ਪੁਲਸਤਯ
ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਸਤਯ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: पुलस्त्य) ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਦਸ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਜਾਂ ਮਨ-ਜੰਮੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ,[2] (ਮਾਨਸ ਪੁਤਰ) ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਮਨਵੰਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸਪਤਰਿਸ਼ੀਆਂ (ਸੱਤ ਮਹਾਨ ਰਿਸ਼ੀ ਰਿਸ਼ੀ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਪੁਲਸਤਯ ਦਾ ਜਨਮ ਬ੍ਰਹਮ ਦੇ ਕਾਰੀਆ (ਕੰਨ) ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3] (ਅਧਿਆਇ 65, Ādi Parva and Bāgavata)। ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਸਰੋਤ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ- ਪੁਲਸਤਿਆ (पुलस्त्य) ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਦੁਆਰਾ ਉਦਾਨਾ ਨਾਮ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਵਾਧਕਾ (ਚਾਹਵਾਨ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇਵਾਪੁਰੀਆ 2.1.16 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।
| ਪੁਲਸਤਯ | |
|---|---|
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਮਾਤਾ ਪਿੰਤਾ | ਬ੍ਰਹਮਾ (ਪਿਤਾ) |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Manini (also known as Havirbhu)[1] |
| ਬੱਚੇ | ਵਿਸ਼ਰਾਵ, ਅਗਸਤਯ |
ਪਹਿਲੇ ਮਨਵੰਤਰਾ ਦੇ ਸੱਤ ਮਹਾਨ ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਂ ਸਪਤਰਸ਼ੀ ਹਨ ਮਰੀਚੀ, ਅਤਰੀ, ਅੰਗੀਰਾ, ਪੁਲਾਹਾ, ਕਰਤੂ, ਪੁਲਸਤਯ ਅਤੇ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ।
ਪੁਰਾਣਿਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ
ਸੋਧੋਇਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਮਾਧਿਅਮ ਸੀ ਜਿਸ ਰਾਹੀ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣਾ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਸੀ। ਉਨਹਾਂ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਰਾਸ਼ਰ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।[4]
ਉਹ ਵਿਸ਼ਰਵ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਰਿਸ਼ੀ, ਅਗਸਤਿਆ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਰਵ ਮੁਨੀ ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਯਕਸ਼ ਉਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ। ਪੁਲਸਤਿਆ ਦਾ ਵਿਆਹ ਰਿਸ਼ੀ ਕਰਦਮ ਦੀਆਂ ਨੌਂ ਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਹਵਿਰਭੂ ਸੀ। ਪੁਲਸਤਯ ਰਿਸ਼ੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਵਿਸ਼੍ਰਵ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪਤਨੀਆਂ ਸਨ: ਇਕ ਕੈਕੇਸੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਰਾਵਣ, ਸ਼ਰੂਪਨਖਾ, ਕੁੰਭਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਭੀਸ਼ਣ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਏਲਾਵਿਦਾ ਅਤੇ ਇਕ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਕੁਬੇਰ ਸੀ।
ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨ
ਸੋਧੋਕੁਝ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਪੋਲੋਨਾਰੂਵਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜੇ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਮੂਰਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜਾ ਪਰਾਕਰਮਬਾਹੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸਤਯ ਰਿਸ਼ੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋ ਸੇਨਾਰਥ ਪਰਾਨਾਵਿਤਨਾ ਨੇ ਝੂਠਾ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਟਾਪੂ ਤੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੂਰਤੀ, ਨੱਕਾਸ਼ੀ, ਚਿੱਤਰਕਲਾ ਜਾਂ ਪੁਲਸਤਯ ਰਿਸ਼ੀ ਦੇ ਫ੍ਰੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ। (ਸ੍ਰੀ ਲੰਕਾ)
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "History of Kubera". Manuscrypts. Archived from the original on 14 ਅਕਤੂਬਰ 2017. Retrieved 25 August 2011.
- ↑ Kisari Mohan Ganguli (1883 - 1896). "The Mahabharata". Sacred texts.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Inhabitants of the Worlds Mahanirvana Tantra, translated by Arthur Avalon, (Sir John Woodroffe), 1913, Introduction and Preface. The Rishi are seers who know, and by their knowledge are the makers of shastra and "see" all mantras. The word comes from the root rish Rishati-prapnoti sarvvang mantrang jnanena pashyati sangsaraparangva, etc. The seven great Rishi or saptarshi of the first manvantara are Marichi, Atri, Angira, Pulaha, Kratu, Pulatsya, and Vashishtha. In other manvantara there are other saptarishi. In the present manvantara the seven are Kashyapa, Atri, Vashishtha, Vishvamitra, Gautama, Jamadagni, Bharadvaja. To the Rishi the Vedas were revealed. Vyasa taught the Rigveda so revealed to Paila, the Yajurveda to Vaishampayana, the Samaveda to Jaimini, Atharvaveda to Samantu, and Itihasa and Purana to Suta. The three chief classes of rishi are the Brahmarshi, born of the mind of Brahma, the Devarshi of lower rank, and Rajarshi or Kings who became rishi through their knowledge and austerities, such as Janaka, Ritaparna, etc. Thc Shrutarshi are makers of Shastras, as Sushruta. The Kandarshi are of the Karmakanda, such as Jaimini.
- ↑ John Dowson (5 November 2013). A Classical Dictionary of Hindu Mythology and Religion, Geography, History and Literature. Routledge. pp. 244–. ISBN 978-1-136-39029-6.