ਸ਼ਫ਼ਕਤ ਤਨਵੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ
ਸ਼ਫ਼ਕਤ ਤਨਵੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ –ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਐੱਸ ਟੀ ਐਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ– (1932 - 2013) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ।
ਉਹ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਵੀ ਆਗੂ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ ਜੇਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨੀ ਪਈ।[1]
ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਉਸਦਾ ਜਨਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੋਮੇਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਅਤੇ ਚਕਵਾਲ, ਖੁਸਹਾਬ, ਵਜੀਰਾਬਾਦ, ਅਟਕ, ਬਹਾਵਲਨਗਰ ਅਤੇ ਗੋਰਡਨ ਕਾਲਜ, ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਵਿੱਚ ਅਖ਼ਬਾਰ ਤਾਮੀਰ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਕਾਮਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਮੁੱਢ ਰੱਖਿਆ। ਉਥੇ ਉਹ ਹਿਲਾਲ, ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਅਯੂਬ ਦੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਲਾ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬੋਲਣ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਿਵਲ ਐਂਡ ਮਿਲਟਰੀ ਗਜ਼ਟ ਤੇ ਇਮਰੋਜ਼ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1970 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਹਨੀਫ਼ ਰਾਮੇ ਤੇ ਮਨੋ ਭਾਈ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਕੇ ਡੇਲ੍ਹੀ ਮੁਸਾਵਾਤ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਡੇਲ੍ਹੀ ਇਮਰੋਜ਼ ਵਿੱਚ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣਿਆ। 1990ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਫ਼ਕਤ ਤਨਵੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਡਾਨ, ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਬਾਰੇ ਬਾਕਾਇਦਗੀ ਨਾਲ ਕਾਲਮ ਲਿਖਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ।[2] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਬੋਲਣ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਜਦੋਜਹਿਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ।
ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਰਗਰਮੀ
ਸੋਧੋਸ਼ਫਕਤ ਤਨਵੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ, ਨੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਲੇਖਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਰਦੂ, ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ।
- ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹਿੱਸਾ (ਪੰਜਾਬੀ)
- ਅਦਬ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ (ਪੰਜਾਬੀ)
- Resistance Themes in Punjabi Literature (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ)
- Making of a Nation (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ)
- ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ, ਏਕ ਜੀਵਨੀ (ਉਰਦੂ)
- ਲਹੂ ਸੁਹਾਗ , ਗਾਰਸੀਆ ਲੋਰਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਬਲੱਡ ਵੈਡਿੰਗ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ
- ਬੂਹਾ ਕੋਈ ਨਾ , ਜਿਆਂ ਪਾਲ ਸਾਰਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਨੋ ਐਗਜ਼ਿਟ (No Exit) ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ
- ਆਖਿਆ ਸਚਲ ਸਰਮਸਤ ਨੇ, ਸਚਲ ਸਰਮਸਤ ਦੀ ਸਰਾਇਕੀ ਗੱਦ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ[2]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ http://tribune.com.pk/story/468965/shafqat-tanvir-mirza-passes-away-lahore-city/. Retrieved 2013-02-05.
- ↑ 2.0 2.1 http://apnaorg.com/articles/ob-shafqat-1/ Archived 2018-07-19 at the Wayback Machine.. Retrieved 2013-02-05.