ਮੈਰੀ ਏਲਨ ਮਾਰਕ
ਮੈਰੀ ਏਲਨ ਮਾਰਕ (20 ਮਾਰਚ, 1940 - 25 ਮਈ, 2015) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ੋਟੋਜਰਨਲਿਜ਼ਮ[1][2] / ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਫੋਟੋਗਰਾਫ਼ੀ,[3][4] ਤਸਵੀਰ ਬਣਾਉਣ ,[5] ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਪਨ[6] ਸੰਬੰਧੀ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਖਿੱਚੀਆਂ ਜਿਹੜੇ "ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਸਮਾਜ ਤੋਂ ਦੂਰ, ਵਧੇਰੇ ਦਿਲਚਸਪ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਵੱਲ ਭਾਵ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ।[7]ਮਾਰਕ ਕੋਲ 18 ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਸਟ੍ਰੀਟਵਾਰ[2] ਅਤੇ ਵਾਰਡ 81 .[1][8] ਹਨ।ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਗੈਲਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜੀਵਨ, ਰੋਲਿੰਗ ਸਟੋਨ, ਦ ਨਿਊਯਾਰਕ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਅਤੇ ਵੈਂਟੀ ਫੇਅਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[1]।ਉਹ 1977 ਅਤੇ 1981 ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਮੈਗਨੀਅਮ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ[8][9]।ਉਸ ਨੇ ਤਿੰਨ ਰੌਬਰਟ ਐੱਫ. ਕੈਨੇਡੀ ਜਰਨਲਿਜ਼ਮ ਐਵਾਰਡ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਂਡਾਊਮੈਂਟ ਫਾਰ ਆਰਟਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਾਂ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ[8],ਜਾਰਜ ਈਸਟਮੈਨ ਹਾਊਸ ਤੋਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਐਵਾਰਡ 2014 ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਸੰਸਥਾ ਤੋਂ ਬਕਾਇਆ ਯੋਗਦਾਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਐਵਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਮੈਰੀ ਏਲਨ ਮਾਰਕ | |
|---|---|
.jpg) | |
| ਜਨਮ | ਮਾਰਚ 20, 1940 [ਐਲਕਿੰਸ ਪਾਰਕ, ਪੈੱਨਸਿਲਵੇਨੀਆ,ਅਮਰੀਕਾ |
| ਮੌਤ | ਮਈ 25, 2015 (ਉਮਰ 75) ਨਿਊਯਾਰਕ ਸ਼ਹਿਰ,ਅਮਰੀਕਾ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਅਮਰੀਕੀ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਫ਼ੋਟੋਗਰਾਫ਼ੀ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਮਾਰਟਿਨ ਬੈੱਲ |
ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ
ਸੋਧੋਮਾਰਕ ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸਣ ਏਲਕੀਨਸ ਪਾਰਕ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਵਿਚ ਉਪਨਗਰ ਫ਼ਿਲਾਡੈਲਫ਼ੀਆ[10] ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਇਕ ਬਾਕਸ ਭੂਰੀ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਚੈਲਟਨਹਮ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਮੁੱਖ ਚੀਅਰਲੀਡਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਡਰਾਇੰਗ ਲਈ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ।1962 ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੇਂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਬੀ.ਐੱਫ਼.ਏ. ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਫਿਲਡੇਲ੍ਫਿਯਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ,[6] ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਐਨਾਨਬਰਗ ਸਕੂਲ ਫਾਰ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਫੋਟੋਜਾਰਨੀਲਿਜ਼ਮ ਵਿਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ,ਜਿਸ ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਉਸਨੇ 1964 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ.[1] ।ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਮਾਰਕ ਨੂੰ ਇਕ ਸਾਲ ਲਈ ਤੁਰਕੀ ਵਿਚ ਫੋਟਿਲਾਈਟ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਮਿਲੀ,,[1] ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ,"ਪਾਸਪੋਰਟ " (1974)।ਉਥੇ ਹੀ, ਉਹ ਇੰਗਲੈਂਡ, ਜਰਮਨੀ, ਯੂਨਾਨ, ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਗਈ.[7]।1966[10] ਜਾਂ 1967,[7] ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਅਗਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਯੁੱਧ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ।ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਅੰਦੋਲਨ, ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਇਟਾਈਸ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਅਤੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਸਕੁਏਰ, ਇੱਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ,ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਸਮਾਜ ਤੋਂ ਦੂਰ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਧੇਰੇ ਦਿਲਚਸਪ, ਅਕਸਰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੰਢੇ ਵੱਲ", ਮਾਰਕ ਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ".[7] ।ਉਸ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੇਘਰ, ਇਕੱਲਤਾ, ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਗਈ,ਨਸ਼ਾਖੋਰੀ, ਅਤੇ ਵੇਸਵਾਜਗਰੀ ਬੱਚੇ ਮਰਕੁਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜਾਂ 'ਤੇ ਮੁੜ ਚਰਚਾ ਕਰਦੀ ਹੈ.[11] ।ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ: "ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਹਨ," ਉਹ ਛੋਟੇ ਲੋਕ ਹਨ।ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਜਾਂ ਮੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਹੈ,ਅਤੇ ਅਜੀਬ ਲੋਕ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੀ ਹੱਦ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ।ਮਾਰਕ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣੀਆਂ ਚਾਹਾਂਗੀ ਜੋ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਹੈ,ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹਾਂ ... .ਸਭ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਹਨ।ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ... "[12] ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਿਆਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਆਰਾਮ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਮੈਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ, ਉਹ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ[13] । ਮਾਰਕ ਆਪਣੀ ਪਰਜਾ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।ਵਾਰਡ 81 (1979) ਲਈ, ਉਹ ਓਰੇਗਨ ਸਟੇਟ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਲੇ ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਛੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਫਾਲਕਲੈਂਡ ਰੋਡ (1981) ਲਈ, ਉਸ ਨੇ ਬੰਬਈ ਵਿਚ ਇਕੋ ਲੰਮੀ ਸੜਕ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਲਈ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਬਿਤਾਏ[1] ।ਲਾਈਫ ਲਈ ਲੇਖਕ ਚੈਰੀਲ ਮੈਕਾਲਲ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ "ਸਟਰੈਟਸ ਆਫ਼ ਦ ਲਸਟ"[14] , ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਸਟ੍ਰੀਟਵਾਏਸ (1988)ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਡਰਾਮੇਟੀਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਸਟ੍ਰੀਟਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ[8][12]।ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਮਾਰਟਿਨ ਬੇਲ ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਟੌਮ ਵਾਇਟਸ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਾਉਂਡਟੈਕ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਮਾਰਕ ਫ਼ਿਲਮ ਸੈੱਟਾਂ ਤੇ ਇੱਕ ਯੂਨਿਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਰਚਨਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਰਥਰ ਪੈਨ ਦੇ ਐਲਿਸ ਦੀ ਰੈਸਟਰਾਂ (1969),ਮਾਈਕ ਨਿਕੋਲਸ ਕੈਚ -2011 (1970), ਕਾਰਨੇਲ ਨੋਲੇਜ (1971) ਅਤੇ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਫੋਰਡ ਕੋਪੋਲਾ ਦੀ ਐਕੋਕਲੀਪੈਸ ਨੂਓ (1979) ਬਾਜ਼ ਲੂਰਮਨ ਦੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ (2008) ਸਨ.[1][15]।ਮਾਰਕ ਨੇ ਫਿਲਮ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ,[6][16]35 ਮਿਲੀਮੀਟਰ, 120/220, 4 × 5 ਇੰਚ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਕੈਮਰਾ ਅਤੇ 20 × 24 ਪੋਲੋਰੋਡ ਲੈਂਡ ਕੈਮਰਾ ਤੋਂ[6], ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਕੋਡਕ ਟ੍ਰਾਈ-ਐਕਸ ਫਿਲਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ.[17]।ਉਸਨੇ 18 ਕਿਤਾਬਾਂ ਛਾਪੀਆਂ; ਜੀਵਨ, ਰੋਲਿੰਗ ਸਟੋਨ,ਨਿਊ ਯਾੱਰਕਰ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼, ਅਤੇ ਵੈਨੀਟੀ ਫੇਅਰ;[1]; ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਮਾਰਕ ਉਸ ਦੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਲਈ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਵੇਖਦੀ ਸੀ ਉਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਸੀ।ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ "ਮੈਂ ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਹੋਣ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨਾਂ ਦੀ ਫੋਟੋ ਕਿਉਂ ਖਿੱਚ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ।ਆਖਰਕਾਰ, ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ।ਮਾਰਕ 1977 ਵਿਚ ਮੈਗਨੁਮ ਫ਼ੋਟੋ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਅਤੇ 1981 ਵਿਚ ਗਈ, ਆਰਕਾਈਜ਼ ਪਿਕਚਰਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਅਤੇ ਫਿਰ 1988 ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਏਜੰਸੀ ਖੋਲ੍ਹੀ,[8][9] joining Archive Pictures and then in 1988 opened her own agency.[6]।ਉਸਨੇ ਫਾਈਨ ਆਰਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਸੈਂਟਰ ਲਈ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕਾਲ ਲਈ ਗਿਸਟ ਜੁਰਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਆਫ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿਚ ਅਤੇ ਵੁੱਡਸਟੌਕ ਵਿਖੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
ਸੋਧੋ- ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ
- ਮੈਰੀ ਏਲਨ ਮਾਰਕ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੂਵੀ ਡੈਟਾਬੇਸ 'ਤੇ
- 'Remembering the photographer who shot Seattle’s street youth' - 2012 interview in Dazed
- Scotsman newspaper interview, June 2005
- Audio interview, The Digital Journalist Archived 2016-10-21 at the Wayback Machine., March 1999
- Art HERStory: Mary Ellen Mark Archived 2015-05-15 at the Wayback Machine.
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 O'Hagan, Sean (27 May 2015). "Mary Ellen Mark obituary". The Guardian. Retrieved 27 May 2015.
- ↑ 2.0 2.1 Saul, Heather (27 May 2015). "Mary Ellen Mark: Renowned documentary photographer dies aged 75". The Independent. London. Retrieved 28 May 2015.
- ↑ Grimes, William (26 May 2015). "Mary Ellen Mark, Photographer Who Documented Difficult Subjects, Dies at 75". The New York Times. Retrieved 28 May 2015.
- ↑ Dobnik, Verena (26 May 2015). "Beloved Documentary Photographer Mary Ellen Mark Dies At 75". The Huffington Post. Retrieved 28 May 2015.
- ↑ Lafreniere, Steve (1 July 2008). "Mary Ellen Mark". Vice. Retrieved 28 May 2015.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 "Mary Ellen Mark, photographer - obituary". The Daily Telegraph. London. 27 May 2015. Retrieved 28 May 2015.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 Long, Andrew.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 Laurent, Olivier (May 26, 2015). "In Memoriam: Mary Ellen Mark (1940–2015)". Time. Retrieved May 26, 2015.
- ↑ 9.0 9.1 Chronology, Magnum Photos (London: Thames & Hudson, 2008; ISBN 978-0-500-41094-3), not paginated.
- ↑ 10.0 10.1 Naef, Weston Mary Ellen Mark: Exposure (Phaidon Press, 2006), Introduction.
- ↑ Crowder, Nicole (27 May 2015). "Celebrating the legacy of photographer Mary Ellen Mark, dead at age 75". Washington Post. Retrieved 28 May 2015.
- ↑ 12.0 12.1 Frame, Allen "Mary Ellen Mark" Archived 2011-11-06 at the Wayback Machine. BOMB Magazine Summer 1989, Retrieved July 27, 2011
- ↑ Uncited but quoted in Long, "Brilliant Careers", Salon
- ↑ Berman, Eliza (26 May 2015). "See Mary Ellen Mark's Most Memorable Photo Essay". Time. Archived from the original on 13 ਮਾਰਚ 2018. Retrieved 28 May 2015.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Shattuck, Kathryn. "Another Camera on the Set", The New York Times, December 25, 2008, plus page 1 of 7 of online slide show
- ↑ Hamilton, Peter (28 May 2015). "Remembering Mary Ellen Mark". British Journal of Photography. Retrieved 28 May 2015.
- ↑ Lovece, Frank. "The Real Life of Mary Ellen Mark" Take Great Pictures. October 1, 2011. Takegreatpictures.com Archived 2011-10-07 at the Wayback Machine.