ਯੂਜੀਨ ਹੈਨਰੀ ਪਾਲ ਗੋਗਾਂ ( UK : / ˈ ɡ oʊ ɡ æ̃ /, US : / ɡ oʊ ˈ ɡ æ̃ / ; ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ: [ø.ʒɛn ɑ̃.ʁi pɔl ɡo.ɡɛ̃] ; (7 ਜੂਨ 1848 – 8 ਮਈ 1903) ਇੱਕ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਉੱਤਰ-ਪ੍ਰਭਾਵਵਾਦੀ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੱਕ ਨਾਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ, ਗੋਗਾਂ ਨੂੰ, ਹੁਣ ਰੰਗ ਅਤੇ ਸਿੰਥੈਟਿਸਟ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਭਾਵਵਾਦ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਦਸ ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਉਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਲੈਂਡਸਕੇਪਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਫ੍ਰੈਂਚ ਅਵੈਂਟ-ਗਾਰਡ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਬਲੋ ਪਿਕਾਸੋ ਅਤੇ ਹੈਨਰੀ ਮੈਟਿਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਨਸੈਂਟ ਅਤੇ ਥੀਓ ਵੈਨ ਗੌਗ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਗਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ, ਅੰਸ਼ਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੀਲਰ ਐਂਬਰੋਇਸ ਵੋਲਾਰਡ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਤੋਂ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਦੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।[1][2]

ਗੋਗਾਂ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰ, ਮੂਰਤੀਕਾਰ, ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਰ, ਸਿਰੇਮਿਸਟ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਕਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸੀ। ਉਸਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਅੰਤਰੀਵ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਹਨ, ਕਲੋਜ਼ੋਨਿਸਟ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਧੀਨ, ਆਦਿਮਵਾਦ ਅਤੇ ਪੇਸਟੋਰਲ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਵਜੋਂ ਲੱਕੜ ਦੀ ਉੱਕਰੀ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਕੱਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਭਿਆਸੀ ਵੀ ਸੀ।[3][4]

ਜੀਵਨੀ ਸੋਧੋ

ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

 
ਐਲੀਨ ਮੈਰੀ ਚਾਜ਼ਲ ਟ੍ਰਿਸਟਨ, (1825-1867) "ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਮਾਂ", 1889, ਸਟੈਟਸਗੈਲਰੀ ਸਟਟਗਾਰਟ
 
ਗੋਗਾਂ ਦੀ ਨਾਨੀ, ਫਲੋਰਾ ਟ੍ਰਿਸਟਨ (1803-1844) 1838 ਵਿੱਚ

ਗੋਗਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਕਲੋਵਿਸ ਗੋਗਾਂ ਅਤੇ ਐਲੀਨ ਚਾਜ਼ਲ ਦੇ ਘਰ 7 ਜੂਨ 1848 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਇਨਕਲਾਬੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦਾ ਸਾਲ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਇੱਕ 34 ਸਾਲਾ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਓਰਲੀਅਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਦਮੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਸੀ [5] ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਜਿਸ ਅਖਬਾਰ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਸਨੂੰ ਫਰਾਂਸ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਗੋਗਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਆਂਦਰੇ ਚਾਜ਼ਲ, ਇੱਕ ਉੱਕਰੀਕਾਰ, ਅਤੇ ਫਲੋਰਾ ਟ੍ਰਿਸਟਨ ਦੀ 22 ਸਾਲਾ ਧੀ ਸੀ, ਜੋ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁੰਨ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੂਨੀਅਨ ਉਦੋਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਆਂਡਰੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਫਲੋਰਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਤਲ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।[5]

ਪਾਲ ਗੋਗਾਂ ਦੀ ਨਾਨੀ, ਫਲੋਰਾ ਟ੍ਰਿਸਟਨ, ਥੈਰੇਸ ਲੈਸਨੇ ਅਤੇ ਡੌਨ ਮਾਰੀਆਨੋ ਡੀ ਟ੍ਰਿਸਟਨ ਮੋਸਕੋਸੋ ਦੀ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਧੀ ਸੀ। ਥੈਰੇਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਡੌਨ ਮਾਰੀਆਨੋ ਪੇਰੂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਰੇਕਿਪਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕੁਲੀਨ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਡਰੈਗਨਜ਼ ਦਾ ਅਫਸਰ ਸੀ। [5] ਅਮੀਰ ਟ੍ਰਿਸਟਨ ਮੋਸਕੋਸੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਪੇਰੂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸਨ।[5] ਫਿਰ ਵੀ, ਡੌਨ ਮਾਰੀਆਨੋ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਨੇ ਉਸਦੀ ਮਾਲਕਣ ਅਤੇ ਧੀ ਫਲੋਰਾ ਨੂੰ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋ ਦਿੱਤਾ।[5] ਜਦੋਂ ਫਲੋਰਾ ਦਾ ਆਂਦਰੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪੇਰੂਵੀਅਨ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੇ ਵਿੱਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਅਰਜੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਟ੍ਰਿਸਟਨ ਮੋਸਕੋਸੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਪੇਰੂ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਈ। ਇਹ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ; ਪਰ ਉਸਨੇ ਪੇਰੂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੇ 1838 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਸਮਾਜਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਸਮਰਥਕ, ਗੋਗਾਂ ਦੀ ਨਾਨੀ ਨੇ 1848 ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਗੋਗਾਂ ਦੀ ਨਾਨੀ ਫ੍ਰੈਂਚ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਰੱਖੀ ਗਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੰਮ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, 1844 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[5] ਉਸਦੇ ਪੋਤੇ ਪਾਲ ਨੇ "ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਈ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖੀਆਂ"।[5]

 
ਗੋਗਾਂ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਮੇਟੇ ਨਾਲ ਕੋਪੇਨਹੇਗਨ, ਡੈਨਮਾਰਕ, 1885 ਵਿੱਚ

1873 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਡੈਨਿਸ਼ ਔਰਤ, ਮੇਟੇ-ਸੋਫੀ ਗਾਡ (1850-1920) ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਅਗਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚੇ ਹੋਏ: ਐਮਿਲ (1874-1955); ਐਲੀਨ (1877–1897); ਕਲੋਵਿਸ (1879–1900); ਜੀਨ ਰੇਨੇ (1881–1961); ਅਤੇ ਪਾਲ ਰੋਲਨ (1883-1961)। 1884 ਤੱਕ, ਗੋਗਾਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਕੋਪੇਨਹੇਗਨ, ਡੈਨਮਾਰਕ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਤਰਪਾਲ ਸੇਲਜ਼ਮੈਨ ਵਜੋਂ ਵਪਾਰਕ ਕੈਰੀਅਰ ਬਣਾਇਆ। ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ: ਉਹ ਡੈਨਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਬੋਲ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਡੈਨਿਸ ਫ੍ਰੈਂਚ ਤਰਪਾਲਾਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ।[6]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Salon d'Automne (1903). Catalogue de peinture, dessin, sculpture, gravure, architecture et arts décoratifs: exposés au Grand Palais des Champs-Élysées. Evreux: Ch. Hérissey. p. 69. LCCN 2011228502.
  2. Salon d'Automne (1906). Catalogue des ouvrages de peinture, sculpture, dessin gravure, architecture et art décoratif. Paris: Société du Salon d'automne. p. 191. LCCN 43031163.
  3. "Prints by Paul Gauguin". Australian National University. ArtServe. Archived from the original on 5 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 1 May 2018.
  4. "Woodcut and Wood Engraving". TheFreeDictionary.com. Retrieved 1 May 2018.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Bowness 1971.
  6. Januszczak, Full Story.