ਧਨੰਜਯ ਯਸ਼ਵੰਤ ਚੰਦਰਚੂੜ
ਧਨੰਜਯ ਯਸ਼ਵੰਤ ਚੰਦਰਚੂੜ (ਜਨਮ 11 ਨਵੰਬਰ 1959) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂਕਾਰ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ 9 ਨਵੰਬਰ 2022 ਤੋਂ 11 ਨਵੰਬਰ 2024 ਤਕ ਭਾਰਤ ਦੇ 50ਵੇਂ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[3] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 13 ਮਈ 2016 ਤੋਂ 8 ਨਵੰਬਰ 2022 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[4][5] ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ 2013 ਤੋਂ 2016 ਤੱਕ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਜੱਜ ਅਤੇ 2000 ਤੋਂ 2013 ਤੱਕ ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲੀਗਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ (ਪਦ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ) ਵੀ ਹਨ।[6] ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਉੱਚ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੱਜ ਹਨ।[7] ਉਹ ਭਾਰਤ ਤੇ 16ਵੇਂ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ ਯਸ਼ਵੰਤ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਚੰਦਰਚੂੜ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ।
ਧਨੰਜਯਾ ਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ | |
|---|---|
 ਚੰਦਰਚੂੜ 2024 ਵਿੱਚ | |
| 50ਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੀਫ ਜਸਟਿਸ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 9 ਨਵੰਬਰ 2022 – 11 ਨਵੰਬਰ 2024 | |
| ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤੀ | ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਉਦੈ ਉਮੇਸ਼ ਲਲਿਤ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਸੰਜੀਵ ਖੰਨਾ |
| ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 13 ਮਈ 2016 – 8 ਨਵੰਬਰ 2022 | |
| ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ | ਟੀ ਐਸ ਠਾਕੁਰ |
| ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤੀ | ਪ੍ਰਣਬ ਮੁਖਰਜੀ |
| ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਜੱਜ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 31 ਅਕਤੂਬਰ 2013 – 12 ਮਈ 2016[1] | |
| ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ | ਪੀ ਸਦਾਸ਼ਿਵਮ |
| ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤੀ | ਪ੍ਰਣਬ ਮੁਖਰਜੀ |
| ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 29 ਮਾਰਚ 2000 – 30 ਅਕਤੂਬਰ 2013 | |
| ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ | ਆਦਰਸ਼ ਸੀਨ ਆਨੰਦ |
| ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤੀ | ਕੋਚੇਰਿਲ ਰਮਣ ਨਾਰਾਇਣਨ |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 11 ਨਵੰਬਰ 1959[2] ਬੰਬੇ, ਭਾਰਤ (ਅੱਜ ਮੁੰਬਈ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ) |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ |
ਰਸ਼ਮੀ ਚੰਦਰਚੂੜ (ਮੌਤ 2007)ਕਲਪਨਾ ਦਾਸ |
| ਬੱਚੇ | 4 |
| ਮਾਪੇ |
|
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ (ਬੀਏ) ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (LLB) ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (LLM, ਡਾਕਟਰ ਆਫ਼ ਜੂਰੀਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸ) |
ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿਖੇ ਜਸਟਿਸ ਚੰਦਰਚੂੜ ਦਾ ਲੈਕਚਰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਕਿਉਂ ਹਨ ਦਸੰਬਰ 2018 ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ | |
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ, ਵਾਈ ਵੀ ਚੰਦਰਚੂੜ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਪੁੱਤਰ, ਉਸਨੇ ਸੁਲੀਵਨ ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਮਵੈਲ ਅਤੇ ਬੰਬਈ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਚਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਫੈਸਲੇ, ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੇ ਫੈਸਲੇ, ਸਮਲਿੰਗੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧਿਕ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਬਰੀਮਾਲਾ ਕੇਸ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲੇ ਦਿੱਤੇ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਮੁੰਬਈ, ਓਕਲਾਹੋਮਾ, ਹਾਰਵਰਡ, ਯੇਲ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰੂਪ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਾਫੀ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋ ਲਏ ਗਏ ਸੰਵਿਧਾਨ ਤੇ ਲਏ ਗਏ ਮਜਬੂਤ ਸਟੈਂਡ ਕਰਕੇ ਰੱਜ ਕੇ ਤਾਰੀਫ ਕਰਦੇ ਹਨ ਇਕ ਸਪੀਚ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ "ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਵੀ ਨਹੀ।"[8] ਮਈ 2023 ਵਿੱਚ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਗਦੀਪ ਧਨਖੜ ਨੇ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਅੱਜ ਸਾਡੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ"[9]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਧਨੰਜੈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਨਵੰਬਰ 1959 ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੰਦਰਚੂੜ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਯਸ਼ਵੰਤ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਚੰਦਰਚੂੜ ਹਨ, ਜੋ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਹਨ ।[10] ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਪ੍ਰਭਾ, ਇੱਕ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸੀ ਜੋ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਲਈ ਗਾਉਂਦੀ ਸੀ।[11]
ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਅਤੇ ਜੌਹਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਕੋਲੰਬਾ ਸਕੂਲ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 1979 ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਆਨਰਜ਼ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[12] ਫਿਰ ਉਸਨੇ 1982 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ ਤੋਂ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਲਾਅਜ਼ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1983 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਵੱਕਾਰੀ ਇਨਲੈਕਸ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਵਿਖੇ ਜੋਸੇਫ ਐਚ. ਬੀਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[13] ਉਹ ਜੂਰੀਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਹਾਰਵਰਡ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ, ਜੋ ਉਸਨੇ 1986 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।[14] ਉਸਦਾ ਡਾਕਟਰੇਟ ਖੋਜ ਨਿਬੰਧ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਕਾਰਵਾਈ 'ਤੇ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[15]
ਅਵਾਰਡ
ਸੋਧੋਹਾਰਵਰਡ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਡੀਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਲਈ ਲੀਗਲ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।[16]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Supreme Court of India: Chief Justice & Judges". supremecourtofindia.nic.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 30 November 2017. Retrieved 2017-11-30.
- ↑ "Hon'ble Dr. Justice Dhananjaya Yashwant Chandrachud (CJ)". allahabadhighcourt.in. Archived from the original on 12 May 2016. Retrieved 12 December 2015.
- ↑ "New Chief Justice Of India : ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਨਵੇਂ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਫਾਈਨਲ, CJI DY ਚੰਦਰਚੂੜ ਹੋਣਗੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤ". Rozana Spokesman. 2024-10-17. Retrieved 2024-11-11.
- ↑ "Justice DY Chandrachud, Set to Become CJI in 2022, Finds Place in All Important Matters of SC". News18 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-11-10. Archived from the original on 22 January 2022. Retrieved 2022-01-22.
- ↑ "Justice D.Y. Chandrachud appointed 50th Chief Justice of India". The Hindu. 17 October 2022. Archived from the original on 17 October 2022. Retrieved 17 October 2022.
- ↑ Bureau, The Hindu (2022-09-03). "Justice D.Y. Chandrachud appointed as the executive chairman of National Legal Services Authority". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Archived from the original on 3 September 2022. Retrieved 2023-03-02.
{{cite news}}:|last=has generic name (help) - ↑ CJI DY Chandrachud Interview At India Today Conclave 2023 | Chief Justice On 'My Idea Of India' (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ), retrieved 2023-04-05
- ↑ "Justice Chandrachud on Why the Constitution Matters". CJP (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2019-02-13. Retrieved 2023-11-02.
- ↑ Online |, E. T. (2023-05-08). "Vice President Jagdeep Dhankar praises Indian Judiciary and CJI for their effective role". The Economic Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-11-02.
- ↑ "Justice Chandrachud keeps running into father's rulings". The Times of India.
- ↑ "India's new chief justice faces a trial of strength". The Economist. ISSN 0013-0613. Retrieved 2022-11-19.
- ↑ "Dhananjaya Y. Chandrachud Dr. Justice". Achievers. Old Columbans' Association. Archived from the original on 26 February 2012. Retrieved 9 April 2012.
- ↑ "Inlaks Shivdasani Foundation: Alumni". inlaksfoundation.org. 2010. Archived from the original on 29 ਦਸੰਬਰ 2016. Retrieved 27 July 2017.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Harvard alumni Hon'ble DY Chandrachud to take oath as Hon'ble chief justice of high court". The Times of India. Archived from the original on 19 December 2013. Retrieved 19 November 2013.
- ↑ "India supreme court justice offers public lecture on global social justice". University of Hawaiʻi System News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 27 August 2019.
- ↑ "CJI DY Chandrachud To Be Presented Award For Global Leadership by Harvard Law School Center on Legal Profession". Archived from the original on 2023-01-07. Retrieved 2023-01-23.