ਰੁਦਰ
ਰੁਦਰ ਰੁਦਰ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਵੈਦਿਕ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਤੇਤੀ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗਿਆਰਾਵੇਂ ਥਾਂ ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।[1] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਈ ਵਾਰ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਰੂਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2]
ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਾਮਨ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਰੁਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਯਪ ਅਤੇ ਅਦਿਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਮਰੂਤ ਨੂੰ ਰੁਦਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੀਤੀ ਦੇ 49 ਪੁੱਤਰ, ਅਦਿਤੀ ਦੀ ਭੈਣ, ਅਤੇ ਇੰਦਰ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਹਨ, ਨਾ ਕਿ ਰੁਦਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ।[3]
ਜਨਮ ਅਤੇ ਨਾਮ
ਸੋਧੋਰਾਮਾਇਣ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਯਪ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਦਿਤੀ ਦੇ 33 ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚੋਂ 11ਵੇਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 12 ਆਦਿੱਤਿਆ, 8 ਵਾਸੁਸ ਅਤੇ 2 ਅਸ਼ਵਿਨ ਹਨ, ਜੋ 33 ਦੇਵਤੇ ਹਨ। ਵਾਮਨ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਰੁਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਯਪ ਅਤੇ ਅਦਿਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਤਸਯ ਪੁਰਾਣ ਨੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰਭੀ - ਸਾਰੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ "ਭਰਪੂਰ ਗਊ" - ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿਲਾਪ ਨੇ ਗਿਆਰਾਂ ਰੁਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।[4]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Hopkins pp. 172-3
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000004-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Mani pp. 489-90
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000005-QINU`"'</ref>" does not exist.