ਬਾਥੂ

ਬਾਥੂ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਨਾਮ: Chenopodium album) ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਨਦੀਨ ਬੂਟੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੌਦਾ ਹਿੰਦ-ਉਪ-ਮਹਾਦੀਪ ਵਿੱਚ ਆਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ ਬਾਥੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਾਥੂ ਦੇ ਪੱਤੇ ਉਬਾਲ ਅਤੇ ਨਿਚੋੜ ਕੇ ਦਹੀਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰਾਇਤਾ ਵੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤਸੀਰ ਠੰਢੀ ਅਤੇ ਇਹ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਬੂਟੀ ਹੈ।

ਬਾਥੂ
Scientific classification
Kingdom:	ਬੂਟਾ
(unranked):	ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟਾ
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Core eudicots
Order:	Caryophyllales
Family:	Chenopodiaceae
Genus:	Chenopodium
Species:	C. album
Binomial name
Chenopodium album L.

ਨਦੀਨ ਵਜੋਂ

ਇਹ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਨਦੀਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਔਸਤ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਵੰਡ 'ਤੇ ਮੱਕੀ ਵਿੱਚ 13%, ਸੋਇਆਬੀਨ ਵਿੱਚ 25%, ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਬੀਟ ਵਿੱਚ 48% ਤੱਕ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪੌਦੇ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਗੂੜ੍ਹੇ ਵਾਢੀ, ਰੋਟਰੀ ਹੋਇੰਗ, ਜਾਂ ਫਲੇਮਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਦਾਣਿਆਂ ਦਾ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਇੱਕ ਲਾਗ ਨੂੰ ਦਬਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਪੂਰਵ-ਉਭਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਪਰਾਗ ਤਾਪ ਵਰਗੀ ਐਲਰਜੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਭੋਜਨ

ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਕੱਚੀਆਂ ਕੋਮਲ ਤਣੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਕਾ ਕੇ ਖਾਧੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਾਂ ਪਾਲਕ ਵਰਗੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਰਲਾ ਕੇ ਪਕਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਆਕਸੀਲਿਕ ਐਸਿਡ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਪੌਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਾਲੀ ਬੀਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਕੈਲਸੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਹਨ। ਕਉਨੋਆ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਬੰਧਿਤ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਜ਼ੂਨੀ ਲੋਕ ਛੋਟੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਪਕਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਥੂ ਦਾ ਬੀਜ ਵੀ ਚੌਲ ਅਤੇ ਦਾਲ ਲਈ ਦੁੱਗਣਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਬੋਨਾਪਾਰਟ ਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਲਈ ਬਾਥੂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਸੀ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ, ਇਸ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਥੂ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਜੜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੂਪ, ਕਰੌਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰਰਾ-ਸਫੈਦ ਬ੍ਰੇਡ ਵਰਗੇ ਵਿਅੰਜਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।

ਜਾਨਵਰ ਫੀਡ

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਂ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਚਿਕਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੋਲਟਰੀ ਲਈ ਫੀਡ (ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਬੀਜ ਦੋਨੋ) ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

Rice and Chenopodium album leaf curry with onions and potatoes

Lambsquarters, raw

Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
ੳੂਰਜਾ	180 kJ (43 kcal)
ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ	7.3 g
ਮੋਟਾ ਆਹਾਰ	4 g
ਚਿਕਨਾਈ	0.8 g
ਪ੍ਰੋਟੀਨ	4.2 g
ਵਿਟਾਮਿਨ
ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ	(73%) 580 μg
[[ਥਿਆਮਾਈਨ(B1)]]	(14%) 0.16 mg
[[ਰਿਬੋਫਲਾਵਿਨ (B2)]]	(37%) 0.44 mg
[[ਨਿਆਸਿਨ (B3)]]	(8%) 1.2 mg
line-height:1.1em	(2%) 0.092 mg
[[ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 6]]	(21%) 0.274 mg
[[ਫਿਲਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ (B9)]]	(8%) 30 μg
ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ	(96%) 80 mg
ਟ੍ਰੇਸ ਮਿਨਰਲ
ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ	(31%) 309 mg
ਲੋਹਾ	(9%) 1.2 mg
ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ	(10%) 34 mg
ਮੈਂਗਨੀਜ਼	(37%) 0.782 mg
ਫ਼ਾਸਫ਼ੋਰਸ	(10%) 72 mg
ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ	(10%) 452 mg
ਸੋਡੀਅਮ	(3%) 43 mg
ਜਿੰਕ	(5%) 0.44 mg
Link to USDA Database entry
Units μg = ਮਾਈਕ੍ਰੋ • mg = ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ IU = ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਇਕਾਈ
ਜਵਾਨ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਮਾਤਰ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ। Source: USDA Nutrient Database

ਗੈਲਰੀ

• 
  Close-up of flower and flower bud
• 
  Young Chenopodium album
• 
  Domestic Lamb's Quarter - Cecil County, MD - November 2015