ਕਾਰਾਵਲ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
"Caravel" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ |
Satdeepbot (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) ਛੋ clean up ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AWB |
||
ਲਾਈਨ 1:
'''ਕਾਰਾਵਲ''' ([[
▲'''ਕਾਰਾਵਲ''' ([[ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ|ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ]]: caravel) 15 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ [[ਪੁਰਤਗਾਲ|ਪੁਰਤਗਾਲੀ]] ਦੁਆਰਾ ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਤੱਟ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿਚ ਜਾਣ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਹਾਰਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਸੀ। ਲੇਟਨ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗਤੀ ਅਤੇ ਵਿੰਡਵਾਰਡ (ਧੜਕਣ) ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਿੱਤੀ। ਕਾਰਵੇਲਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਅਤੇ ਕੈਸਟੀਲਿਅਨ (ਸਪੇਨ) ਦੁਆਰਾ 15 ਵੀਂ ਅਤੇ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ [[ਲੱਭਤ ਯੁੱਗ|ਡਿਸਕਵਰੀ ਯੁੱਗ]] ਵਿਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੋਜ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
== ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ==
ਇਸ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਾਮ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ''ਕਾਰਾਵੇਲਾ'' ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ [[ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਅਰਬੀ]] ''ਕੁਰੈਬ'' ਤੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਨੂੰ [[ਲਾਤੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਲੈਟਿਨ]] ਵਿੱਚ ''ਕੈਰੇਬਸ'' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ [[ਯੂਨਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਯੂਨਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ]]καραβος, ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਦੇ ਕਾਰੀਵਲ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਕੁਝ ਯੁਗਾਂ
== ਇਤਿਹਾਸ ==
15 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤਕ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਤੱਟਵਰਤੀ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੈਰਜ ਜਾਂ ਬਾਲਿੰਗਰ (''ਬੈਰੀਨੇਲ'') ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ [[ਭੂ-ਮੱਧ ਸਮੁੰਦਰ|ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸਾਗਰ]] ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਸਨ ਜੋ ਲਗਭਗ 50 ਤੋਂ 200 ਟਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਨ,
ਇਸ ਕਾਰਵੇਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪੁਰਾਣੀ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ 13 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ [[ਇਸਲਾਮੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਜੁੱਗ|ਮੱਧਯੁਗੀ ਇਸਲਾਮਿਕ]] ''ਕਰੀਬ'' ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KQN85hrJyT4C&pg=PA141|title=The Eastern Origins of Western Civilisation|last=Hobson|first=John M.|date=2004|publisher=[[Cambridge University Press]]|isbn=9780521547246|page=141|language=en}}</ref> ਕਾਰਾਵਲ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 1451 ਵਿੱਚ, ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੇ ਨੈਵੀਗੇਟਰ ਹੈਨਰੀ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦਾ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਡਾਇਓਗੋ ਕੋਓ, [[ਬਾਰਟੋਲੋਮੀਉ ਡਿਆਸ|ਬਾਰਟੋਲੋਮੀ ਡਾਇਸ]] ਜਾਂ ਗੈਸਪਰ ਅਤੇ ਮਿਗੁਅਲ ਕੋਰਟੀ-ਰੀਅਲ, ਅਤੇ [[ਕ੍ਰਿਸਟੋਫ਼ਰ ਕੋਲੰਬਸ|ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਕੋਲੰਬਸ]] ਦੁਆਰਾ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਹ ਬਾਰਕਾ ਅਤੇ ਬਾਰਿਨਲ ਨਾਲੋਂ ਨੇਵੀਗੇਟ ਕਰਨਾ ਸੌਖੇ ਅਤੇ ਸੌਖੇ ਸਨ, ਟਨਜ 50 ਤੋਂ 160 ਟਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ 1 ਤੋਂ 3 ਮਾਸਟ, ਲੰਬੇ ਤਿਕੋਣੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖ਼ਾਲੀ ਹੋਣ ਖ਼ਾਲੀ ਤੱਟੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਰਗ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਗਤੀ, ਫੁਰਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਜੋਂ ਸਤਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਾਰਗੋ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਸਮੂਹ ਦੀ ਸੀਮਤ ਸਮਰੱਥਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਕਮੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ
ਕਾਰਵੇਲਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੋਜ ਨੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਅਤੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਦਾ ਮਸਾਲੇ ਦਾ ਵਪਾਰ ਸੰਭਵ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਪਾਰ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ, ਕਾਰਵੇਲ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਕਾਰਕ (ਨੌਓ) ਦੁਆਰਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਵਪਾਰ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੀ। ਕਾਰਾਵਿਲ 1400–1600 ਤੋਂ ਆਈਬੇਰੀਅਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ
== ਹਵਾਲੇ ==
|