ਭੌਤਿਕ ਭੂਗੋਲ
ਭੌਤਿਕ ਭੂਗੋਲ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਭੂਗੋਲ ਦੇ ਦੋ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[1][2][3] ਭੌਤਿਕ ਭੂਗੋਲ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਭੂਗੋਲ ਦੇ ਖੇਤਰ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਜਾਂ ਨਿਰਮਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਉਲਟ, ਕੁਦਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਯੂਮੰਡਲ, ਹਾਈਡ੍ਰੋਸਫੀਅਰ, ਬਾਇਓਸਫੀਅਰ, ਅਤੇ ਭੂਗੋਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਪੈਟਰਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ।
ਉਪ-ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ
ਸੋਧੋ
ਭੌਤਿਕ ਭੂਗੋਲ ਨੂੰ ਕਈ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਜਾਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ:
- ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ[4][5] ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤਹ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਵੀ। ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭੂ-ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਉਪ-ਖੇਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਾਤਾਵਰਣਾਂ ਦੇ ਖਾਸ ਭੂਮੀ ਰੂਪਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਰੂਥਲ ਭੂ-ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਫਲਵੀਅਲ ਜਿਓਮੋਰਫੌਲੋਜੀ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਉਪ-ਖੇਤਰ ਮੂਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਕਜੁੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਜਾਂ ਮੌਸਮੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ। ਭੂ-ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨ ਭੂਮੀਗਤ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਫੀਲਡ ਨਿਰੀਖਣ, ਭੌਤਿਕ ਪ੍ਰਯੋਗ, ਅਤੇ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਮਾਡਲਿੰਗ (ਜੀਓਮੋਰਫੋਮੈਟਰੀ) ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਦੁਆਰਾ ਭਵਿੱਖੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਧਿਐਨ ਪੈਡੌਲੋਜੀ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਹਨ, ਮਿੱਟੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "1(b). Elements of Geography". www.physicalgeography.net.
- ↑ Pidwirny, Michael; Jones, Scott (1999–2015). "Physical Geography".
- ↑ Marsh, William M.; Kaufman, Martin M. (2013). Physical Geography: Great Systems and Global Environments. Cambridege University Press. ISBN 9780521764285.
- ↑ "Physical Geography: Defining Physical Geography". Dartmouth College Library. Retrieved 2019-11-18.
- ↑ "Physical Geography". University of Nevada, Reno.