ਕਲੀਮ ਉਸਮਾਨੀ
ਕਲੀਮ ਉਸਮਾਨੀ (ਜਨਮ ਇਹਤਿਸ਼ਾਮ ਇਲਾਹੀ ; 28 ਫਰਵਰੀ 1928 – 28 ਅਗਸਤ 2000) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਉਰਦੂ ਕਵੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ, ਨਾਅਤ, ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੇ ਗੀਤ ਅਤੇ 37 ਉਰਦੂ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੀਤ ਲਿਖੇ। ਉਸਨੇ 1973 ਅਤੇ 1978 ਵਿੱਚ 'ਸਰਬੋਤਮ ਗੀਤਕਾਰ' ਵਜੋਂ 2 ਨਿਗਾਰ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗੀਤਕਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾ ਲਈ। [1]
ਉਸਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਉਰਦੂ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ।
ਕਲੀਮ ਉਸਮਾਨੀ ਦਾ ਜਨਮ ਇਹਤਿਸ਼ਾਮ ਇਲਾਹੀ ਸਹਾਰਨਪੁਰ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 28 ਫਰਵਰੀ 1928 ਨੂੰ ਸ਼ਬੀਰ ਅਹਿਮਦ ਉਸਮਾਨੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [2] ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ। [3]
ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ
ਪਰਵਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਫਜ਼ਲ ਇਲਾਹੀ ਤੋਂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਸਿੱਖ ਲਈ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਵੱਸ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਅਹਿਸਾਨ ਦਾਨਿਸ਼ ਤੋਂ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਲਈਆਂ। ਉਸਨੂੰ ਅਕਸਰ ਮੁਸ਼ਾਇਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਗੀਤਕਾਰ ਵਜੋਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ ਇੰਤੇਖਾਬ (1955) ਸੀ। ਇਹ ਫਿਲਮ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ 'ਤੇ ਫਲਾਪ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਬਾਰਾ ਆਦਮੀ (1957) ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ "ਕਾਹੇ ਜਲਾਨਾ ਦਿਲ ਕੋ ਛੋਰੋ" ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ। 1959 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਰਾਜ਼ ਫਿਲਮ ਲਈ "ਮਿੱਠੀ ਮਿੱਠੀ ਬੱਤੀਓਂ ਸੇ" ਸਮੇਤ ਗੀਤ ਲਿਖੇ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। 1966 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਮ ਦੋਨੋ ਅਤੇ ਜਲਵਾ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ। ਫਿਲਮ ਜਲਵਾ ਦੇ ਗੀਤ "ਕੋਈ ਜਾ ਕੇ ਉਨਸੇ ਕਹਿ ਦੇ" ਅਤੇ "ਲਾਗੀ ਰੇ ਲਗਨ" ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ ਬਣ ਗਏ। 1969 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਨਾਜ਼ਨੀਨ ਅਤੇ ਅੰਦਲੀਬ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ [4]
ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੇ ਗੀਤ ਸੋਧੋ
1973 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਘਰਾਣਾ ਫਿਲਮ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦਾ ਗੀਤ "ਤੇਰਾ ਸਾਯਾ ਜਹਾਂ ਭੀ ਹੋ" ਲਿਖਿਆ ਜਿਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਨਿਗਾਰ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ "ਇਸ ਪਰਚਮ ਕੇ ਸਾਏ ਤਲੇ" ਅਤੇ "ਯੇ ਵਤਨ ਤੁਮਹਾਰਾ ਹੈ" ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਮੌਤ ਸੋਧੋ
28 ਅਗਸਤ 2000 ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਇੱਕ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। [5]
ਇਨਾਮ ਸੋਧੋ
| ਸਾਲ | ਅਵਾਰਡ | ਸ਼੍ਰੇਣੀ | ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੰਮ | ਨਤੀਜਾ | Ref. |
|---|---|---|---|---|---|
| ਨਿਗਾਰ ਅਵਾਰਡ | ਵਧੀਆ ਗੀਤਕਾਰ | rowspan="2"style="background: #BFD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="yes table-yes2"|ਜੇਤੂ | [6] [1] | ||
| ਘਰਾਣਾ (1973) ਤੋਂ "ਤੇਰਾ ਸਾਇਆ ਜਹਾ ਭੀ ਹੋ" | [5] [1] |
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Pakistan's 'Oscars': The Nigar Awards". Hot Spot Film Reviews website. 24 November 2017. Archived from the original on 13 June 2020. Retrieved 28 March 2022.
- ↑ "لازوال ملی نغموں کے خالق اور باکمال نغمہ نگار کلیم عثمانی". Hum News. 28 August 2019. Archived from the original on 11 ਜੁਲਾਈ 2022. Retrieved 11 July 2022.
- ↑ Mir, Rukhshan (2018-08-28). "Urdu Poet Kaleem Usmani Remembered". UrduPoint. Retrieved 2021-10-21.
- ↑ "Roznama Dunya: اسپیشل فیچرز :- کلیم عثمانی . . . شاندار فلمی نغمات اور ملی گیتوں کا شاعر". Roznama Dunya: اسپیشل فیچرز :- (in ਉਰਦੂ). 2015-04-16. Retrieved 2021-10-21.
- ↑ 5.0 5.1 "مقبول ترین ملّی نغمات کے خالق کلیم عثمانی کی برسی -". Urdu News. Retrieved 2021-10-21.
- ↑ "'اس پرچم کے سائے تلے ہم ایک ہیں'کے خالق کلیم عثمانی کی برسی منائی گئی -Daily Jang-Today's Paper-Entertainment". Daily Jang (in ਉਰਦੂ). Retrieved 2021-10-21.