ਫਾਨੀ ਬਦਾਯੂਨੀ
ਜਨਮਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ
1879
ਬਦਾਯੂੰ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਾਂਤ, [ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ]]
ਮੌਤ27 ਅਗਸਤ 1961
(ਉਮਰ 81-82)
[ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼| ਹੈਦਰਾਬਾਦ]], ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ
ਕਿੱਤਾਉਰਦੂ ਕਵੀ, [ਵਕੀਲ]]
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾIndian
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਸ਼ੈਲੀ[[ਗ਼ਜ਼ਲ], ਨਜ਼ਮ
ਫਾਨੀ ਬਦਾਯੂਨੀ
ਜਨਮਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ
1879
ਬਦਾਯੂ, North-Western Provinces, ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ
ਮੌਤ27 ਅਗਸਤ 1961
(ਉਮਰ 81-82)
ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ
ਕਿੱਤਾਉਰਦੂ ਕਵੀ, ਵਕੀਲ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਸ਼ੈਲੀਗ਼ਜ਼ਲ, ਨਜ਼ਮ

ਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ (1879 - 27 ਅਗਸਤ 1941) , ਜਿਸਨੂੰ ਫਾਨੀ ਬਦਾਯੂਨੀ (ਉਸ ਦੇ ਤਖਾਲਸ) ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਰਦੂ ਕਵੀ ਸੀ।[1][2]

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਉਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1901 ਵਿੱਚ ਬਰੇਲੀ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ, ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, 1906 ਵਿੱਚ ਐਲ.ਐਲ.ਬੀ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[3]

ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਬਦਾਯੂਨੀ ਨੇ ਵੀਹ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ[4]

ਹੈਦਰਾਬਾਦ ' ਚ ਸੋਧੋ

ਨਿਜ਼ਾਮ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਸਾਦ 'ਸ਼ਾਦ' ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਾਯੂਨੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, (ਭਾਰਤ) ਚਲੇ ਗਏ, ਜੋ ਇੱਕ ਉਰਦੂ ਪ੍ਰੇਮੀ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸਨ, ਨੇ ਫਾਨੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ[5]

ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ ਸੋਧੋ

ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ 1917 ਵਿੱਚ ਨਕਿਬ ਪ੍ਰੈਸ ਦੁਆਰਾ ਬਦਾਯੂੰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਹ ਹਨ:

  • ਬਤਕਿਅਤ -ਏ- ਫਾਨੀ (੧੯੨੬)
  • ਇਰਫਤਨਿਅਤ-ਏ- ਫਾਨੀ (੧੯੩੮)
  • ਫਾਨੀ ਕੀ ਨਾਦੀਰ ਤਾਹਰੀਰੇਂ (੧੯੬੮)
  • ਇਰਫਾਨੀਅਤ ਏ ਫਾਨੀ : ਯਾ'ਨੀ ਜਨਾਬ ਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਸਾਹਿਬ ਫਾਨੀ ਬਦਾਯੁਈ ਕਾ ਮੁਕੰਮਲ ਕਲਾਮ
  • ਤਰੱਕੀ ਉਰਦੂ (੧੯੩੯)
  • ਕੂਲੀਅਤ-ਏ-ਫਾਨੀ (੧੯੯੨)

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Delhi's own muse and more". The Hindu. Archived from the original on 2003-10-02. Retrieved 2016-12-01.
  2. the second most celebrated son of the sleepy Awadh town
  3. IANS (2015-12-06). "Life as a painful predicament, and Urdu's gloomy poet (Column: Bookends)". Business Standard India. Retrieved 2020-12-16.
  4. Encyclopaedia of Indian literature vol. 2
  5. The Last Nizam By Basant K. Bawa page 59