ਤਾਲਿਬ ਚਕਵਾਲੀ

ਉਰਦੂ ਕਵੀ

ਤਾਲਿਬ ਚਕਾਲੀ (1900-1988)[1], ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਰਦੂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਕਵੀ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਚਕਵਾਲ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਨਜ਼ਮ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਕਪੂਰ ਸੀ ਪਰ ਉਸਨੇ ਤਾਲਿਬ ਚਕਵਾਲੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤਖਾਲਸ (ਕਲਮ ਨਾਮ) ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।[2]

ਤਾਲਿਬ ਚੱਕਵਾਲੀ
ਫਰਮਾ:طالب چکوالی
ਜਨਮ
ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਕਪੂਰ

1900 (1900)
ਮੌਤ1988 (ਉਮਰ 87–88)
ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ
ਬੱਚੇ4

ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਚਕਵਾਲੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਕਪੂਰ ਦਾ ਤਖੱਲਸ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ 13 ਮਈ 1900 ਨੂੰ ਚਕਵਾਲ, ਪੰਜਾਬ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਬਾਲ ਮੁਕੰਦ ਕਪੂਰ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ, ਜੋ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਅਨਾਥ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ, ਈਸ਼ਵਰ ਦਾਸ, ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸ਼ਹਿਰ ਬਲਖ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਚੱਕਵਾਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚਕਵਾਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਕੂਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 1921 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਬੀਏ (ਆਨਰਜ਼) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ 1923 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲਾਅ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਐਲਐਲਬੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ 1923 ਤੋਂ 1936 ਤੱਕ ਚਕਵਾਲ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕੀਤੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਮਾਰਤੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਥੋਕ ਸਪਲਾਇਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ; ੧੯੪੭ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ੧੯੮੮ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਜਦੋਂ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਚਕਵਾਲੀ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ। 1932 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬਜ਼ਮ ਏ ਅਦਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਰਡਜ਼ਵਰਥ, ਸ਼ੈਲੀ, ਜ਼ੌਕ, ਗਾਲਿਬ ਅਤੇ ਇਕਬਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਨਵਰ ਏ ਹਕੀਕਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਚੌਧਰੀ ਜ਼ਕੱਲਾਹ ਦੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਹੈ, 1929 ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3][4][5]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Urdu Authors: Date list". National Council for Promotion of Urdu, Govt. of India, Ministry of Human Resource Development. 2006-05-31. Archived from the original on 2012-03-01.
  2. "Talib Chakwali Poetry". Ranjish.com. Retrieved 2021-09-21.[permanent dead link]
  3. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000D-QINU`"'</ref>" does not exist.
  4. Khumkhana e Javed Vol 5 of Lala Sri Ram
  5. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000E-QINU`"'</ref>" does not exist.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.