ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
ਸਿਸਲਾ ਜਾਨਕੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sistla Janaki; ਜਨਮ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1938) ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਆਦਰ ਨਾਲ "ਜਾਨਕੀ ਅੰਮਾ" ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ 'ਗਾਨਾ ਕੋਗਿਲੇ',[2][3] ਅਤੇ ਤੇਲਗੂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ 'ਗਾਨਾ ਕੋਕਿਲਾ' ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ 'ਇਸਾਈਕੁਇਲ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4] ਉਸਨੇ ਫਿਲਮਾਂ, ਐਲਬਮਾਂ ਵਿੱਚ 48,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੀਤ[5] ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਟੀਵੀ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਨੜ, ਮਲਿਆਲਮ, ਤੇਲਗੂ, ਤਾਮਿਲ , ਹਿੰਦੀ , ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਉੜੀਆ, ਤੁਲੂ, ਉਰਦੂ, ਪੰਜਾਬੀ, ਬਡਾਗਾ, ਬੰਗਾਲੀ, ਕੋਂਕਣੀ, ਜਾਪਾਨੀ, ਜਰਮਨ ਅਤੇ ਸਿੰਹਾਲੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਮੇਤ 17 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਲੋ, ਡੁਏਟ, ਕੋਰਸ ਅਤੇ ਟਾਈਟਲ ਟਰੈਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਾਣੇ ਕੰਨੜ ਵਿੱਚ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਲਿਆਲਮ ਵਿੱਚ ਸਨ।[6][7][8] 1957 ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲ ਫਿਲਮ ਵਿਧਿਯਿਨ ਵਿਲਾਯਤੂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ, ਉਸਦਾ ਕਰੀਅਰ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਹੈ।[9] ਐਸ. ਜਾਨਕੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[10][11]
ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ | |
|---|---|
 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ. ਜਾਨਕੀ | |
| ਜਨਮ | ਸਿਸਲਾ ਜਾਨਕੀ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1938 ਪੱਲਾਪਟਲਾ, ਗੁੰਟੂਰ, ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ (ਇਸ ਵੇਲੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ) |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਜਾਨਕੀਅੰਮਾ, ਗਣ ਕੋਕਿਲਾ, ਗਣ ਕੋਗਿਲੇ, ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਪਲੇਅਬੈਕ ਗਾਇਕ |
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1957–2019 |
| ਬੱਚੇ | 1 |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | sjanaki |
ਉਸਨੇ ਚਾਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ 33 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਟੇਟ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।[12] ਉਹ ਕਰਨਾਟਕ ਦੀ ਮੈਸੂਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਕਟਰੇਟ[13] ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕਲਾਈਮਾਮਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜਯੋਤਸਵ ਪੁਰਸਕਾਰ[14] 2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ। ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਅਤੇ "ਬਹੁਤ ਦੇਰ" ਨਾਲ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਣਦੀ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[15]
ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਮੁਖੀ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਗਾਇਕ ਐਸਪੀ ਬਾਲਸੁਬ੍ਰਾਹਮਣੀਅਮ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਇਲੈਯਾਰਾਜਾ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 1960, 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੀਬੀ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ, ਐਸਪੀ ਬਾਲਸੁਬ੍ਰਾਹਮਣੀਅਮ, ਕੇਜੇ ਯੇਸੂਦਾਸ, ਪੀ. ਜੈਚੰਦਰਨ ਅਤੇ ਡਾ. ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਦੋਗਾਣੇ ਸਾਰੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਰਹੇ।[16] ਉਸਨੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ 5000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜਾਂ 'ਤੇ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਕਲੌਤੀ ਗਾਇਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ (ਤੇਲੁਗੂ, ਤਾਮਿਲ, ਕੰਨੜ ਅਤੇ ਮਲਿਆਲਮ) ਵਿੱਚ 100 ਗੀਤ ਗਾਏ ਹਨ। ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਜਾਨਕੀ ਨੇ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਸਟੇਜ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਈ ਗਾਉਣ ਤੋਂ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਫਿਲਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ, ਉਸਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਤਮਿਲ ਫਿਲਮ ਪੰਨਾਦੀ ਲਈ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ।[17]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Nightingale Of South India – S. Janaki Tamil Hits – All Songs – Download or Listen Free – JioSaavn (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)), 23 April 2018, archived from the original on 8 ਫ਼ਰਵਰੀ 2022, retrieved 8 February 2022
- ↑ "Best Songs of S Janaki". 28 April 2021. Archived from the original on 4 ਫ਼ਰਵਰੀ 2023. Retrieved 25 ਮਾਰਚ 2024.
- ↑ "S. Janaki | Birthday". 22 April 2021.
- ↑ "இந்தக் குயில் இனி கச்சேரியிலும் பாடாது: எஸ்.ஜானகி முடிவு". Puthiyathalaimurai (in ਤਮਿਲ). Retrieved 8 February 2022.
- ↑ "S Janaki returns to playback singing". The Times of India. 5 December 2018.
- ↑ "Nostalgia alert: Nightingale of South, S Janaki recorded her first song on this day in 1957!". The Times of India. 4 April 2023.
- ↑ "Dr. S Janaki Speaking at Naadanamana ll Part 2". Archived from the original on 12 ਨਵੰਬਰ 2022. Retrieved 25 ਮਾਰਚ 2024 – via YouTube.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "Legendary singer S. Janaki ends her illustrious career with soulful lullaby in Pathu Kalpanakal, watch video". The Indian Express. 4 October 2016.
- ↑ "I want to stop singing when I am doing well, says S Janaki". Deccan Chronicle. 4 October 2016.
- ↑ "| S Janaki Songs in all languages" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-05-20.
- ↑ "Login • Instagram". www.instagram.com. Retrieved 2023-05-20.
{{cite web}}: Cite uses generic title (help) - ↑ "Singing straight from the heart". The Hindu. Chennai, India. 5 April 2007. Archived from the original on 14 December 2007. Retrieved 30 December 2010.
- ↑ "Kannada composers laud S Janaki for doctorate honor". Zee News. 15 March 2009. Retrieved 11 August 2012.
- ↑ "Rajyotsava Award for S. Janaki". The Hindu.
- ↑ "Veteran singer S Janaki refuses to accept Padma Awards". CNN-IBN. Archived from the original on 3 March 2015. Retrieved 27 January 2013.
- ↑ ""Kavidaye Padalaga," presented by poet and film lyricist Vairamuthu, this evening, will transform poetry into song". The Hindu. 27 July 2004. Archived from the original on 26 January 2013. Retrieved 11 August 2012.
{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link) - ↑ "S Janaki makes singing comeback". Cinema Express. 7 December 2018.