ਮੁਹੰਮਦ ਕੁੱਲੀ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ
ਮੁਹੰਮਦ ਕੁੱਲੀ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ (1580–1612 CE) (Urdu: محمد قلی قطب شاہ) ਸਲਤਨਤ ਕੁਤਬਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਸੁਲਤਾਨ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਗੋਲਕੰਡਾ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਨਿਪੁੰਨ ਕਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫ਼ਾਰਸੀ, ਤੇਲਗੂ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਰੀ ਕੀਤੀ।[1] ਉਸਨੇ ਦੱਖਣੀ-ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ,[2] ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਸੈਂਟਰਪੀਸ, ਚਾਰਮੀਨਾਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਇੱਕ ਯੋਗ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਕੁਤਬਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਉੱਚ ਬਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ 1580 ਵਿਚ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ 31 ਸਾਲ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।
| ਮੁਹੰਮਦ ਕੁੱਲੀ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ | |
|---|---|
| ਸਲਤਨਤ ਕੁਤਬਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਸੁਲਤਾਨ | |
 ਮੁਹੰਮਦ ਕੁੱਲੀ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਪੋਰਟਰੇਟ, ਸਮਿਥਸੋਨੀਅਨ ਸੰਸਥਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਕੋਲ | |
| ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 1580–1611 |
| ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ | ਇਬਰਾਹੀਮ ਕੁੱਲੀ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ |
| ਵਾਰਸ | ਸੁਲਤਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ |
| ਜਨਮ | 1565 ਗੋਲਕੋਂਡਾ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਮੁਗਲ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ) |
| ਮੌਤ | 11 ਜਨਵਰੀ 1612 ਦੌਲਤ ਖਾਨ-ਏ-ਅਲੀ ਮਹਲ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਮੁਗਲ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ) |
| ਸ਼ਾਹੀ ਘਰਾਣਾ | ਗੋਲਕੋਂਡਾ ਕਿਲਾ |
| ਪਿਤਾ | ਇਬਰਾਹੀਮ ਕੁੱਲੀ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ |
ਜਨਮ, ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਮੁਹੰਮਦ ਕੁਲੀ ਕੁਤੁਬ ਸ਼ਾਹ ਹਿੰਦੂ ਮਾਤਾ ਭਾਗੀਰਥੀ ਅਤੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਕੁਲੀ ਕੁਤਬ ਸ਼ਾਹ ਵਲੀ ਦਾ ਤੀਜਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।[3]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Schimmel, Annemarie (1975). Classical Urdu Literature from the Beginning to Iqbāl. Otto Harrassowitz. p. 143.
- ↑ Pillai, Manu S. (15 November 2018). "Opinion: A Hyderabadi conundrum". Mint (newspaper).
- ↑ Luther, Narendra (1991). Prince;Poet;Lover;Builder: Mohd. Quli Qutb Shah - The founder of Hyderabad. Publications Division Ministry of Information & Broadcasting. ISBN 9788123023151.