ਖੋਖਰ[1] ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੋਠੋਹਾਰ ਪਠਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਕਬੀਲਾ ਹੈ। ਖੋਖਰ ਸਿੰਧ[2] ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[3][4] ਖੋਖਰ ਸ਼ਬਦ ਖੁਦ ਫਾਰਸੀ ਮੂਲ ਦਾ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਖੂਨ ਦਾ ਪਿਆਸਾ"। ਖੋਖਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ।[4][5][3] ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੋਖਰਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਤੋਂ ਇਸਲਾਮ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।[6][3][7]

ਖੋਖਰ
ਜਾਤੀ ਰਾਜਪੂਤ, ਜਾਟ, ਰੋਰ
ਧਰਮ ਇਸਲਾਮ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਪੰਜਾਬੀ, ਹਰਿਆਣਵੀ, ਹਿੰਦੀ
ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਭਾਰਤ
ਖੇਤਰ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ
Ethnicity ਪੰਜਾਬੀ
Family names yes

ਇਤਿਹਾਸ

ਸੋਧੋ
 
ਖੋਖਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੁਹੰਮਦ ਗੋਰੀ ਦਾ ਕਤਲ

1204-1205 ਵਿੱਚ, ਖੋਖਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨੇਤਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗ਼ਾਵਤ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੁਲਤਾਨ, ਲਾਹੌਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਅਤੇ ਲੁੱਟ ਲਿਆ।ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਗਜ਼ਨੀ ਵਿਚਕਾਰ ਰਣਨੀਤਕ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ। ਤਾਰੀਖ-ਏ-ਅਲਫੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਈਸਲ ਦੇ ਅਧੀਨ ਖੋਖਰਾਂ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਕਾਰਨ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੰਬਾ ਰਸਤਾ ਅਪਣਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲੁੱਟਦੇ ਅਤੇ ਤੰਗ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇੱਕ ਵੀ ਜੀਵ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੰਘ ਸਕਦਾ ਸੀ।[8] ਕਿਉਂਕਿ ਐਬੇਕ ਖੁਦ ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ,[9] ਘੋਰ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦਾ ਨੇ ਖੋਖਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਅਤੇ ਜੇਹਲਮ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਲੜੀ ਗਈ ਆਪਣੀ ਅੰਤਿਮ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਆਮ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਗ਼ਜ਼ਨਾ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦੇ ਸਮੇਂ ਮਾਰਚ 1206 ਵਿੱਚ ਸਾਲਟ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਧਮਿਆਕ ਵਿਖੇ ਇਸਮਾਈਲੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਸਤਾਇਆ ਸੀ।[10][11] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਕਾਊਂਟਸ ਨੇ ਘੋਰ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦਾ ਇਲਜਾਮ ਹਿੰਦੂ ਖੋਖਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬਾਅਦ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫਾਰਸੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਕਿ ਉਸਦੇ ਕਾਤਲ ਸ਼ੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਇਸਮਾਈਲੀਆ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਸਨ।[12][13] ਡਾ: ਹਬੀਬੁੱਲਾ, ਇਬਨ-ਏ-ਅਸੀਰ ਦੇ ਕਥਨ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ, ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਰਮ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਬਾਤੀਨੀ ਅਤੇ ਖੋਖਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਸੀ।[14]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

  1. (Sadhvi.), Kanakaprabhā (1989). Amarita barasā Arāvalī meṃ. darśa Sāhitya Sagha. p. 381. Archived from the original on 18 February 2023. Retrieved 2 October 2021.
  2. K̲h̲ān̲, Rānā Muḥammad Sarvar (2005). The Rajputs: History, Clans, Culture, and Nobility (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Rana Muhammad Sarwar Khan.
  3. 3.0 3.1 3.2 Malik, M. Mazammil Hussain (1 November 2009). "Socio-Cultural and Economic Changes among Muslims Rajputs: A Case Study of Rajouri District in J&K". Epilogue. 3 (11): 48. Rajputs Kokhar were the domiciles of India and were originally followers of Hinduism, later on they embraced Islam and with the passage of time most of them settled near Jehlam, Pindadan Khan, Ahmed Abad and Pothar. In Rajouri District, Khokhars are residing in various villages.
  4. 4.0 4.1 Singh, Kumar Suresh (2003). People of India: Jammu & Kashmir (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Anthropological Survey of India. p. xxiii. ISBN 978-81-7304-118-1. Gujars of this tract are wholly Muslims, and so are the Khokhar who have only a few Hindu families. In early stages the converted Rajputs continued with preconversion practices.
  5. Surinder Singh (30 September 2019). The Making of Medieval Panjab: Politics, Society and Culture c. 1000–c. 1500. Taylor & Francis. pp. 245–. ISBN 978-1-00-076068-2. Archived from the original on 13 March 2023. Retrieved 10 October 2021.
  6. Rajghatta, Chidanand (28 August 2019). "View: Most Pakistanis are actually Indians". The Economic Times. Archived from the original on 29 November 2021. Retrieved 29 November 2021.
  7. Singha, Atara (1976). Socio-cultural Impact of Islam on India. Panjab University. p. 46. After this period, we do not hear of any Hindu Gakhars or Khokhars, for during the next two or three centuries they had all come to accept Islam.
  8. Proceedings - Punjab History Conference. Vol. 29–30. Punjabi University. Dept. of Punjab Historical Studies. 1998. p. 65. ISBN 9788173804601.
  9. Mahajan (2007). History of Medieval India. p. 75. ISBN 9788121903646.
  10. Chandra, Satish (2007). History of Medieval India:800–1700. Orient Longman. p. 73. ISBN 978-81-250-3226-7. Archived from the original on 10 March 2023. Retrieved 27 September 2022. He resorted to large-scale slaughter of the Khokhars and cowed them down. On his way back to Ghazni, he was killed by a Muslim fanatic belonging to a rival sect
  11. C. E. Bosworth (1968), The Political and Dynastic History of the Iranian World (A.D. 1000–1217), Cambridge University Press, p. 168, ISBN 978-0-521-06936-6, archived from the original on 29 January 2021, retrieved 27 September 2022, The suppression of revolot in the Punjab occupied Mu'izz al-Din's closing months, for on the way back to Ghaza he was assassinated, allegedly by emissaries of the Isma'ils whom he had often persecuted during his life time (602/1206)
  12. Rānā Muḥammad Sarvar K̲h̲ān̲ (2005). The Rajputs:History, Clans, Culture, and Nobility. the University of Michigan. p. 66. Archived from the original on 13 March 2023. Retrieved 8 January 2023.
  13. Habib 1981.
  14. Patna University Journal: Volume 18. 1963. p. 98. implying that some of the accomplices were non - Muslims, probably Gakkhar or Khokhar and is, therefore, of opinion that the deed was a joint Qārāmitah ( Bātini )Khokar or Gakkhar affair