ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਫ਼ਰਾਂਸ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

Browse history interactively
← ਪੁਰਾਣੀ ਤਬਦੀਲੀਅਗਲੀ ਸੋਧ →
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
VisualWikitext
ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB
ਲਾਈਨ 1:
{{ਉਸਾਰੀ ਹੇਠ}}
{{Infobox Country
|native_name = ''République française''<ref>ਖੇਤਰੀ ਬੋਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੰਮੇ ਨਾਂ:
*{{lang-gsw|Französisch Republik}};
*{{lang-eu|Frantziako Errepublika}};
ਲਾਈਨ 15:
*[[ਪਿਕਾਰਡ ਭਾਸ਼ਾ|ਪਿਕਾਰਡ]]: ''République franchoèse''</ref>
|conventional_long_name = ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ
|common_name = ਫ਼ਰਾਂਸ
|official_languages = [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ]]
|languages_type = ਖੇਤਰੀ ਬੋਲੀਆਂ<br />(ਦਫ਼ਤਰੀ ਅਤੇ<br />ਗ਼ੈਰ-ਦਫ਼ਤਰੀ ਦੋਵੇਂ)
|languages = {{Collapsible list|title={{nbsp}}
| [[ਅਲਸਾਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਅਲਸਾਸੀ]]
| [[ਬਾਸਕੇ ਭਾਸ਼ਾ|ਬਾਸਕੇ]]
ਲਾਈਨ 42:
|symbol_type = ਕੌਮੀ ਚਿੰਨ (ਗੈਰ-ਦਫ਼ਤਰੀ)
|image_map = EU-France.svg
|map_caption = {{map_caption |location_color=ਗੂੜ੍ਹਾ ਹਰਾ |country=ਮੁੱਖਦੀਪੀ [[ਫ਼ਰਾਂਸ]] |region=ਯੂਰਪ |region_color=ਗੂੜ੍ਹਾ ਸਲੇਟੀ |subregion = ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ |subregion_color= ਹਰਾ |legend=EU-France.svg}}
|image_map2 = Outre-mer en sans Terre Adelie.png
|map_caption2 = <p style="margin-top:0;margin-bottom:-2px;line-height:1em;"><span style="font-size:11px;">Territory of the '''French Republic''' in the world<br />(excl. Antarctica where sovereignty is suspended)</span>
ਲਾਈਨ 65:
|established_event1 = ਫ਼ਰਾਂਸੀਆ
|established_event2 = ਪੱਛਮੀ ਫ਼ਰਾਂਸੀਆ
|established_event3 = ਵਰਤਮਾਨ&nbsp; ਸੰਵਿਧਾਨ
|established_date1 = ੪੮੬486 (ਕਲੋਵਿਸ ਵੱਲੋਂ ਇਕਰੂਪਤਾ)
|established_date2 = ੮੪੩843 (ਵਰਦੁਨ ਦੀ ਸੰਧੀ)
|established_date3 = ੫5 ਅਕਤੂਬਰ ੧੯੫੮1958 (ਪੰਜਵਾਂ ਗਣਰਾਜ)
|accessionEUdate = ੨੫25 ਮਾਰਚ ੧੯੫੭1957
|EUseats = ੭੮78
|FR_metropole = [[ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ|ਮਹਾਂਨਗਰੀ&nbsp;ਫ਼ਰਾਂਸ]]
|FR_IGN_area_km2 = 551695
|FR_IGN_area_rank = ੫੦50<sup>ਵਾਂ</sup>
|FR_IGN_area_magnitude = 1 E11
|FR_cadastre_area_magnitude = 1 E11
|FR_IGN_area_sq_mi = 213010
|FR_cadastre_area_km2 = 543965
|FR_cadastre_area_rank = ੫੦ਵਾਂ50ਵਾਂ
|FR_cadastre_area_sq_mi = 210026
|area_km2 = 674843
|area_sq_mi = 260558
|area_rank =੪੩ਵਾਂ43ਵਾਂ
|area_magnitude = 1 E11
|FR_foot =<ref name=whole_territory>ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜਮੀਨ, ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਰਾਜਖੇਤਰ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪਰ [[ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ]] ਵਿਚਲੀ ਆਡੇਲੀ ਲੈਂਡ ਛੱਡ ਕੇ ਜਿੱਥੇ ੧੯੫੯1959 ਦੀ [[ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਸੰਧੀ]] ਮਗਰੋਂ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।</ref>
|FR_foot2 =<ref name=IGN_figure>{{fr}} ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਕੌਮੀ ਭੂਗੋਲਕ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਅੰਕੜੇ।</ref>
|FR_foot3 =<ref name=cadastre_figure>ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਜਮੀਨੀ ਇੰਦਰਾਜ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ੧&nbsp;1 ਕਿ.ਮੀ.² (੦0.੩੮੬&nbsp;386 ਵਰਗ&nbsp; ਮੀਲ ਜਾਂ ੨੪੭&nbsp;247 ਏਕੜ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਕਬੇ ਵਾਲੀਆਂ ਝੀਲਾਂ, ਟੋਭੇ ਅਤੇ [[ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ]] ਅਤੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਦਹਾਨੇ ਗਿਣੇ ਨਹੀਂ ਗਏ</ref>
|FR_foot4 =<ref name=whole_territory />
|FR_foot5 =<ref name=metropolitan_France>ਸਿਰਫ਼ [[ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ]]।</ref>
|FR_total_population_estimate = ੬੬66,੬੧੬616,੪੧੬416<ref name=populationINSEE>{{fr icon}} {{cite web |url=http://www.insee.fr/fr/themes/tableau.asp?ref_id=NATnon02145 |title=Évolution de la population jusqu'en 2014 - champs France hors Mayotte |first=[[ਫ਼ਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ]] |last=[[INSEE]] |accessdate=January 2014}} (ਮੇਯੋਟ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਵਿਭਾਗ: ੬੫65,੮੨੧821,੦੦੦000 ਵਸਨੀਕ)<br/> {{cite web |url=http://www.insee.fr/fr/themes/detail.asp?ref_id=populegalescom |title=Populations légales dans les collectivités d'outre-mer et Mayotte |first=[[ਫ਼ਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ]] |last=[[INSEE]] |accessdate=January 2014}} (Mਮੇਯੋਟ: ੨੧੨212,੬੪੫645 ਵਸਨੀਕ - ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਢਾਣੀਆਂ: ੩੩੭337,੧੯੧191 - ਨਿਊ ਕੈਲੇਡੋਨੀਆ : ੨੪੫245,੫੮੦580)<br/>ਕੁੱਲ (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਵਿਭਾਗ+ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਢਾਣੀਆਂ+ਨਿਊ ਕੈਲੇਡੋਨੀਆ) : ੬੬66,੬੧੬616,੪੧੬416 ਵਸਨੀਕ</ref>
|FR_total_population_estimate_year = ੨੦੧੪2014
|FR_total_population_estimate_rank = ੧੯ਵਾਂ19ਵਾਂ
|FR_metropole_population = ੬੩63,੧੨੯129,੦੦੦000<ref>{{fr}} {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/themes/detail.asp?reg_id=0&ref_id=bilan-demo&page=donnees-detaillees/bilan-demo/pop_age2.htm|title=Population totale par sexe et âge au 1er janvier 2011, France métropolitaine|first=[[ਫ਼ਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ]]|last=[[INSEE]]|accessdate=20 January 2011}}</ref>
|FR_metropole_population_estimate_rank = ੨੨ਵਾਂ22ਵਾਂ
|population_density_km2 = ੧੧੬116
|population_density_sq_mi = ੩੦੧301
|population_density_rank = ੮੯ਵਾਂ89ਵਾਂ
|GDP_nominal = $੨2.੫੫੫&nbsp;555 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_rank =
|GDP_nominal_year = ੨੦੧੦2010
|GDP_nominal_per_capita = $੪੦40,੫੯੧591<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita_rank =
|GDP_PPP_year = ੨੦੧੦2010
|GDP_PPP = $੨2.੧੪੬&nbsp;146 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=85&pr.y=6&sy=2008&ey=2015&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=132&s=NGDP_R%2CNGDP_RPCH%2CNGDP%2CNGDPD%2CNGDPRPC%2CNGDPPC%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=France|publisher=International Monetary Fund|accessdate=20 February 2011}}</ref>
|GDP_PPP_rank =
|GDP_PPP_per_capita = $੩੪34,੦੯੨092<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank =
|Gini = ੩੨32.੭7<ref name="CIA">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html |title=CIA World Factbook |publisher=CIA |date= |accessdate=16 April 2013}}</ref>
|Gini_year = ੨੦੦੮2008
|HDI_year = ੨੦੧੩2013
|HDI = {{increase}} ੦0.੮੮੪884<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2010|year=2010|format=PDF|publisher=United Nations|accessdate=5 November 2010}}</ref>
|HDI_rank = ੨੦ਵਾਂ20ਵਾਂ
|HDI_category = <span style="color:#090;">ਬਹੁਤ&nbsp; ਉੱਚਾ</span>
|currency = [[ਯੂਰੋ]],<ref>ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿਚਲੇ ਰਾਜਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਸਾਰਾ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ।</ref> [[ਸੀ.ਐੱਫ਼.ਪੀ. ਫ਼ਰੈਂਕ]]<ref>ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿਚਲੇ ਰਾਜਖੇਤਰਾਂ 'ਚ।</ref><br />&nbsp;
|currency_code = EUR,{{Spaces|4}}XPF
|time_zone = CET<ref name=metropolitan_France />
|utc_offset = +੧1
|time_zone_DST = CEST<ref name=metropolitan_France />
|utc_offset_DST = +੨2
|drives_on = ਸੱਜੇ
|cctld = .fr<ref>[[.fr]] ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਵਿਭਾਗਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕਈ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਟੀਐੱਲਡੀਆਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]। ਫ਼ਰਾਂਸ [[.eu]] ਵੀ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ਜੋ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਸਾਂਝੀ ਹੈ। ਕਾਤਾਲਾਨ ਬੋਲਣ ਵਾਲ਼ੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ [[.cat]] ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।</ref>
|calling_code = ੩੩33{{Smallsup|1}}
|ISO_3166-1_alpha2 =
|ISO_3166-1_alpha3 = FRA
ਲਾਈਨ 127:
|sport_code = FRA
|vehicle_code = F
|footnote1 = ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਇਲਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਢਾਣੀਆਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕਾਲ-ਕੋਡ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਵਿਉਂਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ: [[ਗੁਆਡਲੂਪ]] +੫੯੦590; [[ਮਾਰਟੀਨੀਕ]] +੫੯੬596; [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗੁਈਆਨਾ]] +੫੯੪594, [[ਰੇਊਨੀਓਂ]] ਅਤੇ [[ਮੈਯੋਟ]] +੨੬੨262; [[ਸੇਂਟ ਪੀਏਰ ਅਤੇ ਮੀਕਲੋਂ]] +੫੦੮।508। ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਰਾਜਖੇਤਰ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਵਿਉਂਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹਨ; ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ੀ ਕਾਲ-ਕੋਡ ਇਉਂ ਹਨ: [[ਨਿਊ ਕੈਲੇਡੋਨੀਆ]] +੬੮੭687, [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਪਾਲੀਨੇਸ਼ੀਆ]] +੬੮੯689; [[ਵਾਲਿਸ ਅਤੇ ਫ਼ੁਤੂਨਾ]] +681
|footnote2 = ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
}}
ਲਾਈਨ 133:
'''ਫ਼ਰਾਂਸ''' (<small>[[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ]]:</small> {{IPA-fr|fʁɑ̃s||Fr-France.oga}}), ਦਫ਼ਤਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ '''ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ''' (<small>[[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ]]: </small>{{lang|fr|République française}} {{IPA-fr|ʁepyblik fʁɑ̃sɛz|}}), [[ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ]] ਦਾ ਇੱਕ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਰਾਜਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।{{refn|group=note|name=twelve|[[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗੁਈਆਨਾ]] [[ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ]] 'ਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ; [[ਗੁਆਡਲੂਪ]] ਅਤੇ [[ਮਾਰਟੀਨੀਕ]] [[ਕੈਰੀਬੀਅਨ]] 'ਚ; ਅਤੇ [[ਰੇਊਨੀਓਂ]] ਅਤੇ [[ਮੇਯੋਟ]] [[ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ]] 'ਚ [[ਅਫ਼ਰੀਕਾ]] ਦੇ ਤੱਟ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਸਥਿੱਤ ਹਨ। ਪੰਜੋ ਦੇ ਪੰਜਾਂ ਨੂੰ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।}} [[ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ]] [[ਭੂ-ਮੱਧ ਸਮੁੰਦਰ]] ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਖਾੜੀ]] ਅਤੇ [[ਉੱਤਰੀ ਸਮੁੰਦਰ]] ਤੱਕ ਅਤੇ [[ਰਾਈਨ ਦਰਿਆ|ਰਾਈਨ]] ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ [[ਅੰਧ ਮਹਾਂਸਾਗਰ]] ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਿਹੇ ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚੋਂ ਹੈ (ਬਾਕੀ ਦੋ [[ਮੋਰਾਕੋ]] ਅਤੇ [[ਸਪੇਨ]] ਹਨ) ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਤੱਟ ਅੰਧ ਅਤੇ ਭੂ-ਮੱਧ, ਦੋਹਾਂ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਕਰਕੇ ਇਹਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਵਿੱਚ ''{{lang|fr|l’Hexagone}}'' ("[[ਛੇਭੁਜ]]") ਵੀ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 
ਰਕਬੇ ਪੱਖੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ੪੨ਵਾਂ42ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਪਰ [[ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ]] ਅਤੇ [[ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ]] ਵਿਚਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੁਲਕ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਇਹਦਾ ਦਰਜਾ ਤੀਜਾ ਹੈ। ੬6.੭7 ਕਰੋੜ ਨੂੰ ਛੂੰਹਦੀ ਅਬਾਦੀ ਨਾਲ਼ ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ੨੦ਵਾਂ20ਵਾਂ ਅਤੇ [[ਯੂਰਪੀ]] ਸੰਘ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਬਾਦ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਇੱਕ [[ਇਕਾਤਮਕ ਮੁਲਕ|ਇਕਾਤਮਕ]] [[ਅਰਧਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧ|ਅਰਧਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ]] [[ਗਣਰਾਜ]] ਹੈ ਜੀਹਦੀ [[ਰਾਜਧਾਨੀ]] [[ਪੈਰਿਸ]] ਵਿਖੇ ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ [[ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ|ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ]], ਜਿਹਨੂੰ ਲੋਕਮੱਤ ਰਾਹੀਂ ੪4 ਅਕਤੂਬਰ ੧੯੫੮1958 ਵਿੱਚ ਕਬੂਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਧਰਮ-ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਲੋਕਰਾਜੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਜੀਹਦੀ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਇਹਦੇ ਲੋਕ ਹਨ। ਮੁਲਕ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ''[[ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ|ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਐਲਾਨ]]'' ਵਿੱਚ ਉਲੀਕੇ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹਨੂੰ ਪਿਛੇਤਰੀ ੧੮ਵੀਂ18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬ]] ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
 
ਫ਼ਰਾਂਸ [[ਪਿਛੇਤਰਾ ਮੱਧ ਕਾਲ|ਪਿਛੇਤਰੇ ਮੱਧ ਕਾਲ]] ਤੋਂ ਹੀ ਯੂਰਪ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਾਕਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ੧੯ਵੀਂ19ਵੀਂ ਅਤੇ ਅਗੇਤਰੀ ੨੦ਵੀਂ20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ|ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ]] ਸਦਕਾ ਇਹ ਦੁਨਿਆਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਸਿਖਰਾਂ 'ਤੇ ਪੁੱਜ ਗਿਆ।<ref>{{cite book|editor=Hargreaves, Alan G.|title=Memory, Empire, and Postcolonialism: Legacies of French Colonialism|publisher=Lexington Books|year=2005|isbn=9780739108215|page=1|url=http://books.google.com/books?id=UX8aeX_Lbi4C&pg=PA1}}</ref> ਆਪਣੇ ਲੰਮੇ [[ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ|ਅਤੀਤ]] ਦੌਰਾਨ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੇ ਕਈ ਉੱਘੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ, ਸੋਚਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵੀ ਇਹ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਯੂਨੈਸਕੋ [[ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਟਿਕਾਣਾ|ਯੂਨੈਸਕੋ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਟਿਕਾਣਿਆਂ]] ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੱਖੋਂ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਚੌਥੇ ਦਰਜੇ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਇੱਥੇ ਲਗਭਗ ੮8.੩3 ਕਰੋੜ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ – ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।<ref name="tourism.stat">{{cite web |publisher= United Nations World Tourism Organization |url=http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/sites/all/files/pdf/unwto_highlights13_en_lr.pdf |title=UNWTO Highlights |accessdate=11 September 2013|format=PDF}}{{dead link|date=January 2014}}</ref>
 
ਫ਼ਰਾਂਸ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚੋਖੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਮਾਲੀ, ਫ਼ੌਜੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਰਸੂਖ਼ ਵਾਲੀ ਮਹਾਨ ਤਾਕਤ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kwqEr8pe |title=Great Powers – Encarta. MSN. 2008 |publisher=Webcitation.org |date= |accessdate=22 June 2012}}</ref> ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਫ਼ੌਜੀ ਬਜਟ ਪੰਜਵਾਂ,<ref name="SIPRI Yearbook 2014">{{cite web|url=http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=476 |title=http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=476 |publisher=Sipri.org |date= |accessdate=20 April 2014}}</ref> ਅਸਲੇ ਦਾ ਅੰਬਾਰ ਤੀਜਾ<ref>{{cite web|url=http://www.fas.org/programs/ssp/nukes/nuclearweapons/nukestatus.html |title=Status of World Nuclear Forces |publisher=Federation of American Scientists - Fas.org|quote=France has around 290 active warheads {{as of|lc=y|2013}} |date=26 May 2013 |accessdate=9 August 2013}}</ref> ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਰਤੀ ਅਮਲਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://www.diplomatie.gouv.fr/en/ministry_158/embassies-and-consulates_2052/bilateral-embassies_1580.html |title=France-Diplomatie |publisher=Diplomatie.gouv.fr |accessdate=16 July 2011}}</ref> ਆਪਣੇ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਖੇਤਰਾਂ ਸਦਕਾ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ [[ਨਿਵੇਕਲਾ ਆਰਥਿਕ ਮੰਡਲ]] ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name=spiegel-EEZ>{{cite web|url=http://www.spiegel.de/international/world/water-water-everywhere-france-eyes-massive-expansion-of-its-oceans-a-551807.html |title=Water, Water Everywhere: France Eyes Massive Expansion of its Oceans |publisher=Spiegel.de |accessdate=18 January 2014}}</ref> ਫ਼ਰਾਂਸ ਇੱਕ [[ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼]] ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਂ-ਮਾਤਰ [[ਜੀਡੀਪੀ]] ਪੱਖੋਂ ਪੰਜਵੇਂ ਅਤੇ [[ਖ਼ਰੀਦ ਸ਼ਕਤੀ ਇਕਸਾਰਤਾ]] ਪੱਖੋਂ ਸੱਤਵੇਂ ਦਰਜੇ 'ਤੇ ਹੈ।<ref name="data.worldbank.org">{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.PP.CD?order=wbapi_data_value_2012+wbapi_data_value+wbapi_data_value-last&sort=desc |title=GDP, PPP (current international $) &#124; Data &#124; Table |publisher=Data.worldbank.org |date=1943-09-02 |accessdate=2014-01-13}}</ref> ਘਰੇਲੂ ਦੌਲਤ ਪੱਖੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸ ਯੂਰਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਮੁਲਕ ਹੈ ਜਦਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਦਰਜੇ 'ਤੇ ਹੈ।<ref>[http://thewisebuck.com/wp-content/uploads/2010/10/credit_suisse_global_wealth_report1.pdf Credit Suisse 2010's Global Wealth Report] "In euro and USD terms, the total wealth of French households is very sizeable. Although it has just 1% of the world's adults, France ranks fourth among nations in aggregate household wealth – behind China and just ahead of Germany. Europe as a whole accounts for 35% of the individuals in the global top 1%, but France itself contributes a quarter of the European contingent."</ref>
 
ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ [[ਰਹਿਣੀ ਦਾ ਮਿਆਰ]] ਬਹੁਤ ਉੱਚਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ [[ਸਿੱਖਿਆ]], ਸਿਹਤ-ਸੰਭਾਲ, ਜੀਵਨ-ਮਿਆਦ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ [[ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਸੂਚਕ|ਮਨੁੱਖੀ]] ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਦਰਜੇਦਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੋਹਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://www.who.int/whr/2000/media_centre/press_release/en/ |title=World Health Organization Assesses the World's Health Systems |publisher=Who.int |date=8 December 2010 |accessdate=16 July 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2006/WPP2006_Highlights_rev.pdf |title=World Population Prospects – The 2006 Revision |format=PDF |accessdate=27 April 2010|publisher=UN}}</ref> ਫ਼ਰਾਂਸ [[ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ]] ਦਾ ਸਥਾਪਕੀ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਉਸਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਪੰਜ ਪੱਕੇ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ [[ਜੀ੭ਜੀ7|੭7 ਦੀ ਢਾਣੀ]], [[ਉੱਤਰੀ ਅੰਧ ਸਮਝੌਤਾ ਜੱਥੇਬੰਦੀ|ਨਾਟੋ]], [[ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਜੱਥੇਬੰਦੀ]] (ਓ.ਈ.ਸੀ.ਡੀ.), [[ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਜੱਥੇਬੰਦੀ]] ਅਤੇ [[ਲਾ ਫ਼ਰਾਂਕੋਫ਼ੋਨੀ]] ਵਰਗੇ ਕਈ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦਾ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।<ref name = superficy/>
 
==ਨਿਰੁਕਤੀ==
ਲਾਈਨ 145:
"ਫ਼ਰਾਂਸ" ਨਾਂ [[ਲਾਤੀਨੀ]] ''{{lang|la|[[Francia]]}}'' ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ "[[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਲੋਕ|ਫ਼ਰੈਂਕ ਲੋਕਾਂ]] ਦਾ ਮੁਲਕ" ਹੈ।<ref>{{cite web|url=http://www.discoverfrance.net/France/History/DF_history.shtml |title=History of France |publisher=Discoverfrance.net |accessdate=17 July 2011}}</ref> ਫ਼ਰੈਂਕ ਨਾਂ ਦੇ ਸਰੋਤ ਸਬੰਧੀ ਕਈ ਮਨੌਤਾਂ ਹਨ: ਇੱਕ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਾਂ [[ਮੂਲ-ਜਰਮਨੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਮੂਲ ਜਰਮਨੀ]] ਸ਼ਬਦ ''frankon'' (ਫ਼ਰਾਂਕੋਨ) ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੀਹਦਾ ਤਰਜਮਾ ''ਬਰਛਾ'' ਜਾਂ ''ਨੇਜ਼ਾ'' ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੀ ਕੁਹਾੜੀ ਨੂੰ francisca (ਫ਼ਰਾਂਸਿਸਕਾ) ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite book |last2=Blair |first2=Claude |last1=Tarassuk |first1=Leonid |url=http://books.google.com/?id=UJbyPwAACAAJ |year=1982 |title=The Complete Encyclopedia of Arms and Weapons: the most comprehensive reference work ever published on arms and armor from prehistoric times to the present with over 1,250 illustrations |page=186 |publisher=[[Simon & Schuster]] |isbn=0-671-42257-X |accessdate=5 July 2011}}</ref> ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਨਿਰੁਕਤੀ ਮੁਤਾਬਕ ਪੁਰਾਣੀ [[ਜਰਮੇਨੀ ਬੋਲੀਆਂ|ਜਰਮੇਨੀ ਬੋਲੀ]] ਵਿੱਚ Frank ਦਾ ਮਤਲਬ ''ਅਜ਼ਾਦ'' ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜੋ ''[[ਗ਼ੁਲਾਮੀ|ਗ਼ੁਲਾਮ]]'' ਤੋਂ ਉਲਟ ਸੀ।
 
ਚੈੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ [[ਡੇਵਿਡ ਗਾਂਸ|ਡੇਵਿਡ ਸੋਲੋਮਨ ਗਾਂਸ]] ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਂ Franci (Francio/ਫ਼ਰਾਂਸੀ/ਫ਼ਰਾਂਸੀਓ) ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜੋ ਲਗਭਗ ੬੧61 ਈਸਾ ਪੂਰਬ 'ਚ [[ਸਿਕਾਂਬਰੀ]] ਦੇ ਜਰਮੇਨੀ ਰਾਜਿਆਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਅਤੇ ਜੀਹਦਾ ਰਾਜਪਾਟ ਰਾਈਨ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ [[ਸਟਰਾਸਬੁਰਗ]] ਅਤੇ [[ਬੈਲਜੀਅਮ]] ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ<ref>David Solomon Ganz, ''Tzemach David'', part 2, Warsaw 1859, p. 9b (Hebrew); Polish name of book: ''Cemahc Dawid''; cf. J.M. Wallace-Hadrill, ''Fredegar and the History of France'', University of Manchester, n.d. pp. 536-538</ref> ਜੂਲੀਅਸ ਸੀਜ਼ਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ''[[ਗੈਲੀ ਜੰਗ]] ਉੱਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ'' (''[[ਕੋਮਨਤਾਰੀ ਦੇ ਬੈਯੋ ਗਾਲੀਸੋ]]'') ਵਿਚਲੇ [[ਫ਼ਰੇਦੇਗਾਰ ਦਾ ਰੋਜ਼ਨਾਮਾ|ਫ਼ਰੇਦੇਗਾਰ ਦੇ ਰੋਜ਼ਨਾਮਚੇ]] 'ਚ ਇਸ ਮੁਲਕ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸਾਫ਼ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ Francio ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਸੀ।
 
== ਇਤਿਹਾਸ ==
 
=== ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਤੀਤ ===
[[File:Lascaux2.jpg|thumb|left|ਇਹ ਇੱਕ [[ਲਾਸਕੋ]] ਤਸਵੀਰ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ([[ਦੋਰਦੋਨੀ]], ਲਗਭਗ ੧੮18,੦੦੦000 ਈ.ਪੂ.]]
ਅਜੋਕੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ([[ਹੋਮੋ]]) ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਖ਼ੁਰਾ-ਖੋਜ ਲਗਭਗ ੧੮18 ਲੱਖ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਹਨ।<ref name="Jean Carpentier 1987 p.17">Jean Carpentier (dir.), François Lebrun (dir.), Alain Tranoy, Élisabeth Carpentier et Jean-Marie Mayeur (préface de Jacques Le Goff), Histoire de France, Points Seuil, coll. « Histoire », Paris, 2000 (1re éd. 1987), p. 17 ISBN 2-02-010879-8</ref> ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਅਤੇ ਬਦਲਵੇਂ ਮੌਸਮ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਗਲੇਸ਼ੀਆਈ ਕਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਖ਼ੁਰਾਕ ਬਟੋਰ ਕੇ ਟੱਪਰੀਵਾਸਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ।<ref name="Jean Carpentier 1987 p.17"/> ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ [[ਮੂਹਰਲਾ ਪੁਰਾਪੱਥਰੀ ਕਾਲ|ਮੂਹਰਲੇ ਪੁਰਾਪੱਥਰੀ ਕਾਲ]] ਦੀਆਂ ਕਈ ਸਜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਗੁਫ਼ਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਵੱਧ ਸਾਂਭੀ ਹੋਈ [[ਲਾਸਕੋ]]<ref name="Jean Carpentier 1987 p.17"/> (ਲਗਭਗ ੧੮18,੦੦੦000 ਈ.ਪੂ.) ਹੈ।
 
[[ਆਖ਼ਰੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਕਾਲ]] ਦੇ ਅੰਤ ਕੋਲ਼ (੧੦10,੦੦੦000 ਈ.ਪੂ.) ਅਬੋ-ਹਵਾ ਨਰਮ ਹੋ ਗਈ<ref name="Jean Carpentier 1987 p.17"/> ਅਤੇ ਤਕਰੀਬਨ ੭7,੦੦੦000 ਈ.ਪੂ. ਤੋਂ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਦਾ ਇਹ ਹਿੱਸਾ [[ਨਵਪੱਥਰੀ]] ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹਦੇ ਵਸਨੀਕ ਟਿਕਾਊ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਚੌਥੀ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਹਜ਼ਾਰ-ਸਾਲੀ ਵਾਲ਼ੇ ਅਬਾਦੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕਰੜੇ ਵਿਕਾਸ ਮਗਰੋਂ ਤੀਜੀ ਹਜ਼ਾਰ-ਸਾਲੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਧਾਤ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ: ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਨਾ, ਤਾਂਬਾ ਅਤੇ ਕਾਂਸੀ ਅਤੇ ਫੇਰ ਲੋਹਾ।<ref>Carpentier et al 2000, pp. 20–24</ref> ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਨਵਪੱਥਰੀ ਕਾਲ ਦੇ ਕਈ [[ਵੱਡਪੱਥਰੀ]] ਟਿਕਾਣੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ੩3,੩੦੦300 ਈ.ਪੂ. ਦਾ ਖ਼ਾਸਾ ਸੰਘਣਾ [[ਕਾਰਨਕ ਪੱਥਰ]] ਟਿਕਾਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
 
== ਗੌਲ ==
 
੬੦੦600 ਈ.ਪੂ. ਵਿੱਚ [[ਫ਼ੋਸੀਆ]] ਤੋਂ ਆਏ [[ਇਓਨੀਆ]]ਈ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਨੇ [[ਭੂ-ਮੱਧ ਸਮੁੰਦਰ]] ਦੇ ਕੰਢੇ ਮਸਾਲੀਆ (ਅਜੋਕਾ [[ਮਾਰਸੇਈ]]) ਨਾਮਕ ਬਸਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।<ref name="The Cambridge ancient history">{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=n1TmVvMwmo4C&pg=RA1-PA754 |title=The Cambridge ancient history|page=754 |publisher=Cambridge University Press |accessdate=23 January 2011|isbn=978-0-521-08691-2|year=2000}}</ref><ref name="Orrieux">{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=b8cA8hymTw8C&pg=PA62 |title=A history of ancient Greece|author=Claude Orrieux |page=62 |publisher=John Wiley & Sons |year= 1999|accessdate=23 January 2011|isbn=978-0-631-20309-4}}</ref> ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਗੇਲੀ ਕੈਲਟੀ ਕਬੀਲੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਤੋਂ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਈ.ਪੂ. ਤੱਕ ਇਹ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਚ ਵੀ ਫੈਲ ਗਏ।<ref>Carpentier et al 2000, p. 29</ref>
[[File:MaisonCarrée.jpeg|left|thumb|[[ਮੇਜ਼ੋਂ ਕਾਰੇ]] ਨਿਮਾਉਸਸ (ਅਜੋਕਾ [[ਨੀਮ]]) ਨਾਮਕ [[ਗੇਲੋ-ਰੋਮਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ|ਗੇਲੋ-ਰੋਮਨੀ]] ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਸੀ ਅਤੇ [[ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ]] ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਾਕੀ ਬਚਿਆ ਸਮਾਰਕ ਹੈ।]]
 
ਇਸ ਵੇਲੇ [[ਗੌਲ]] ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ; ਇਹ ਕੈਲਟੀ ਬਸਤੀਆਂ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ [[ਰਾਈਨ]], [[ਅੰਧ ਮਹਾਂਸਾਗਰ]], [[ਪੀਰੇਨੇ]] ਅਤੇ ਭੂ-ਮੱਧ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਅਜੋਕੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਤਕਰੀਬਨ-ਤਕਰੀਬਨ ਪੁਰਾਣੇ ਗੌਲ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਕੈਲਟੀ ''ਗੌਲ'' ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਗੌਲ ਉਸ ਵੇਲੇ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਮੁਲਕ ਸੀ ਜੀਹਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਡਾਢਾ ਯੂਨਾਨੀ ਅਤੇ ਰੋਮਨ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ੩੯੦390 ਈ.ਪੂ. ਦੇ ਨੇੜੇ ਗੈਲੀ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਬਰੈਨਸ ਅਤੇ ਉਹਦੇ ਦਸਤਿਆਂ ਨੇ [[ਐਲਪ]] ਰਾਹੀਂ ਇਟਲੀ 'ਤੇ ਕੂਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, [[ਆਲੀਆ ਦੀ ਲੜਾਈ]] ਵਿੱਚ ਰੋਮਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ [[ਰੋਮ]] ਸ਼ਹਿਰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਕੇ ਉਹਦੇ ਤੋਂ ਫਰੌਤੀ ਲਈ। ਗੈਲੀ ਹੱਲੇ ਨੇ ਰੋਮ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ੩੪੫345 ਈ.ਪੂ. ਤੱਕ ਗੌਲ ਰੋਮ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ ਜਿਸ ਮਗਰੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰੋਮ ਨਾਲ਼ ਅਮਨ ਦਾ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰੋਮਨ ਅਤੇ ਗੌਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਅਗਲੀਆਂ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਵਿਰੋਧੀ ਖਿੱਚੋਤਾਣ ਚੱਲਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਗੌਲ ਲੋਕ ਇਤਾਲੀਆ (ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ) ਵਾਸਤੇ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣੇ ਰਹੇ।
 
ਲਗਭਗ ੧੨੫125 ਈ.ਪੂ. ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਗੌਲ 'ਤੇ ਰੋਮਨਾਂ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜੋ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ''{{lang|la|Provincia Romana}}'' ("ਰੋਮਨ ਸੂਬਾ") ਆਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਜੋ ਸਮਾਂ ਪੈਣ ਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ [[ਪ੍ਰੋਵੌਂਸ]] ਨਾਂ ਬਣ ਗਿਆ।<ref>{{cite book|url=http://books.google.com/?id=ZEIEAAAAMBAJ&pg=PA76 |title=Life magazine, 13&nbsp; July 1953, p. 76 |publisher=Google Books |date=13 July 1953 |accessdate=23 January 2011}}</ref> [[ਜੂਲੀਅਸ ਸੀਜ਼ਰ]] ਨੇ ਬਾਕੀ ਦੇ ਗੌਲ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਅਤੇ ੫੨52 ਈ.ਪੂ. ਵਿੱਚ ਗੈਲੀ ਸਰਦਾਰ ਵਰਸਿੰਜਟੋਰੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬਗ਼ਾਵਤ 'ਤੇ ਵੀ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲਿਆ।<ref>Carpentier et al 2000, p.44-45</ref> [[ਔਗਸਟਸ]] ਵੱਲੋਂ ਗੌਲ ਨੂੰ ਰੋਮਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।<ref name=c53>Carpentier et al 2000, pp. 53–55</ref> ਗੈਲੋ-ਰੋਮਨੀ ਕਾਲ ਵੇਲੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸਾਏ ਗਏ ਜਿਵੇਂ ਕਿ [[ਲੁਗਦੁਨਮ]] (ਅਜੋਕਾ [[ਲਿਓਂ]]), ਜਿਹਨੂੰ ਗੌਲਾਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name=c53/> ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਰਿਵਾਇਤੀ ਰੋਮਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ਼ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਸੱਥ, ਨਾਟਘਰ, ਸਰਕਸ, ਨਾਚਘਰ, ਖੇਡਘਰ ਅਤੇ ਗ਼ੁਸਲਖ਼ਾਨੇ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਗੌਲ ਲੋਕ ਰੋਮਨੀ ਅਬਾਦਕਾਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼-ਮਿਲ ਗਏ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰੋਮਨ ਬੋਲੀ ([[ਲਾਤੀਨੀ]], ਜਿੱਥੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ) ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਇਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਵੀ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ਼ ਰਲ-ਮਿਲ ਗਏ ਸਨ।
 
੨੫੦250 ਤੋਂ ੨੮੦280 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਰੋਮਨ ਗੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ 'ਤੇ [[ਜਾਂਗਲੀ]]ਆਂ ਦੇ ਸਿਲਸਿਲੇਵਾਰ ਹੱਲਿਆਂ ਕਰਕੇ ਸਾਮਰਾਜ ਉੱਤੇ ਬੜੀ ਬਿਪਤਾ ਆ ਪਈ।<ref name=c77>Carpentier et al 2000, pp. 76–77</ref> ਫੇਰ ਵੀ ਮਹੌਲ ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਕੁਝ ਸੁਧਰ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਰੋਮਨ ਗੌਲ ਵਾਸਤੇ ਮੁੜ-ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤਾ ਵਾਲ਼ਾ ਸੀ।<ref>Carpentier et al 2000, pp. 79–82</ref> ੩੧੨312 ਵਿੱਚ ਸੁਲਤਾਨ ਕਾਂਸਟਨਟਿਨ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਕਬੂਲ ਲਿਆ। ਈਸਾਈ, ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਤਸੀਹੇ ਸਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਫੈਲਣ ਲੱਗੇ।<ref>Carpentier et al 2000, p. 81</ref> ਪਰ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਜਾਂਗਲੀਆਂ ਦੇ ਹੱਲੇ ਫੇਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ<ref>Carpentier et al 2000, p. 84</ref> ਅਤੇ ਕਈ ਜਰਮੇਨੀ ਕਬੀਲੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ [[ਵੰਡਾਲ]], [[ਸੂਏਬੀ]] ਅਤੇ [[ਅਲਾਨ]] ਰਾਈਨ ਪਾਰ ਕਰ ਕੇ ਗੌਲ, ਸਪੇਨ ਅਤੇ ਖਿੰਡ ਰਹੇ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਵੱਸ ਗਏ।<ref>Carpentier et al 2000, pp. 84–88</ref>
 
=== ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜ (੧੭੯੨–1792–) ===
[[File:Prise de la Bastille.jpg|thumb|੧੪14 ਜੁਲਾਈ ੧੭੮੯1789 ਨੂੰ ਹੋਈ [[ਬੈਸਟੀਲ ਦੀ ਚੜ੍ਹਾਈ]] ਨੇ [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬ]] ਦਾ ਅਰੰਭ ਮਿੱਥਿਆ ਸੀ।]]
 
੧੪14 ਜੁਲਾਈ ੧੭੮੯1789 ਨੂੰ ਹੋਈ [[ਬੈਸਟੀਲ ਦੀ ਚੜ੍ਹਾਈ]] ਮਗਰੋਂ [[ਨਿਰੋਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ]] ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਇੱਕ [[ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ (੧੭੯੧1791-੧੭੯੨1792)|ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ]] ਬਣ ਗਿਆ। [[ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ|ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਐਲਾਨ]] ਰਾਹੀਂ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ (ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦ ਹੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹੁੰਦੇ ਸਨ) ਵਾਸਤੇ ਮੂਲ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਐਲਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਹੱਕ "ਖ਼ਲਾਸੀ, ਜਾਇਦਾਦ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜਬਰ ਦਾ ਟਾਕਰਾ" ਦੱਸੇ ਗਏ। ਇਸ ਐਲਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਲੀਨਰਾਜੀ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਹਦੇ ਨਾਲ਼-ਨਾਲ਼ ਸਾਰੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰ ਹੱਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਅਧਾਰ ਜਨਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਯੋਗਤਾ ਮਿੱਥਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
 
ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਉੱਤੇ ਬੰਧੇਜ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨਕ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਥਨੀ ਅਤੇ ਛਾਪੇ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਮਨ-ਮੰਨੀਆਂ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਨੂੰਨੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਐਲਾਨ ਨੇ ਜਨਤਕ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਅਸੂਲਾਂ ਦਾ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਰੱਬੀ ਹੱਕਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਅਸੂਲਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ਸੀ। ਇਹਦੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਾਗਰਿਕ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ ਅਤੇ ਪਾਦਰੀ ਵਰਗ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ।
ਲਾਈਨ 175:
ਭਾਵੇਂ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਵਜੋਂ ਲੂਈ ਸੋਲ੍ਹਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੀ ਪਰ ਉਹਦੀ ਮੰਦਭਾਗੀ [[ਵਾਰੈੱਨ ਦੀ ਉਡਾਰੀ]] ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਤੂਲ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਿਹਨਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਨਿਸਤਾਰੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲੇ ਨਾਲ਼ ਬੰਨ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਸ਼ਾਖ਼ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਡੂੰਘੀ ਸੱਟ ਵੱਜੀ ਕਿ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਅਤੇ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਸੰਭਵਤਾ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ।
 
ਯੂਰਪੀ [[ਪਿਲਨਿਟਸ ਦਾ ਐਲਾਨ|ਬਾਦਸ਼ਾਹੀਆਂ]] ਨਿਰੋਲ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਥਾਪਣ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ਼ ਨਵੇਂ ਰਾਜ-ਪ੍ਰਬੰਧ ਖਿਲਾਫ਼ ਨਿੱਤਰ ਆਈਆਂ। ਇਸ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਡਰਾਵੇ ਨੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਰੌਲ਼ੇ-ਗੌਲ਼ੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭੜਕਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ [[੨੦20 ਅਪ੍ਰੈਲ]] [[੧੭੯੨1792]] ਨੂੰ [[ਪਹਿਲੇ ਮੇਲ ਦੀ ਜੰਗ|ਆਸਟਰੀਆ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ]] ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। [[੧੦10 ਅਗਸਤ (ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬ)|੧੦10 ਅਗਸਤ ੧੭੯੨1792 ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ]]<ref>Censer, Jack R. and Hunt, Lynn. ''Liberty, Equality, Fraternity: Exploring the French Revolution.'' University Park, Pennsylvania: Pennsylvania State University Press, 2004.</ref> ਮੌਕੇ ਅਤੇ [[ਸਤੰਬਰ ਕਤਲੇਆਮ|ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ]]<ref>Doyle, William. ''The Oxford History of The French Revolution.'' Oxford: Oxford University Press, 1989. pp 191–192.</ref> ਵਿੱਚ ਅਵਾਮੀ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਵਧੀਕੀਆਂ ਵਾਪਰੀਆਂ। ਇਸ ਖ਼ੂਨ-ਖ਼ਰਾਬੇ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ [[੨੨22 ਸਤੰਬਰ]] [[੧੭੯੨1792]] ਨੂੰ [[ਪਹਿਲਾ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ|ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਐਲਾਨ]] ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
 
[[File:Napoleon in 1806.PNG|thumb|left|upright|[[ਨਪੋਲੀਅਨ]], [[ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਸਮਰਾਟ]], ਅਤੇ ਉਹਦੀ ''[[ਮਹਾਨ ਫ਼ੌਜ]]'' ਨੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਾਮਰਾਜ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ। ਉਹਨੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹਦੇ ਕਨੂੰਨੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਅਸਰ ਪਿਆ।]]
[[੧੭੯੩1793]] ਵਿੱਚ [[ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਲੂਈ ਸੋਲ੍ਹਵਾਂ|ਲੂਈ ਸੋਲ੍ਹਵੇਂ]] ਨੂੰ ਗੱਦਾਰੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਦਾ ਸਿਰ ਕਲਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਯੂਰਪੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀਆਂ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਛਾਪੇਮਾਰ ਲੜਾਈਆਂ ਅਤੇ ਇਨਕਲਾਬਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਹੋਏ ਇਨਕਲਾਬਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ [[ਵੌਂਡੇ ਦੀ ਜੰਗ]] ਜਾਂ [[ਸ਼ੂਆਨਰੀ]]) ਨੇ ਇਸ [[ਕੌਮੀ ਸੰਮੇਲਨ|ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਗਣਰਾਜ]] ਨੂੰ [[ਮਾਰ ਧਾੜ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ|ਮਾਰ ਧਾੜ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ]] ਵੱਲ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ। [[੧੭੯੩1793]] ਤੋਂ [[੧੭੯੪1794]] ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਭਗ ੧੬16,੦੦੦000 ਤੋਂ ੪੦40,੦੦੦000 ਲੋਕ ਫਾਂਸੀ ਚੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਪੱਛਮੀ ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ [[੧੭੯੩1793]] ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ [[੧੭੯੬1796]] ਤੱਕ ''ਬਲਅ'' ("ਨੀਲੇ", ਜੋ ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਸਨ) ਅਤੇ ''ਬਲੌਂ'' ("ਚਿੱਟੇ", ਜੋ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਸਨ) ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲੀ ਖ਼ਾਨਾਜੰਗੀ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ੨2 ਤੋਂ ਸਾਢੇ ੪4 ਲੱਖ ਜਾਨਾਂ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ।<ref>{{cite news
| title = The Terror in the French Revolution
| first = Marisa
ਲਾਈਨ 184:
| url = http://www.port.ac.uk/special/france1815to2003/chapter1/interviews/filetodownload,20545,en.pdf
| newspaper=Kingston University
}}</ref><ref name="hussenet">Jacques Hussenet (dir.), ''« Détruisez la Vendée ! » Regards croisés sur les victimes et
 
destructions de la guerre de Vendée'', La Roche-sur-Yon, Centre vendéen de recherches historiques, 2007</ref>
ਲਾਈਨ 190:
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬ-ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਹੋਂਦ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੀ। ਸਗੋਂ ਗਣਰਾਜ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਹੋਰ ਅਗਾਂਹ ਵਧ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਨਾਲ਼-ਲੱਗਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀ ਗਣਰਾਜ ਥਾਪ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਡਰ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ, ਉਸੇ ਵੇਲੇ [[ਥਰਮੀਡੋਰੀ ਕਿਰਿਆ]] ਨੇ ਰੋਬਸਪੀਅਰ ਦੇ ਰਾਜ ਅਤੇ ਮਾੜ-ਧਾੜ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਗਰਮਦਲੀ ਪੜਾਅ ਮੌਕੇ ਉਲੀਕੇ ਗਏ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੱਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
 
ਥੁੜ੍ਹਚਿਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, [[ਨਪੋਲੀਅਨ ਬੋਨਾਪਾਰਟ]] ਨੇ [[੧੭੯੯1799]] ਵਿੱਚ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਕਰ ਲਈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਤਾਂ [[ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਸਲਤਨਤ|ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਸਲਤਨਤ]] ([[੧੮੦੪1804]]-[[੧੮੧੪1814]]/[[੧੮੧੫1815]]) ਦਾ ਕਾਂਸਲ ਅਤੇ ਫੇਰ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਯੂਰਪੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਚੱਲਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਬਦਲਵੇਂ ਯੂਰਪੀ ਮੇਲਾਂ ਨੇ ਨਪੋਲੀਅਨ ਦੀ ਸਲਤਨਤ ਉੱਤੇ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਨਪੋਲੀਅਨ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਚੋਖੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜਦਕਿ ਬੋਨਾਪਾਰਟ ਘਰਾਨੇ ਦੇ ਕਈ ਜੀਆਂ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਥਾਪੀਆਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੱਦੀਆਂ ਦੇ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।<ref name="Blanning">{{cite news | title = Napoleon and German identity | first = Tim | last = Blanning | url = http://www.questia.com/googleScholar.qst?docId=5001329960 | newspaper=History Today | location = London | date = April 1998 | volume = 48}}</ref>
 
ਇਹਨਾਂ ਜਿੱਤਾਂ ਨੇ [[ਦਸਮੀ ਪ੍ਰਬੰਧ]], [[ਨਪੋਲੀਅਨੀ ਕੋਡ]] ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਐਲਾਨ ਵਰਗੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ-ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਤਬਾਹਕਾਰੀ [[ਰੂਸ ਉੱਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਹੱਲਾ|ਰੂਸੀ ਮੁਹਿੰਮ]] ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਪੋਲੀਅਨ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੂਰਬੋਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਮੁੜ ਥਾਪੀ ਗਈ। ਨਪੋਲੀਅਨੀ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ਦਸ ਲੱਖ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।<ref name="Blanning"/>
 
[[File:French Empire evolution.gif|thumb|[[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ]] ਦੇ ਵਧਾਅ ਅਤੇ ਘਟਾਅ ਦਾ ਤਸਵੀਰੀ ਨਕਸ਼ਾ।]]
ਦੇਸ਼-ਨਿਕਾਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ [[ਸੌ ਦਿਨ|ਥੁੜ੍ਹਚਿਰੀ ਵਾਪਸੀ]] ਮਗਰੋਂ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਨਪੋਲੀਅਨ ਨੂੰ [[੧੮੧੫1815]] ਵਿੱਚ [[ਵਾਟਰਲੂ ਸੀ ਲੜਾਈ]] ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਖਾਣੀ ਪਈ। ਨਵੀਆਂ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਹੱਦਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਬੂਰਬੋਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਮੁੜ ਥਾਪਿਆ ਗਿਆ। [[੧੮੩੦1830]] ਦੇ [[ਜੁਲਾਈ ਇਨਕਲਾਬ]] ਰਾਹੀਂ ਬੇਇਤਬਾਰੀ ਬੂਰਬੋਂ ਘਰਾਨੇ ਦਾ ਤਖ਼ਤਾ ਪਲਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ [[ਜੁਲਾਈ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ]] ਥਾਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜੋ [[੧੮੪੮1848]] ਤੱਕ ਚੱਲੀ। ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਯੂਰਪ ਦੇ [[੧੮੪੮1848 ਦੇ ਇਨਕਲਾਬ|੧੮੪੮1848 ਦੇ ਇਨਕਲਾਬਾਂ]] ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ [[ਦੂਜਾ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ|ਦੂਜੇ ਗਣਰਾਜ]] ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬ ਵੇਲੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਚਿਰ ਵਾਸਤੇ ਹੋਂਦ 'ਚ ਆਏ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਅਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਵੋਟ-ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ [[੧੮੪੮1848]] ਵਿੱਚ ਮੁੜ-ਉਲੀਕਿਆ ਗਿਆ।
 
[[੧੮੫੨1852]] ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ [[ਨਪੋਲੀਅਨ ਤੀਜਾ|ਲੂਈ-ਨਪੋਲੀਅਨ ਬੋਨਾਪਾਰਟ]] ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਨਪੋਲੀਅਨ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਨਪੋਲੀਅਨ ਤੀਜੇ ਵਜੋਂ [[ਦੂਜੀ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਸਲਤਨਤ|ਦੂਜੀ ਸਲਤਨਤ]] ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਦਖ਼ਲ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੇ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਕਰੀਮੀਆਈ ਜੰਗ|ਕਰੀਮੀਆ]], [[ਮੈਕਸੀਕੋ]] ਅਤੇ [[ਇਟਲੀ]] ਵਿੱਚ। [[੧੮੭੦1870]] ਵਿੱਚ [[ਫ਼ਰਾਂਸ-ਪਰੂਸ਼ੀਆ ਜੰਗ]] 'ਚ ਖਾਧੀ ਹਾਰ ਮਗਰੋਂ ਨਪੋਲੀਅਨ ਤੀਜੇ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਤੋਂ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹਦੀ ਥਾਂ [[ਤੀਜਾ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ|ਤੀਜਾ ਗਣਰਾਜ]] ਥਾਪਿਆ ਗਿਆ।
 
ਫ਼ਰਾਂਸ ਕੋਲ਼, ਕਈ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ, ੧੭ਵੀਂ17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ|ਬਸਤੀਨੁਮਾ ਮਿਲਖਾਂ]] ਸਨ। ੧੯ਵੀਂ19ਵੀਂ ਅਤੇ ੨੦ਵੀਂ20ਵੀਂ ਸਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹਦਾ ਦੁਨੀਆਂ-ਭਰ ਵਿਚਲਾ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ ਬਹੁਤ ਫੈਲ ਗਿਆ ਅਤੇ [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਾਮਰਾਜ]] ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਦਰਜੇ 'ਤੇ ਸੀ। [[੧੯੨੦1920]] ਅਤੇ [[੧੯੩੦1930]] ਵਿਚਕਾਰ [[ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ]] ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਹੇਠਲਾ ਕੁੱਲ ਰਕਬਾ ਲਗਭਗ ੧1.੩3 ਕਰੋੜ ਵਰਗ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪੁੱਜ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ੮8.੬6% ਸੀ।
 
[[File:De Gaulle-OWI.jpg|thumb|upright|[[ਸ਼ਾਰਲ ਡ ਗੋਲ]] ਨੇ ੨੦ਵੀਂ20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ: ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦਾ ਸੂਰਮਾ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਮੌਕੇ ਅਜ਼ਾਦ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਆਗੂ ਸੀ। ਫੇਰ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਸਤੀਵਾਦ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ, ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਾਕਤ ਵਜੋਂ ਉਭਾਰਿਆ ਅਤੇ ਮਈ ੧੯੬੮1968 ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਨੂੰ ਕਾਬੂ 'ਚ ਕੀਤਾ।]]
 
ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਉਦੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸ [[ਤੀਹਰੇ ਗੰਢਜੋੜ]] ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉੱਤਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਮੱਲ ਲਿਆ ਗਿਆ ਪਰ ਫ਼ਰਾਂਸ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ [[ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ]] ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੇਤੂ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਭਾਵੇਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਨ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ। ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ੧੪14 ਲੱਖ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਫ਼ੌਜੀ ਹਲਾਕ ਹੋ ਗਏ ਭਾਵ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਦਾ ੪4% ਹਿੱਸਾ<ref>{{cite news
| title = France's oldest WWI veteran dies
| url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7199127.stm
ਲਾਈਨ 209:
| location = London
| date = 20 January 2008
}}</ref> ਅਤੇ [[੧੯੧੨1912]]-[[੧੯੧੫1915]] ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਬਰੀ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਗਇਆਂ ਦਾ ੨੭27 ਤੋਂ ੩੦30 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ।<ref>Spencer C. Tucker, Priscilla Mary Roberts (2005). "''[http://books.google.cz/books?id=2YqjfHLyyj8C&pg=PR25 Encyclopedia Of World War I: A Political, Social, And Military History]''". ABC-CLIO. ISBN 1851094202</ref>
 
ਦੋ ਸੰਸਾਰੀ ਜੰਗਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਵੇਲਾ ਬੜੀ ਤਿੱਖੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਖਿੱਚੋਤਾਣ ਵਾਲ਼ਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ-ਪਿਆਰੀ ਮੋਰਚਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਈ ਸਮਾਜਕ ਸੁਧਾਰ ([[ਸਲਾਨਾ ਛੁੱਟੀ]], ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਕਮੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ 'ਚ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਦੀ ਭਰਤੀ) ਕੀਤੇ ਗਏ। [[੧੯੪੦1940]] ਵਿੱਚ [[ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ]] ਨੇ ਫ਼ਰਾਂਸ 'ਤੇ [[ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀ ਲੜਾਈ|ਹੱਲਾ ਬੋਲ]] ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਮੱਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੂੰ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ: ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਹੇਠਲਾ ਮੰਡਲ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ [[ਵਿਸ਼ੀ ਫ਼ਰਾਂਸ]] ਜੋ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਲਈ ਥਾਪਿਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਹਾਕਮਨਾ ਸ਼ਾਸਨ ਸੀ।<ref>"''[http://books.google.com/books?id=Q7ORlIpHKLEC&pg=PA368 Vichy France and the Jews]''". Michael Robert Marrus, Robert O. Paxton (1995). [[Stanford University Press]]. p. 368.
ISBN 0-8047-2499-7</ref> [[੧੯੪੨1942]] ਤੋਂ [[੧੯੪੪1944]] ਤੱਕ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਪੋਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਣੀਆਂ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਛਾਉਣੀਆਂ ਵੱਲ ਘੱਲ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ੭੬76,੦੦੦000 ਯਹੂਦੀਆਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਹੋਇਆ। [[੬6 ਜੂਨ]], [[੧੯੪੪1944]] ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਦੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ [[ਨਾਰਮੰਡੀ 'ਤੇ ਹੱਲਾ|ਨਾਰਮੰਡੀ]] 'ਤੇ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ [[ਡਰਾਗੂਨ ਕਾਰਵਾਈ|ਦੱਖਣੀ ਫ਼ਰਾਂਸ]] 'ਤੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਇਤਿਹਾਦੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਅਤੇ [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਟਾਕਰਾ|ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਟਾਕਰੇ]] ਨੇ [[ਕੇਂਦਰੀ ਤਾਕਤਾਂ]] 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਿਆਰੀ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
 
[[ਚੌਥਾ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ|ਚੌਥੇ ਗਣਰਾਜ]] ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਮਗਰੋਂ ਹੋਈ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ (''ਲੇ [[ਟਰੌਂਟ ਗਲੋਰੀਅਜ਼]]'') ਹੋਇਆ। [[੧੯੪੪1944]] ਵਿੱਚ ਵੋਟਾਂ ਪਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕ ਇਸਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਫ਼ਰਾਂਸ [[ਨਾਟੋ]] ([[੧੯੪੯1949]]) ਦੇ ਬਾਨੀ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੇ [[ਪਹਿਲੀ ਇੰਡੋਚੀਨ ਜੰਗ|ਇੰਡੋਚੀਨ ਉੱਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ]] ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਆ ਪਰ [[੧੯੫੪1954]] ਵਿੱਚ [[ਵੀਅਤ ਮਿਨ]] ਵੱਲੋਂ ਹਾਰ ਖਾਣੀ ਪਈ। ਬੱਸ ਕੁਝ ਕੁ ਮਹੀਨਿਆਂ ਮਗਰੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੂੰ ਅਲਜੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ [[ਬਸਤੀਵਾਦ-ਵਿਰੋਧੀ]] [[ਅਲਜੀਰੀਆਈ ਜੰਗ|ਟਾਕਰੇ]] ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਅਲਜੀਰੀਆ|ਅਲਜੀਰੀਆ]], ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦਸ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੂਰਪੀ ਅਬਾਦਕਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਨਾ, ਦੀ ਬਹਿਸ ਨੇ<ref>{{cite news
| title = In France, a War of Memories Over Memories of War
| first = Michael
ਲਾਈਨ 223:
}}</ref> ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਤਕਰੀਬਨ-ਤਕਰੀਬਨ ਖ਼ਾਨਾਜੰਗੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
[[Image:Big european flag at Strasbourg (France) - Europe Day 2009.jpg|thumb|left|[[ਯੂਰਪ ਦਿਹਾੜਾ|ਯੂਰਪ ਦਿਹਾੜੇ]] ਮੌਕੇ [[ਸਟਰਾਸਬੁਰਗ]] ਵਿਖੇ ਤੈਨਾਤ [[ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ]] ਦਾ ਝੰਡਾ।]]
[[੧੯੫੮1958]] ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਡਾਂਵੇਂ-ਡੋਲ ਚੌਥੇ ਗਣਰਾਜ ਮਗਰੋਂ [[ਪੰਜਵਾਂ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ|ਪੰਜਵਾਂ ਗਣਰਾਜ]] ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੀ।<ref>[http://seacoast.sunderland.ac.uk/~os0tmc/contem/fifth.htm From Fourth to Fifth Republic] – [[University of Sunderland]]</ref> ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਹੁਦੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਸ਼ਾਰਲ ਡ ਗੋਲ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਕਦਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼-ਨਾਲ਼ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਇਕੱਠਿਆਂ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਰਿਹਾ। ਅਲਜੀਰੀ ਜੰਗ ਦਾ ਅੰਤ [[੧੯੬੨1962]] ਵਿੱਚ [[ਏਵੀਆਂ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ|ਏਵੀਆਂ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ]] ਨਾਲ਼ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਅਲਜੀਰੀਆ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਗਈ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਬਸਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਲਸਿਲੇਵਾਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਰਾਜਖੇਤਰ ਇਸ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਹਨ।
 
[[੧੯੬੮1968]] ਦੇ ਮੁਜ਼ਾਹਰਿਆਂ ਦੀ ਲੜੀ ਦੀ ਗੂੰਜ ਸਦਕਾ ਮਈ [[੧੯੬੮1968]] ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦਾ ਡਾਢਾ ਸਮਾਜਕ ਅਸਰ ਪਿਆ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਪਲ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਨੈਤਿਕ ਆਦਰਸ਼ (ਧਰਮ, ਵਤਨਪ੍ਰਸਤੀ, ਅਹੁਦਿਆਂ ਦਾ ਆਦਰ) ਦੀ ਥਾਂ ਵਧੇਰੇ ਅਜ਼ਾਦ-ਖ਼ਿਆਲੀ ਸਦਾਚਾਰੀ ਆਦਰਸ਼ ਨੇ ਲੈ ਲਈ।
 
ਫ਼ਰਾਂਸ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਜੀਆਂ 'ਚੋਂ ਮੋਹਰੀ ਹੈ ਜੋ ਮਾਲੀ ਏਕਤਾ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਾ ਲਾਭ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਕ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਇੱਕਰੂਪੀ ਅਤੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣਾ ਲੋਚਦੇ ਹਨ।<ref>{{cite web|url=http://www.elysee.fr/elysee/anglais/speeches_and_documents/2004/declaration_by_the_franco-german_defence_and_security_council.1096.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20051025215249/http://www.elysee.fr/elysee/anglais/speeches_and_documents/2004/declaration_by_the_franco-german_defence_and_security_council.1096.html|archivedate=25 October 2005|title=Declaration by the Franco-German Defense and Security Council |publisher=Elysee.fr |accessdate=21 July 2011}}</ref>
 
== ਭੂਗੋਲ ==
[[File:France cities.png|thumb|350px|ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਇੱਕ ਧਰਾਤਲੀ ਨਕਸ਼ਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ੧1 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲ਼ੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ।]]
 
[[ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ]] ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ੪੧41° ਅਤੇ ੫੧51° ਉ ਵਿਥਕਾਰਾਂ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ੬6° ਪ ਅਤੇ ੧੦10° ਪੂ ਲੰਬਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਯੂਰਪ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਸਿਰੇ 'ਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਉੱਤਰੀ [[ਸੰਜਮੀ]] ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਹੈ।
 
ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ [[ਬੈਲਜੀਅਮ]], [[ਲਕਸਮਬਰਗ]], [[ਜਰਮਨੀ]], [[ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ]], [[ਇਟਲੀ]], [[ਮੋਨਾਕੋ]], [[ਸਪੇਨ]] ਅਤੇ [[ਅੰਡੋਰਾ]] ਨਾਲ਼ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। [[ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗੁਈਆਨਾ]] ਨਾਮਕ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਇਲਾਕੇ ਕਰਕੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ [[ਸੂਰੀਨਾਮ]] ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਤੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ [[ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ]] ਨਾਲ਼ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref name=France/>
ਲਾਈਨ 238:
[[ਕਾਰਸਿਕਾ]] ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਮੁੱਖ-ਭੋਂ ਮਿਲਾ ਕੇ [[ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ]] ਬਣਦਾ ਹੈ; [[ਗੁਆਡਲੂਪ]], [[ਮਾਰਟੀਨੀਕ]], [[ਰੇਊਨੀਓਂ]] ਅਤੇ [[ਮੈਯੋਤ]] ਨੂੰ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗੁਈਆਨਾ ਸਮੇਤ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਖੇਤਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਢਾਣੀਆਂ, ਹੋਰ ਕਈ ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਇਕੱਠਾਂ ਅਤੇ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਵਿਚਲੇ ਇੱਕ ਰਾਜਖੇਤਰ; ਇਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਗਣਰਾਜ ਬਣਦਾ ਹੈ।
 
ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੇ ਯੂਰਪੀ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਰਕਬਾ ੫੪੭547,੦੩੦030 ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ. (੨੧੧211,੨੦੯209 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਹੈ,<ref name=France/> ਜੋ [[ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ]] ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।<ref name = superficy>[http://europa.eu/about-eu/countries/member-countries/france/index_en.htm France] on Europa Official Site</ref> ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਤੱਟੀ ਮੈਦਾਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ [[ਐਲਪ]] ਪਹਾੜਾਂ ਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ, ਮੱਧ-ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ [[ਕੇਂਦਰੀ ਪਠਾਰ]] ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ [[ਪੀਰਨੇ]] ਪਹਾੜ।
 
ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ੪੮੧੦4810.੪੫45 ਮੀਟਰ (੧੫15,੭੮੨782 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ<ref>{{cite news|url=http://www.smh.com.au/environment/mont-blanc-shrinks-by-45cm-in-two-years-20091106-i0kk.html |title=Mont Blanc shrinks by {{convert|45|cm|2|abbr=on}} in two years |work=Sydney Morning Herald |date=6 November 2009 |accessdate=9 August 2010}}</ref> ਫ਼ਰਾਂਸ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਪੈਂਦੇ ਐਲਪ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ [[ਮੋਂ ਬਲਾਂ]] ਨਾਮਕ ਚੋਟੀ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਬਿੰਦੂ ਹੈ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦਰਿਆ ਵਗਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ [[ਸੈਨ]], [[ਲੋਆਰ]], [[ਗਾਰੋਨ]] ਅਤੇ [[ਰੋਨ]] ਜੋ ਕੇਂਦਰੀ ਪਠਾਰ ਨੂੰ ਐਲਪ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਅੱਡ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋ [[ਕਾਮਾਰਗ]] ਵਿਖੇ [[ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ]] ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ। ਕਾਰਸਿਕਾ ਜਾਂ ਕੋਰਸ ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੇ ਤੱਟ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
 
ਸਮੁੰਦਰੋਂ-ਪਾਰ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਇਲਾਕੇ ([[ਆਡੇਲੀ ਲੈਂਡ]] ਤੋਂ ਛੁੱਟ) ਮਿਲਾ ਕੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ ਕੁੱਲ ਰਕਬਾ ੬੭੪674,੮੪੩843 ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ. (੨੬੦260,੫੫੮558 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਬਣਦਾ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਕੁੱਲ ਜ਼ਮੀਨੀ ਰਕਬੇ ਦਾ ੦0.੪੫45% ਹੈ। ਫ਼ਰਾਂਸ ਦਾ [[ਨਿਵੇਕਲਾ ਆਰਥਿਕ ਮੰਡਲ]] (ਈ.ਈ.ਜ਼ੈੱਡ) ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ,<ref>{{fr icon}} [http://www.developpementdurable.com/economie/2010/07/A2769/mediterranee-la-france-prend-le-controle-en-creant-une-zone-economique-exclusive.html Méditerranée : la France prend le contrôle en créant une zone économique exclusive]</ref> ਜੀਹਦਾ ਕੁੱਲ ਰਕਬਾ ੧੧11,੦੩੫035,੦੦੦000 ਵਰਗ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ (੪4,੨੬੦260,੬੩੭637 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਹੈ ਭਾਵ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਿਵੇਕਲੇ ਆਰਥਿਕ ਮੰਡਲਾਂ ਦੇ ਰਕਬੇ ਦਾ ੮8% ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ (੧੧11,੩੫੧351,੦੦੦000 ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ. ਜਾਂ ੪4,੩੮੨382,੬੪੬646 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੈ।<ref>According to a different calculation cited by the [[Pew Research Center]], the EEZ of France would be {{convert|10084201|km2|sqmi|0|abbr=on}}, still behind the US ({{convert|12174629|km2|sqmi|0|abbr=on|disp=or}}), and still ahead of Australia ({{convert|8980568|km2|sqmi|0|abbr=on|disp=or}}) and Russia ({{convert|7566673|km2|sqmi|0|abbr=on|disp=or}}).</ref>
 
=== ਪੌਣਪਾਣੀ ===
ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਆਬੋ-ਹਵਾ ਸੰਜਮੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਸਰ, [[ਵਿਥਕਾਰ]] ਅਤੇ ਉਚਾਈ ਦਾ ਮੇਲ ਬਾਕੀ ਦੇ ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁ-ਭਾਂਤੀ ਪੌਣਪਾਣੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।<ref name="climate">{{cite web |author=Ministry of Foreign Affairs |year=2005 |url=http://www.diplomatie.gouv.fr/en/france_159/discovering-france_2005/france-from-to-z_1978/country_2004/geography_4405/geography_1507.html |title=Discovering France: Geography |accessdate=29 December 2006 |authorlink=Minister of Foreign Affairs (France)}}</ref> ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਪੈਂਦੇ ਬਹੁਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਵਿੱਚ [[ਭੂ-ਮੱਧੀ ਪੌਣਪਾਣੀ]] ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਅਬੋ-ਹਵਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ [[ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੌਣਪਾਣੀ|ਸਮੁੰਦਰੀ]] ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ, ਦਰਮਿਆਨੀਆਂ ਠੰਢਾਂ ਅਤੇ ਨਿੱਘੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ 'ਚ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਹੁੱਲੜੀ ਗਰਮੀਆਂ, ਠੰਢੀਆਂ ਸਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਕਰਕੇ ਅਬੋ-ਹਵਾ ਵਧੇਰੇ [[ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਪੌਣਪਾਣੀ|ਮਹਾਂਦੀਪੀ]] ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਐਲਪ ਪਹਾੜਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀ ਅਬੋ-ਹਵਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ [[ਐਲਪੀ ਪੌਣਪਾਣੀ|ਐਲਪੀ]] ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਾਲ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ੧੫੦150 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਪਿਘਲਣ ਦਰਜੇ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ਼ ਢਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
{{-}}
<gallery mode=packed>
ਲਾਈਨ 262:
 
== ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਇਲਾਕੇ ==
[[ਤਸਵੀਰ:ਫ਼੍ਰਾਂਸ ਦੇ ਖੇਤਰ.png|thumb|650px|center|ਫ਼੍ਰਾਂਸ ਦੇ ੨੭27 ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਖੇਤਰ]]
 
{{ਕਾਮਨਜ਼|France|ਫ਼ਰਾਂਸ}}
"https://pa.wikipedia.org/wiki/ਫ਼ਰਾਂਸ" ਤੋਂ ਲਿਆ