ਐਚ. ਪੀ. ਐਸ. ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ
ਮੇਜਰ ਹਰੀ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ (ਜਨਮ 6 ਨਵੰਬਰ 1936) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪਹਾੜੀ, ਲੇਖਕ, ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਅਤੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਐਡਵੈਂਚਰ, ਖੇਡਾਂ, ਵਾਤਾਵਰਣ, ਅਪਾਹਜਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਾਂ[1] ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਭਾਰਤੀ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਏਵਰੇਸਟ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵੀਹ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ। 29 ਮਈ ਨੂੰ, ਐਵਰੇਸਟ ਮਾਉਂਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 12 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਐਚ.ਸੀ.ਐਸ. ਰਾਵਤ ਨਾਲ ਚੌਥੀ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਸੰਮੇਲਨ, ਫੂ ਡੋਰਜੀ ਸ਼ੇਰਪਾ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਸੰਮੇਲਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤਿੰਨ ਪਹਾੜ ਚੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਇਕੱਠੇ ਸਿਖਰ ਤੇ ਖੜੇ ਸਨ।
ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਮਾਊਟੈਨੀਅਰਿੰਗ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਵਿਖੇ ਆਪਣੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸਿਖਲਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਸਿੱਕਮ, ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 29 ਮਈ 1965 ਨੂੰ ਮਾਉਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। 1965 ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਐਵਰੈਸਟ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਭਾਰਤੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 9 ਪਹਾੜਬੱਧਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਰ ਤੇ ਰੱਖਿਆ, ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਕਪਤਾਨ ਐਮਐਸ ਕੋਹਲੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 17 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਹ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ, ਨਵਾਂਗੰਬੋ ਸ਼ੇਰਪਾ, ਸੋਨਮ ਗਯਤਸੋ, ਸੋਨਮ ਵੰਗਿਆਲ, ਸੀ ਪੀ ਵੋਹਰਾ, ਅੰਗ ਕਾਮੀ ਸ਼ੇਰਪਾ, ਹਰੀਸ਼ ਚੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਵਤ ਅਤੇ ਫੂ ਡੋਰਜੀ ਸ਼ੇਰਪਾ ਨਾਲ ਸੰਨ 1965 ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਿਖਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਅਤੇ ਐਵਰੈਸਟ ਪਰਬਤ ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਬਣਿਆ।[2][3][4][5][6][7] 1965 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਜੰਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਗੋਲੀ ਲੱਗੀ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਵ੍ਹੀਲਚੇਅਰ ਤੋਂ ਕੈਦ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਸਪਾਈਨਲ ਇੰਜ਼ੁਰੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਵਾਰਡ ਜੇਤੂ ਸੀਰੀਅਲ, ਬਿਆਡ ਹਿਮਾਲਿਆ, ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਡਿਸਕਵਰੀ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਚੈਨਲਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਹਰੀ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਦਾ ਜਨਮ 6 ਨਵੰਬਰ 1936 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਭਰਾਵਾਂ ਸਮੇਤ ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਭਾਰਤੀ ਕੇਂਦਰੀ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਆਪਣੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਉਹ ਸੇਂਟ ਜੋਸਫ ਦੀ ਅਕੈਡਮੀ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਜਾਰਜ ਕਾਲਜ, ਮਸੂਰੀ ਗਿਆ। ਉਥੇ, ਉਸਨੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਰੌਕ ਚੜਾਈ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੱਭੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਚੱਟਾਨ-ਚੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਵਧ ਗਈ। ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ਜਿੱਥੇ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਚੱਟਾਨਾਂ ਸਰ ਕੀਤੀਆਂ, ਉਹ ਹਨ ਗੜਵਾਲ, ਸਿੱਕਮ, ਨੇਪਾਲ, ਲੱਦਾਖ, ਅਤੇ ਬੇਸ਼ਕ ਬੇਸ਼ਕ ਮਾਊਂਟ ਐਵਰੈਸਟ।
ਮਿਲਟਰੀ ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ, 14 ਦਸੰਬਰ 1958 ਨੂੰ ਆਰਮੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ-ਮਕੈਨੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਦੂਸਰੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਕਮਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[8] ਉਸ ਨੂੰ 14 ਦਸੰਬਰ 1960 ਨੂੰ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਅਤੇ 14 ਦਸੰਬਰ 1964 ਨੂੰ ਕਪਤਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[9] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ 1965 ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਗੋਲੀ ਨਾਲ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਇੱਕ ਵ੍ਹੀਲਚੇਅਰ ਤਕ ਸੀਮਤ ਰਹਿ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ 8 ਜਨਵਰੀ 1968[10] ਨੂੰ ਮੇਜਰ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਪਦ ਨਾਲ ਆਰਮੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਡਿਸਚਾਰਜ ਮਿਲਿਆ।[11]
ਅਹੁਦੇ
ਸੋਧੋ- ਚੇਅਰਮੈਨ - ਇੰਡੀਅਨ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦੀ ਸੱਟ ਦਾ ਕੇਂਦਰ
- ਚੇਅਰਮੈਨ - 12 ਸਾਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਅਪੰਗਤਾ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ.
- ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ - ਇੰਡੀਅਨ ਮਾਊਂਟਨੇਅਰਿੰਗ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ.
- ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ - ਦਿੱਲੀ ਮਾਉਂਟੇਨਿੰਗ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ.
- ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ - ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਤਾ ਟਰੱਸਟ (* ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਸ ਅਤੇ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਨਾਲ ਅਪੰਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ).
- ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ - ਯੂਥ ਐਕਸਪਲੋਰਿੰਗ ਸੁਸਾਇਟੀ (ਆਇਰਲੈਂਡ, ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਚੈਪਟਰ ਦੇ ਨਾਲ).
- ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ - ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੰਸਥਾ).
- ਸਦੱਸ - ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਯਾਦਗਾਰੀ ਟਰੱਸਟ.
- ਸਦੱਸ - ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ - ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਕਮੇਟੀ.
- ਸਦੱਸ - ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ.
- ਸਦੱਸ - ਅਸਮਰਥਤਾ 'ਤੇ ਸੀਆਈਆਈ ਕੋਰ ਸਮੂਹ.
- ਸਦੱਸ - ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਗਠਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਮਾਲ ਕਮੇਟੀ.
- ਸਦੱਸ - ਸੀਆਈਬੀਆਰ (ਕਮਿ -ਨਿਟੀ ਬੇਸਡ ਰੀਹੈਬਲੀਟੇਸ਼ਨ), ਏਆਈਐਸਪੀਓ-ਇਟਲੀ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ.
- ਸਦੱਸ - ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਸੋਸਾਇਟੀ
ਅਵਾਰਡ
ਸੋਧੋਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
ਸੋਧੋ- ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ -1965[12]
- ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ -1965[13][14]
- ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ -2002[15]
- ਤੇਨਜ਼ਿੰਗ ਨੋਰਗੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਡਵੈਂਚਰ ਐਵਾਰਡ ਉਮਰ ਭਰ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤੀ -29 ਅਗਸਤ 2009
- ਅਪਾਹਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ - 3 ਦਸੰਬਰ 1998
- ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਜਨਮ (ਨਿਸ਼ਾਨ-ਏ-ਖ਼ਾਲਸਾ) ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
ਸੋਧੋ- ਐੱਫ.ਆਰ.ਜੀ.ਐੱਸ. - ਰਾਇਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਫੈਲੋ (ਯੁਨਾਈਟਡ ਕਿੰਗਡਮ)
- ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਸਾਹਸੀ ਉੱਤੇ ਲਿਖੇ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
- ਕੋਡੋਰ-ਡੀ-ਓਰੋ - ਇੱਕ ਉੱਚ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਐਡਵੈਂਚਰ ਸਪੋਰਟਸ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਲੇਖਣ / ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
- ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਐਵਰੈਸਟ ਅਭਿਆਨ ਲਈ ਸਲਾਹਕਾਰ / ਸਲਾਹਕਾਰ
- ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਫਾਰ ਪੀਸ ਅਵਾਰਡ, 29 ਜੁਲਾਈ 2013
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "H.P.S. Ahluwalia -". www.everesthistory.com.
- ↑ "First successful Indian Expedition of 1965-". www.istampgallery.com.
- ↑ "First successful Indian Expedition of 1965-". www.thebetterindia.com.
- ↑ "First successful Indian Expedition of 1965-". www.youtube.com.
- ↑ "Nine Atop Everest-First successful Indian Expedition of 1965-". books.google.com.sa.
- ↑ "The first Indians on Everest-First successful Indian Expedition of 1965-". www.livemint.com.
- ↑ "The first Indians on Everest-First successful Indian Expedition of 1965-". www.himalayanclub.org.
- ↑ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)". The Gazette of India. 12 September 1959. p. 226.
- ↑ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)". The Gazette of India. 21 January 1961. p. 20.
- ↑ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)". The Gazette of India. 3 March 1973. p. 295.
- ↑ "Part II-Section 3". The Gazette of India. 15 September 1997. p. 5.
- ↑ "Arjuna Award for The first Indians on Everest on 1965-". www.sportsauthorityofindia.nic.in. Archived from the original on 2019-08-08. Retrieved 2019-12-09.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Padma Shree for The first Indians on Everest on 1965-". www.dashboard-padmaawards.gov.in. Archived from the original on 2020-10-21. Retrieved 2019-12-09.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 ਨਵੰਬਰ 2014. Retrieved July 21, 2015.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Everest conqueror cautions against perils of professional climbing". The Tribune. 13 April 2011. Retrieved 16 September 2014.