ਮਸੂਦ ਅਹਿਮਦ ਖਾਨ (10 ਫਰਵਰੀ 1931 -5 ਜੁਲਾਈ 2021) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਉਰਦੂ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਕਾਰ, ਨਾਵਲਕਾਰ, ਪੱਤਰਕਾਰ, ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦਕ ਸੀ।[1][2][3] 23 ਮਾਰਚ 2010 ਨੂੰ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਆਫ਼ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਿਤਾਰਾ-ਏ-ਇਮਤਿਆਜ਼ ਮਿਲਿਆ।

Masood Ashar
مسعود اشعر
ਜਨਮ10 February 1931 (1931-02-10)
ਮੌਤ5 July 2021 (2021-07-06) (aged 90)
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾPakistani
ਪੇਸ਼ਾShort story writer, novelist, translator, journalist and columnist
ਪੁਰਸਕਾਰ2010Pride of Performance Award by the President of Pakistan
2015Sitara-i-Imtiaz Award by the Government of Pakistan

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਦਾ ਜਨਮ 10 ਫਰਵਰੀ 1931 ਨੂੰ ਰਾਮਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4][5] ਅਸ਼ਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਰਾਮਪੁਰ ਦੇ ਮਦਰੱਸੇ-ਏ-ਆਲੀਆ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ 1948 ਵਿੱਚ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਬੋਰਡ ਤੋਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।

ਕਿੱਤਾ

ਸੋਧੋ

ਸੰਨ 1951 ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਰ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਮਰੋਜ਼, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਹਿਸਾਨ ਅਤੇ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਆਸਾਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸੰਨ 1954 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਰਦੂ ਡੇਲੀ ਇਮਰੋਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਉਪ-ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਅਹਿਮਦ ਨਦੀਮ ਕਾਸਮੀ ਇਮਰੋਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸਨ। 1958 ਵਿੱਚ ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਇਮਰੋਜ਼, ਮੁਲਤਾਨ ਦਾ ਨਿਵਾਸੀ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣ ਗਿਆ।[6]

ਸੰਨ 1978 ਵਿੱਚ ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਮੁਲਤਾਨ ਕਲੋਨੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਮਿੱਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਨੇ ਡੇਲੀ ਇਮਰੋਜ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਛਾਪੀ। ਸਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1983 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਉੱਤੇ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਕੀਤੇ ਸਨ।[7] ਸੰਨ 1988 ਵਿੱਚ, ਬੇਨਜ਼ੀਰ ਭੁੱਟੋ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਉੱਤੇ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਅਖ਼ਬਾਰ, ਡੇਲੀ ਇਮਰੋਜ਼ ਤੋਂ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਇਆ। 1992 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਮਸ਼ਾਲ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ ਹਾਊਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।[8] ਉਹ ਅਕਸਰ ਪਾਕ ਟੀ ਹਾਊਸ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਇਕੱਠਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[8]

ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਨੇ ਕਈ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ। ਸੰਨ 1948 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਿੱਕੀ ਕਹਾਣੀ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਦੇ ਇੱਕ ਰਸਾਲੇ ਫਸਾਨਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ।[8] ਸੰਨ 1964 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਅੰਤਰਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖਣ ਵੱਲ ਮੁੜ ਪਰਤਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ 'ਸਵੇਰਾ' ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਆਂਖੋਂ ਪਰ ਦੋਨੋ ਹਾਥ, 1987 ਵਿੱਚ ਸਰਾਏ ਅਫ਼ਸਾਨੇ, 2004 ਵਿੱਚ ਅਪਨਾ ਘਰ, 2019 ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖੀ।[8] ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਨੇ ਇੰਤਿਖਾਬਃ ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਸਿਫ ਫਾਰੂਕੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[9][8]

ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ

ਸੋਧੋ
  • ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਬ-1993[10]
  • ਬਿਸਮਿੱਲਾਹ ਕਾ ਗੁੰਬਦ[11]

ਅਨੁਵਾਦਕ ਵਜੋਂ

ਸੋਧੋ
  • ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇ ਨਜਾਤ[12]

ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਦੀ ਮੌਤ 5 ਜੁਲਾਈ 2021 ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[13] ਅੱਤਾ-ਉਲ-ਹੱਕ ਕਾਸਮੀ ਅਤੇ ਅਸਗਰ ਨਦੀਮ ਸਈਦ ਸਮੇਤ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।[14] ਉਸਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ ਹਨ।[15]

ਮਸੂਦ ਦੀ ਮੌਤ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰੀ ਫਵਾਦ ਚੌਧਰੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਲੈਟਰਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਯੂਸਫ਼ ਖੁਸ਼ਕ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਰਦਾਰ ਉਸਮਾਨ ਬਜ਼ਦਾਰ ਨੇ ਡੂੰਘੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।[16][17][18][19] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਟਸ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਵਰਕਿੰਗ ਬਾਡੀ ਨੇ ਵੀ ਮਸੂਦ ਅਸ਼ਰ ਦੀ ਦੁਖਦਾਈ ਮੌਤ 'ਤੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ।[20]

ਪੁਰਸਕਾਰ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in ਉਰਦੂ). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021.
  2. "Eminent Journalist, Short Story Writer Masood Ashar Dies Aged 90". Naya Daur (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 19 July 2023. Retrieved 19 July 2023.
  3. "Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023.
  4. "Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023."Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023.
  5. "ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in ਉਰਦੂ). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021."ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in Urdu). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021.
  6. "Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023."Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023.
  7. "Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023."Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 "Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023."Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023.
  9. "Intikhab: Masood Ashar". Oxford University Press (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 8 July 2021.
  10. "pakistani adab-1993". Rekhta. Retrieved 6 July 2021.
  11. "(Masood Ashar-fiction) مسعود اشعر - افسانہ". Rekhta. Retrieved 6 July 2021.
  12. "Zindagi Se Najat by Yonge Hakim". Rekhta (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 6 July 2021.
  13. "ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in ਉਰਦੂ). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021."ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in Urdu). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021.
  14. "معروف افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک". Daily Jang. Retrieved 7 July 2021.
  15. "Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023."Journalist, fiction writer Masood Ashar passes away in Lahore". Dawn (newspaper). 6 July 2021. Retrieved 19 July 2023.
  16. News Desk (7 July 2021). "Fawad grieved over Masood Ashar's demise". Pakistan Observer (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 8 July 2021.
  17. "PAL chairman condoles demise of eminent writer". The News International (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 9 July 2021."PAL chairman condoles demise of eminent writer". The News International. Retrieved 9 July 2021.
  18. "Public service core agenda of PTI govt: CM Says one could dare stop journey of development, transparency". Pakistan Observer.
  19. "Chief Minister Condoles Death Of Columnists Masood Ashar". UrduPoint.
  20. "ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in ਉਰਦੂ). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021."ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in Urdu). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021.
  21. "صدارتی تمغہ برائے حسن کارکردگی۔ مسعود اشعر (Pride of Performance- Masood Ashar)". Tareekh e Pakistan website. Archived from the original on 2021-07-09. Retrieved 2024-12-16.
  22. "PAL chairman condoles demise of eminent writer". The News International (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 9 July 2021.
  23. "ممتاز فکشن نگار اور صحافی مسعود اشعر لاہور میں انتقال کرگئے". Daily Express.
  24. "صحافی و کالم نگار مسعود اشعر انتقال کرگئے". Daily Jang. 5 July 2021.
  25. "ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in ਉਰਦੂ). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021."ممتاز افسانہ نگار اور صحافی مسعود اشعر سپرد خاک (Prominent novelist and journalist Masood Asher buried)". City 42 (in Urdu). 6 July 2021. Retrieved 7 July 2021.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

ਸੋਧੋ