ਰੁਕਮੀ

ਰੁਕਮੀ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: ਮਹਾਂਪੁਰਤ) ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਮਹਾਂਭਾਰਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਦਰਭ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਹੈ। ਉਹ ਰਾਜਾ ਭੀਸ਼ਮਕਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਰੁਕਮਣੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਸੀ। ਹਰੀਵਮਸ਼ਾ ਨੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਕਮੀ ਨੂੰ ਕਿਮਪੁਰੁਸ਼ਾ ਡਰੁਮਾ ਦੁਆਰਾ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਰੁਕਮਿਨੀ ਨੂੰ ਵਿਦਰਭ ਰਾਜ ਤੋਂ ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਰੁਕਮੀ ਉਸ ਨੂੰ ਦੁਲਹਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੇਦੀ ਰਾਜੇ ਸ਼ਿਸ਼ੂਪਾਲਾ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਲੜਿਆ ਪਰ ਹਾਰ ਗਿਆ। ਰੁਕਮੀ ਕਦੇ ਵੀ ਵਿਦਰਭ ਦੀ /ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕੁੰਡੀਨਾਪੁਰੀ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਸ ਨੇ ਕੁੰਡੀਨਾ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਭੋਜਕਤਾ ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਦੇਸ਼ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਰੁਕਮੀ ਦੀ ਧੀ ਰੁਕਮਾਵਤੀ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਬੇਟੇ ਪ੍ਰਦਿਊਮਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਰੁਕਮਾਵਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਿਊਮਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਨਿਰੁਧ ਸੀ।

ਰੁਕਮੀ
ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਪਾਤਰ
Miniature Painting, Krishna releases the defeated Rukmi, Guler style, 1770, Chamba Museum, Himachal Pradesh Children = A son and Rukmavati Children-in-law = Pradyumna, son of Rukmini (through Rukmavati) and a daughter-in-law (through the son) Grandchildren = Anirudha (by Rukmavati) and Rochana (by the son), They married each other. But due to the cousin marriage they never had a issue. Even if they had an issue, He/She is never mentioned any where .
ਜਾਣਕਾਰੀ
ਪਰਵਾਰ	ਭੀਸ਼ਮਕਾ (ਪਿਤਾ) ਰੁਕਮਨੀ (ਭੈਣ)

ਬਲਰਾਮ ਵਲੋਂ ਰੁਕਮੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਸਮੇਂ

ਰੁਕਮੀ ਨੇ ਅਰਜੁਨ ਜਾਂ ਦੁਰਯੋਧਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣਾ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਉਪਰ ਬਹੁਤ ਘਮੰਡ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੁਕਮੀ ਦੀ ਵਿਦਰਭ ਸੈਨਾ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੀ, ਕੌਰਵਾਂ ਅਤੇ ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਰਪੱਖ ਫੌਜ ਬਣ ਗਈ।

ਰੁਕਮੀ ਨੂੰ ਬਲਰਾਮ ਨੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਜੂਏ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਬਲਰਾਮ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਵਿਜੈ ਕਮਾਨ ਦਾ ਚਾਲਕ

ਉਹ ਦਰੋਣਾ (ਇਹ ਕੁਰੂ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ ਦਾ ਗੁਰੂ ਦਰੋਣ ਨਹੀਂ ਹਨ ) ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ। ਉਹ ਤਲਵਾਰ ਦਾ ਚਾਲਕ ਹੈ। ਰੁਕਮੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਦ੍ਰੋਣ ਤੋਂ ਆਕਾਸ਼ੀ ਦੈਵੀ ਤਲਵਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ- ਕਿਮਪੁਰੁਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ। (ਕੁਰੂ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਦ੍ਰੋਣ ਨਾਲ ਉਲਝਣ ਵਿਚ ਨਾ ਪੈਣ ਲਈ)