ਨਿਰਮੰਡ
ਨਿਰਮੰਡ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਕੁੱਲੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਹੈ। ਇਹ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਲੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਿਰਮੰਡ ਤਹਿਸੀਲ ਅਤੇ ਨਿਰਮੰਡ ਵਿਕਾਸ ਬਲਾਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਨਿਰਮੰਡ | |
|---|---|
 ਨਿਰਮੰਡ ਪਿੰਡ ਖੇਤਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | |
| ਉਪਨਾਮ: ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਕਾਸ਼ੀ | |
  ਨਿਰਮੰਡ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ  ਨਿਰਮੰਡ ਨਿਰਮੰਡ (ਭਾਰਤ) | |
| ਗੁਣਕ: 31°25′59″N 77°34′59″E / 31.43306°N 77.58306°E | |
| ਦੇਸ਼ |  ਭਾਰਤ |
| ਰਾਜ | ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
| ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਕੁੱਲੂ |
| ਖੇਤਰ | |
| • ਕੁੱਲ | 2.5 km2 (1.0 sq mi) |
| ਉੱਚਾਈ | 1,450 m (4,760 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2011)[1] | |
| • ਕੁੱਲ | 6,593 |
| • ਘਣਤਾ | 2,600/km2 (6,800/sq mi) |
| ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | |
| • ਅਧਿਕਾਰਤ | ਹਿੰਦੀ |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (ਆਈਐਸਟੀ) |
| ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | HP-35 |
| ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ | 10:9.5 ਨਰ ਨਾਰੀ |
ਕੁੱਲੂ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਘੱਟ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਸੇਰਾਜ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਤਲੁਜ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਤੋਂ 150 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਰਾਮਪੁਰ ਤੋਂ 17 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਨਿਰਮਲ ਪਿੰਡ ਹੈ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵੈਦਿਕ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪੇਂਡੂ ਬਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। 6ਵੀਂ ਅਤੇ 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਮੰਦਰ ਨਿਰਮਦ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਅਕਸਰ "ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਕਾਸ਼ੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੰਦਰਾਂ
ਸੋਧੋਪਿੰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇਵੀ ਅੰਬਿਕਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੂਲ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦੀ ਇਕ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਸ ਦੀ ਛੱਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੁੱਧ ਤਾਂਬੇ ਦੀਆਂ ਚਾਦਰਾਂ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਨੇੜੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੰਦਰ, ਜਿਸਨੂੰ ਦਕਸ਼ੀਨੇਸ਼ਵਰ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਿਰ ਜਾਂ ਡੇਕਾਨੀ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਿਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਲਿੰਗਮ ਦੱਖਣ ਤੋਂ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਨਾਮ ਪਿਆ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਆਪਣੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਉੱਕਰੀ ਹੋਈ ਲੱਕੜ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਲੱਕੜ ਦੀ ਉੱਕਰੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ। ਨਿਰਮੰਦ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਸਥਾਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਰਸ਼ੂਰਾਮ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਪਹਾੜੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਗੈਬਲਡ ਸਲੇਟ ਦੀ ਛੱਤ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਪੱਥਰ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਾਹਰੀ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਬਾਲਕੋਨੀਆਂ ਅਤੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਲੋਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉੱਕਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਮੰਦਿਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਕਿਲੇ ਵਰਗਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੱਛਮੀ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਵਿਹੜੇ ਨੂੰ ਘੇਰਦਾ ਹੈ। ਮੰਦਿਰ ਦਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਇੱਕ ਦੋ-ਮੰਜ਼ਲਾ ਢਾਂਚਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਤਨ ਭੰਡਾਰ (ਭੰਡਾਰ) ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਣਮੁੱਲੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਰਮੰਦ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਹਾਭਾਰਤ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ ਪਰਸ਼ੂਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਵੀ ਯਾਦਗਾਰੀ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹਨ. ਸ਼੍ਰੀਖੰਡ ਪੀਕ ਦੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ' ਭੀਮ -ਪਥਰਾ' ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਮੂਲ ਅਰਥ 'ਭੀਮ-ਪੱਥਰ' ਹੈ, ਇਹ ਉਹ ਚੱਟਾਨ ਕਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੀਮ ਨੇ ਸਵਰਗ ਲੋਕ ਦੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਸਵਰਗ ਦਾ ਰਸਤਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਨਾਲ ਹੀ। ਹੋਰ ਪਾਂਡਵ ਭਰਾ।
ਪਹੁੰਚ
ਸੋਧੋਇਹ ਪਿੰਡ ਨੇੜਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਰਾਮਪੁਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੜਕ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਿਯਮਤ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਬੱਸਾਂ ਰਾਮਪੁਰ, ਹੋਰ ਨੇੜਲੇ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ, ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਿਮਲਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਕੁੱਲੂ ਲਈ ਚਲਦੀਆਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਿਰਮੰਡ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਣ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Nirmand Population, 2011 Census of India". Census 2011 India. Retrieved 28 April 2018.
- ↑ "Visheshwar Mahadev Temple · Nirmand, Himachal Pradesh 172023, India".
- ↑ "Shrikhand Mahadev Peak". 22 January 2014.
- ↑ "Baga Sarahan".
- ↑ "Rampur Bayal Hydro Project".