ਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ
ਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ (1906–1993)[1] (ਉਰਦੂ : گوپال مِتّل) ਉਰਦੂ ਕਵੀ, ਲੇਖਕ, ਆਲੋਚਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ।
ਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ گوپال مِتّل | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ 1906 ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ, ਪੰਜਾਬ ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 1993 (ਉਮਰ 86–87) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਕਵੀ, ਲੇਖਕ, ਪੱਤਰਕਾਰ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਨਜ਼ਮ, ਗ਼ਜ਼ਲ |
ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ 6 ਜੂਨ 1906 ' ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ (, ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ. ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਵਲੈਤੀ ਰਾਮ ਜੈਨ, ਦੇ ਇੱਕ ਯੂਨਾਨੀ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰ ਸੀ । ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ 1932 ਵਿੱਚ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ ਕਾਲਜ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਛਪਦੇ ਇੱਕ ਅਖਬਾਰ "ਸੁਬਾਹ ਏ ਉਮਿਦ" ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਜੋ ਛੇਤੀ ਹੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਮੌਲਾਨਾ ਤਾਜਵਰ ਨਜੀਬਾਬਾਦੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ "ਸ਼ਾਹਕਾਰ" ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ-ਮੈਗਜ਼ੀਨ "ਜਗਤ ਲਕਸ਼ਮੀ" ਲਈ ਵੀ ਲਿਖਿਆ। ਉਹ ਅਗਸਤ 1947 ਤੱਕ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਰਦੂ ਅਖਬਾਰਾਂ, "ਮਿਲਾਪ" ਅਤੇ "ਤੇਜ" ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1953 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇਹ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਸਿਕ ਤਹਿਰੀਕ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿਸਦਾ ਉਸਨੇ ਸੰਪਾਦਨ ਵੀ ਕੀਤਾ।[2][3] 1956 ਤੋਂ 1979 ਤੱਕ ਮਖਮੂਰ ਸਈਦੀ ਇਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਜੁਆਇੰਟ ਐਡੀਟਰ ਰਹੇ।
ਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ ਦੀ ਮੌਤ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1993 ਨੂੰ 87 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਹੋਈ।
ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ ਇੱਕ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ "ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਤਕਦੀਰ" ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਉੱਤਮ ਆਇਤਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। "1994 ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ, ਨਜ਼ਮਾਂ ਅਤੇ ਕਾਤਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ੈਤਾਨੀ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਇਤਾਂ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਵੇਰਵਾ ਹੈ। ਉਹ ਨਜ਼ਮਾਂ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਵਾਹਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਅੱਜ ਤੱਕ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ, ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਕੱਤਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਉਹ ਹਨ- 1) ਦੋਰਾਹਾ, 2) ਸਹਾਰਾ ਮੈਂ ਅਜ਼ਾਨ, 3) ਸ਼ਾਰੜ ਏ ਨਗਮਾ ਅਤੇ 4) ਸਚੇ ਬੋਲੇ।
ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ
ਸੋਧੋਉਰਦੂ ਕਵਿਤਾ:
- ਦੋਰਾਹਾ (1944)
- ਸਾਹਾਰਾ ਮੇਂ ਅਜ਼ਾਨ (1970)
- ਸ਼ਰਾਰ ਏ ਨਗਮਾ (1984)
- ਸੱਚੇ ਬੋਲ (1988)
- ਕੁਲੀਯਾਤੀ ਏ ਗੋਪਾਲ ਮਿੱਤਲ (1994)
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Urdu Authors: Date list as on 31 May 2006 – S.No. 673. "Gopal Mittal; maintained by National Council for Promotion of Urdu, Govt. of India, Ministry of Human Resource Development". Archived from the original on 1 March 2012. Retrieved 28 September 2012.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Masterpieces of Patriotic Urdu Poetry: Text, Translation, and Transliteration – K. C. Kanda – Google Books. Retrieved 28 September 2012.
- ↑ Encyclopaedia of Indian Literature: devraj to jyoti – Amaresh Datta – Google Books. Retrieved 28 September 2012.