ਸ਼ਿਕੋਕੂ
ਸ਼ਿਕੋਕੂ (ਜਾਪਾਨੀ: 四国, ਚਾਰ ਪ੍ਰਾਂਤ) ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਟਾਪੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਟਾਪੂ ਹੈ। ਇਹ 225 ਕਿਮੀ ਲੰਬਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਚੌੜਾਈ 50 ਅਤੇ 150 ਕਿਮੀ ਦੇ ਵਿੱਚ (ਜਗ੍ਹਾ-ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਵੱਖ) ਹੈ। ਕੁਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ 18,800 ਵਰਗ ਕਿਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਸੰਨ 2005 ਵਿੱਚ 41,41,955 ਸੀ। ਇਹ ਹੋਂਸ਼ੂ ਟਾਪੂ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਿਊਸ਼ੂ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ
ਸੋਧੋਸ਼ਿਕੋਕੂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਪ੍ਰਾਂਤ ਆਉਂਦੇ ਹਨ: ਏਹਿਮੇ, ਕਾਗਾਵਾ, ਕੋਚੀ ਅਤੇ ਤੋਕੁਸ਼ਿਮਾ। 18,800 ਵਰਗ ਕਿਮੀ ਦੇ ਖੇਤਰਫਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਸੰਸਾਰ ਦਾ 50ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਟਾਪੂ ਹੈ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪਰਬਤ ਲੜੀ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਟਾਪੂ ਨੂੰ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦੀ ਹੈ - ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਜੋ ਸੇਤੋ ਅੰਦਰਲਾ ਸਾਗਰ ਦੀ ਨੋਕ ਉੱਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਦੱਖਣ ਭਾਗ ਜੋ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਨਾਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਦੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਨਿਵਾਸੀ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ (ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਦੇ) ਟਾਪੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰ ਵੀ ਇਸ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਹਨ।
ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਪਹਾੜ ਇਸ਼ਿਜੂਚੀ ਪਹਾੜ ਹੈ ਜੋ 1,982 ਮੀਟਰ (6,503 ਫੁੱਟ) ਉੱਚਾ ਹੈ। ਇਸ ਇਸ਼ਿਜੁਚੀ ਪਹਾੜ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਨਦੀ, ਯੋਸ਼ਿਨੋ ਨਦੀ, ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਦੇ ਵੱਲ ਚੱਲਦੀ ਹੈ। 196 ਕਿਮੀ ਦਾ ਸਫਰ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਹ ਤੋਕੁਸ਼ਿਮਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੋਲ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਉੱਤਰੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤਾਂਬੇ ਦੀ ਖਾਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਉਪਜਾਊ ਮੈਦਾਨ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਚਾਵਲ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਜੌਂ ਉਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੂਰੇ ਉੱਤਰੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫਲ ਵੀ ਉਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨੀਂਬੂ, ਸੰਗਤਰੇ, ਤੇਂਦੂ (ਪਰਸਿੰਮਨ), ਆੜੂ ਅਤੇ ਅੰਗੂਰ। ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਦਾ ਦੱਖਣ ਭਾਗ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਘੱਟ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੱਖਣ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕੋਚੀ ਸ਼ਹਿਰ ਬਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੰਡ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਇਸ ਲਈ ਗ਼ੈਰ ਮੌਸਮੀ ਸਬਜੀਆਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਦੇ ਵਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਗਜ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਲਿਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਚਾਰ ਵੱਡੇ ਟਾਪੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਇਕੱਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੇ ਕੋਈ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਸਥਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।[1]
ਸਭਿਆਚਾਰ
ਸੋਧੋਸ਼ਿਕੋਕੂ ਆਪਣੇ 88 ਮੰਦਿਰਾਂ ਦੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਜਾਪਾਨ-ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ, ਜੋ ਕੂਕਾਏ (空海) ਨਾਮਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਬੋਧ ਸੰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੈਦਲ ਚਲਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਦਿਰਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਲੇਕਿਨ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਬੱਸਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਦਿਰ ਮੰਦਿਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਕੋਕੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸਫੇਦ ਜੈਕਿਟਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਚਾਣੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਰ ਜਾਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਦੋਗਯੋ ਨਿਨਿਨ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਦੋ ਲੋਕ ਜੋ ਇਕੱਠੇ ਸਫਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ)।
ਤੋਕੁਸ਼ਿਮਾ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਓਬੋਨ (お盆) ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਕਸਦ ਆਪਣੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਵਾ ਓਦੋਰੀ ਨਾਚ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਨੱਚਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਚਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਹੋਰ ਇਲਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ 13 ਲੱਖ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।