ਪਵਈ ਝੀਲ
ਪਵਈ ਝੀਲ (ਉਚਾਰਨ: [pəʋəiː] ) ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਝੀਲ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ, ਪਵਈ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਪਵਈ ਪਿੰਡ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਪਵਈ ਨਾਮਕ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਉਪਨਗਰ ਝੀਲ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਬੰਬਈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਝੀਲ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। [1] ਇਕ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਸਥਾ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਇੰਡਸਟਰੀਅਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ (NITIE), ਵੀ ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹਾਊਸਿੰਗ ਕੰਪਲੈਕਸ ਅਤੇ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਹੋਟਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ।
| ਪਵਈ ਝੀਲ | |
|---|---|
 | |
| ਸਥਿਤੀ | ਮੁੰਬਈ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ |
| ਗੁਣਕ | 19°08′N 72°55′E / 19.13°N 72.91°E |
| Catchment area | 6.61 km2 (2.55 sq mi) |
| Basin countries | ਭਾਰਤ |
| ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ | 12 m (39 ft) |
| Surface elevation | 58.5 m (191.93 ft) |
| Settlements | ਪਵਈ |
ਜਦੋਂ ਇਹ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਝੀਲ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਲਗਭਗ 520 ਏਕੜ ਸੀ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਲਗਭਗ ੩ ਮੀਟਰ ਸੀ। ਪਵਈ ਝੀਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਜੋ ਮੁੰਬਈ ਲਈ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਪੀਣ ਲਈ ਅਯੋਗ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ
ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਝੀਲ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 1799 ਈ. ਵਿੱਚ, ਉਹ ਅਸਟੇਟ ਜਿੱਥੇ ਹੁਣ ਝੀਲ ਹੈ, ਡਾ. ਸਕਾਟ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1816 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1826 ਵਿੱਚ ਇਸ ਅਸਟੇਟ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਫਰਾਮਾਜੀ ਕਾਵਾਸਜੀ ਨੂੰ ਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਨ [2] ਜਿਸਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਝੀਲ ਦਾ ਨਾਮ ਉਦੋਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ 1891 ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਿਠੀ ਨਦੀ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ, ਜੋ ਪਵਈ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ 1891 ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੱਛਮੀ ਘਾਟਾਂ ਦੀਆਂ ਨੀਵੀਆਂ ਢਲਾਣਾਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਢਲਾਣਾਂ ਤੋਂ ਵਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ 10 ਮੀਟਰ ਦੇ ਦੋ ਡੈਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਕੇ, ਪਹਿਲਾਂ ਬੰਬਈ ਸ਼ਹਿਰ (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਧਾਉਣਾ ਸੀ। ਇਹ ਮੁੰਬਈ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਵਿਹਾਰ ਝੀਲ (ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਝੀਲ) ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ, ਪਾਣੀ ਦੇ ਕਾਲ-ਵਿਰੋਧੀ ਉਪਾਅ ਵਜੋਂ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਹੁੰਚ ਸੋਧੋ
ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਡਾਊਨਟਾਊਨ ਤੋਂ ਸੜਕ ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਕੁਰਲਾ ਜਾਂ ਸਾਂਤਾ ਕਰੂਜ਼ ਅਤੇ ਅੰਧੇਰੀ ਰਾਹੀਂ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [3] ਮੁੰਬਈ ਉਪਨਗਰੀ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਲਾਈਨ (ਮੁੰਬਈ ਉਪਨਗਰੀ ਰੇਲਵੇ ) 'ਤੇ ਕੰਜੂਰਮਾਰਗ ਝੀਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ।
ਫਲੋਰਾ ਸੋਧੋ
ਬਲਸਮ ਦੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ, ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਖਿੜ ਵਿੱਚ, ਗੁਲਾਬੀ-ਜਾਮਨੀ ਰੰਗ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਗਲੀਚੇ ਵਾਂਗ ਝੀਲ ਦੇ ਘੇਰੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। [4]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "Powai lake". Archived from the original on 2014-09-24. Retrieved 2012-08-30.
- ↑ "Greater Bombay Places - Powai Lake". Maharashtra State Gazetteers. 1987. Retrieved 7 March 2012.
- ↑ "Powai Lake". Mumbainet.com. Archived from the original on 2012-02-16. Retrieved 2012-08-30.
- ↑ [1] Archived 19 August 2008 at the Wayback Machine.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ
- ਪਵਈ ਦਾ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਅਖਬਾਰ Archived 2016-02-16 at the Wayback Machine.
- ਗੂਗਲ ਮੈਪਸ ਵਿੱਚ ਪਵਈ ਝੀਲ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਚਿੱਤਰ
- ਪਵਈ ਮੰਦਰ Archived 2015-07-16 at the Wayback Machine.
- ਪਵਈ ਬਾਰੇ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ