ਗੋਸਾਈਕੁੰਡ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੋਸਾਈਂਕੁੰਡਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਲੈਂਗਟਾਂਗ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਲਪਾਈਨ ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਓਲੀਗੋਟ੍ਰੋਫਿਕ ਝੀਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 4,380 m (14,370 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਰਸੂਵਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 13.8 ha (34 acres) ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਨਾਲ ।[1] ਇਸਨੂੰ 29 ਸਤੰਬਰ 2007 ਨੂੰ ਰਾਮਸਰ ਸਾਈਟ ਵਜੋਂ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [2]

ਗੋਸਾਈਕੁੰਡ
Nepali: गोसाइँकुण्ड, ਫਰਮਾ:IPA-ne
ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਸਾਈਕੁੰਡ ਝੀਲ
ਸਥਿਤੀਰਸੂਵਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਗੁਣਕ28°05′N 85°25′E / 28.083°N 85.417°E / 28.083; 85.417
Typeਅਲਪਾਈਨ, ਓਲੀਗੋਟ੍ਰੋਫਿਕ
Primary inflows35 L/s (1.2 cu ft/s)
Primary outflows60 L/s (2.1 cu ft/s)
Basin countriesਨੇਪਾਲ
Surface area13.8 ha (34 acres)
Water volume1,472,000 m3 (52,000,000 cu ft)
Surface elevation4,380 m (14,370 ft)

ਝੀਲ ਪਿਘਲ ਕੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲੀ ਨਦੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿਚ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਜੰਮੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ 108 ਝੀਲਾਂ ਹਨ। ਲੌਰੀਬੀਨਾ ਲਾ 4,610 m (15,120 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਹੈ।[3][4]

ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ

ਸੋਧੋ
 
ਗੋਸਾਈਕੁੰਡਾ ਵਿਖੇ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ

ਗੋਸਾਈਕੁੰਡਾ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਗੋਸਾਈਕੁੰਡ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਿਆਂ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਗੌਰੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥ ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਅਤੇ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਰਾਮਾਇਣ ਅਤੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਸਾਈਕੁੰਡ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਗੰਗਾਦਸ਼ਹਰਾ ਅਤੇ ਜਨਈ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[5]

ਦੰਤਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਟਨ ਦੇ ਕੁੰਭੇਸ਼ਵਰ ਮੰਦਿਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਤਲਾਅ ਨੂੰ ਭਰਨ ਵਾਲਾ ਬਸੰਤ ਗੋਸਾਈਕੁੰਡ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੋ ਲੋਕ ਝੀਲ ਦੀ ਲੰਮੀ ਯਾਤਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕੁੰਭੇਸ਼ਵਰ ਪੋਖਰੀ ਜਾਓ।[6]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Bhuju, U. R.; Shakya, P. R.; Basnet, T. B.; Shrestha, S. (2007). "Makalu Barun National Park". Nepal Biodiversity Resource Book. Protected Areas, Ramsar Sites, and World Heritage Sites. Kathmandu: International Centre for Integrated Mountain Development, Ministry of Environment, Science and Technology, in cooperation with United Nations Environment Programme, Regional Office for Asia and the Pacific. pp. 55–57. ISBN 978-92-9115-033-5.
  2. Bhandari, B. B. (2009). "Wise use of Wetlands in Nepal". Banko Janakari (Special Issue February): 10–17.
  3. "Gosaikunda: More than just the lake". Kathmandu Post. Retrieved 30 March 2020.
  4. "Gosaikunda: A fair mix of adventure and spiritualism". Kathmandu Post. Retrieved 30 March 2020.
  5. Bhuju, U. R.; Shakya, P. R.; Basnet, T. B.; Shrestha, S. (2007). "Makalu Barun National Park". Nepal Biodiversity Resource Book. Protected Areas, Ramsar Sites, and World Heritage Sites. Kathmandu: International Centre for Integrated Mountain Development, Ministry of Environment, Science and Technology, in cooperation with United Nations Environment Programme, Regional Office for Asia and the Pacific. pp. 55–57. ISBN 978-92-9115-033-5.Bhuju, U. R.; Shakya, P. R.; Basnet, T. B. & Shrestha, S. (2007).
  6. Becker-Ritterspach, R. O.A. (1995). Water Conduits in the Kathmandu Valley. New Delhi, India: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd. ISBN 9788121506908.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

ਸੋਧੋ

   Gosainkunda Lake ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ