ਮਾਲਟੋ ਭਾਸ਼ਾ
ਮਾਲਟੋ ਜਾਂ ਪਹਰੀਆ,[1] ਜਾਂ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਰਾਜਮਹਾਲੀ,[2] ਇੱਕ ਉੱਤਰੀ ਦ੍ਰਾਵਿਡ਼ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਾਲਤੋ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕਿਸਮਾਂ ਸੋਧੋ
ਮਾਲਤੋ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਖਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਮਾਰਭਾਗ ਪਹਾਡ਼ੀਆ (ਦੇਵਨਾਗਰੀਃ ਕੁਮਾਰਭਾਗ ਪਹਾਡ਼ੀਯਾ) ਅਤੇ ਸੌਰੀਆ ਪਹਾਡ਼ੀਆ (ਦੇਵਨਗਰੀ ਸੌਰਿਯਾ ਪਹਾਡ਼ੀਯਾ)। ਭਾਰਤ ਦੇ ਝਾਰਖੰਡ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਓਡੀਸ਼ਾ ਰਾਜ ਦੇ ਛੋਟੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਬਂਗਾਲ, ਝਾਰਖੰਡ, ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ। ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਸਮਾਨਤਾ 80% ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ। 2001[3] ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿੱਚ 224,926 ਮਾਲਟੋ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਪਾਏ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 83,050 ਨੂੰ ਪਹਾਡ਼ੀਆ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ 141,876 ਹੋਰ ਮਾਤਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵਜੋਂ ਲੇਬਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮਾਲ ਪਹਾਡ਼ੀਆ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਲਟੋ-ਅਧਾਰਤ ਘਟਾਓਣਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[4]
- /ngrod/ਦਾ ਉਚਾਰਨ [¥] ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ/ːr/ਅਤੇ/ːn/ਦੀ ਬਜਾਏ/q/ਅਤੇ/h/ਦੀ ਬਜਾਏ,/ːːr/ਹੈ। ਕੋਡਾ/δ// dʃ/ਦਾ ਇੱਕ ਐਲੋਫੋਨ ਹੈ।
ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਸੋਧੋ
नबिरकि केतबेनो कुरकपेद़ इणय कौडिद़ टुनड ऐन एणगकि चाकरियन निणग अगदु तेयिन: आह निणग अग अगदु निणग पावे मैनजेह. डडेनो ओरत कूकरुकि सडिद़, गोसणयिकिपावेसरयेतर, अद़िकिगोटडानडिन सोहजेतर आणय अवडप चोव, योहननह डडेनो बपतिसमेचह, अनते पापेकि मापि lगकि गुमेनारेकि बपतिसम सबान मेनतर सेगयह. अनते यिहुदिय. ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹਨ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਹਨ। ਉਹ ਤਰਕ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬੰਗਾਲੀ ਲਿਪੀ ਸੋਧੋ
নবিরকি কেতবেনো কুরকপেধ ইণয় কৌডিধ টুনড ঐন এণগকি চাকরিয়ন নিণগ অগদু তেয়িন: আহ নিণগ অগ অগদু নিণগ পাৱে মৈনজেহ. ডডেনো ওরত কূকরুকি সডিধ, গোসণয়িকিপাৱেসরয়েতর, অধিকিগোটডানডিন সোহজেতর আণয় অৱডপ চোৱ, য়োহননহ ডডেনো বপতিসমেচহ, অনতে পাপেকি মাপি lগকি গুমেনারেকি বপতিসম সবান মেনতর সেগয়হ. অনতে য়িহুদিয়.ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹਨ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਹਨ। ਉਹ ਤਰਕ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "Paharia". ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ (Online ed.). Oxford University Press. (Subscription or participating institution membership required.)
- ↑ "Rajmahali". ਆਕਸਫ਼ੋਰਡ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ (Online ed.). Oxford University Press. (Subscription or participating institution membership required.)
- ↑ "Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues". Census of India. 2001.
- ↑ Masica, Colin P. (1993), The Indo-Aryan Languages, Cambridge Language Surveys, Cambridge University Press, pp. 26–27, ISBN 0521299446
ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ ਸੋਧੋ
- Krishnamurti, Bhadriraju (2003), The Dravidian Languages, Cambridge University Press, ISBN 0-521-77111-0
- Droese, Ernest (1884), Introduction to the Malto Language, Agra: Secundra Orphanage Press
- Frawley, William J. (2003). International encyclopedia of linguistics (2nd ed.). New York: Oxford University Press. p. 468. ISBN 0195139771. Retrieved 11 May 2015.
- Comrie, Bernard (November 2000). "Reviewed Work: The Dravidian Languages by Sanford B. Steever". Journal of Linguistics. 36 (3). Cambridge University Press: 640–644. JSTOR 4176629.
- Tuttle, Edwin H. (1923). "Dravidian Z". The American Journal of Philology. 44 (1). The Johns Hopkins University Press: 71–72. doi:10.2307/289648. JSTOR 289648.
- Kobayashi, Masato (2017), The Kurux Language: Grammar, Texts and Lexicon, BRILL, ISBN 9789004347663