋਚਨਾ, ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਅਮਰੀਕੀ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀਆਂ ਦੇ ਆਮ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਾਲੀ ਮਾਂ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ; ਨਸਲਵਾਦ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ; ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ; ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ, ਨਿੱਜੀ ਮਾਣ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਆਦਿ।
ਐਂਜਲੋ ਆਪਣੀ ਆਤਮਕਥਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਛਾਣ, ਬਲਾਤਕਾਰ, ਨਸਲਵਾਦ ਅਤੇ ਸਾਖਰਤਾ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਮਰਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਲਿਖਦੀ ਹੈ। ਮਾਇਆ, ਐਂਜਲੋ ਦਾ ਛੋਟਾ ਰੂਪ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਪਾਤਰ, "ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹਰ ਕਾਲੀ ਕੁੜੀ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਪਾਤਰ" ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।[1] ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵਜੋਂ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਐਂਜਲੋ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਹਾਵੀ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਠ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਰੂਪਕ, ਇੱਕ ਪੰਛੀ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਜਰੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਚਿੱਤਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ "ਨਸਲਵਾਦੀ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਪਾਠਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕ੍ਰਮ" ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] ਐਂਜਲੋ ਦਾ ਨਸਲਵਾਦ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸਤਾਪੂਰਣ ਏਕਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੌਜਵਾਨ ਮਾਇਆ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਦੁਖਦਾਈ ਸੰਸਾਰ ਨਾਲ ਸਿੱਝਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ; ਕਿਤਾਬਾਂ ਉਸਦੀ ਪਨਾਹ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਸਦੇ ਸਦਮੇ ਤੋਂ ਉਭਰਦੀ ਹੈ।
ਕੇਜਡ ਬਰਡ ਨੂੰ 1970 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੁੱਕ ਅਵਾਰਡ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤਕ <i>ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ</i> ਪੇਪਰਬੈਕ ਬੈਸਟਸੈਲਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। ਉੱਚ ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਯਾਦਗਾਰੀ ਯਾਦਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਾਹਿਤਕ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਬਲਾਤਕਾਰ, ਨਸਲਵਾਦ, ਅਤੇ ਜਿਨਸੀਅਤ ਦੇ ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਚਿੱਤਰਣ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਜਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।