ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖ਼ਾਲਸਾ

ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ

ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖ਼ਾਲਸਾ (ਜਨਮ 1903, ਮੌਤ ਮਿਤੀ ਅਗਿਆਤ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ।[3]

ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖ਼ਾਲਸਾ
ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਨੇਤਾ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
17 ਅਪ੍ਰੈਲ 1952 – 1 ਨਵੰਬਰ 1956
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਪਹਿਲਾ ਅਹੁਦੇਦਾਰ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ
ਹਲਕਾਜਗਰਾਉਂ
ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦਾ ਮੈਂਬਰ[1]
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
1952–1957
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਅਹੁਦਾ ਸਥਾਪਿਤ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਹਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੌਰ
ਹਲਕਾਜਗਰਾਉਂ
ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾਈ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ[2]
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
1937–1946
ਹਲਕਾਲੁਧਿਆਣਾ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ1903
ਮੌਤਅਗਿਆਤ
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (1947-1952), ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (1952-1956), ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ (1956-ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ)
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਬਸੰਤ ਕੌਰ
ਬੱਚੇਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ

ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ, ਇੱਕ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਰਾਮਦਾਸੀਆ ਸਿੱਖ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ 1903 ਵਿੱਚ ਸਿੱਧਵਾਂ ਬੇਟ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਮਾਲਵਾ ਖ਼ਾਲਸਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖ਼ਾਲਸਾ 1923 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਸਟਾਕਟਨ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ।

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਧੋ

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਪਰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰਕਾਰ 1931 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਇਆ। ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲਈ ਅਤੇ ਡਾ.ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਦਕਰ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ।

ਉਹ ਐਸ.ਸੀ.ਐਫ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ 1937 ਤੋਂ 1946 ਤੱਕ ਡਾ. ਅੰਬੇਦਕਰ ਦਾ ਨੇੜਲਾ ਸਾਥੀ ਸੀ। 1937 ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾਈ ਅਸੈਂਬਲੀ ਲਈ ਸੁਤੰਤਰ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਤਦ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਸਰ ਸਿਕੰਦਰ ਹਯਾਤ ਖ਼ਾਨ ਦਾ ਸੰਸਦੀ ਸਕੱਤਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1937 ਤੋਂ 1946 ਤੱਕ ਉਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਬੋਰਡ ਦਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਿਹਾ, ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1946 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਿਰਤ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਧੋ

1952 ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ, 1952 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਟਿਕਟ ਤੇ ਚੋਣ ਲੜਿਆ,[4] ਕਾਂਗਰਸ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀਆਂ 15,067 ਅਤੇ ਐਸਸੀਐਫ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀਆਂ 8,993 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 28,179 ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਨੇਤਾ ਬਣਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਰਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਪੇਪਰਾਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1952 ਤੋਂ 1954 ਤੱਕ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਉਰਦੂ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਭਾਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ ਰਿਹਾ। 1956 ਵਿਚ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ 1957 ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਟਿਕਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ1959 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਲਵਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ - ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਾਲਵਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Jagraon Election and Results 2018, Candidate list, Winner, Runner-up, Current MLA and Previous MLAs". elections.in. Retrieved 7 December 2019.
  2. page xx of Punjab Vidhan Sabha Compendium. Punjab Legislative Assembly. Retrieved on 23 July 2019.
  3. III Religion and Caste in Punjab (pdf). Gopal Singh Khalsa (page 1268)
  4. page xxx of Punjab Vidhan Sabha Compendium. Punjab Legislative Assembly. Retrieved on 23 July 2019.