ਛਾਪ ਤਿਲਕ ਸਬ ਛੀਨੀ (ਉਰਦੂ چھاپ تلک سب چھینی) ਬ੍ਰਜ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੂਫ਼ੀ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਅਮੀਰ ਖ਼ੁਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਇਕ ਗ਼ਜ਼ਲ (ਇਕ ਖਾਸ ਰੂਪ ਵਾਲੀ ਕਵਿਤਾ) ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਧੁਨੀ ਅਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਗੀਤ ਅਨੁਪਾਤ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਅਕਸਰ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਕਵਾਲੀ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1] ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੋਮਾਂਸਕੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਰੂ, ਹਜ਼ਰਤ ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਔਲੀਆ ਲਈ ਲਿਖੀ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਵਾਨ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ: 'ਹੇ ਨਿਜ਼ਾਮ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਲਾੜੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ '।[2]

"ਛਾਪ ਤਿਲਕ ਸਬ ਛੀਨੀ

"چھاپ تلک سب چھینی""
ਸਿੰਗਲ (ਕਲਾਕਾਰ-ਅਮੀਰ ਖ਼ੁਸਰੋ)
ਸ਼ੈਲੀਸੂਫੀ ਸੰਗੀਤ
ਗੀਤ ਲੇਖਕਅਮੀਰ ਖ਼ੁਸਰੋ

ਛਾਪ ਸ਼ਬਦ ਚੰਨਣ ਦੀ ਪੇਸਟ ਨੁੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤਿਲਕ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਤਿਲਕ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਲਾਈਨ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, "ਤੁਸੀਂ ਮੇਰਾ ਛਾਪ ਅਤੇ ਤਿਲਕ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਲੈ ਲਈ ਹੈ।". ਛਾਪ ਅਤੇ ਤਿਲਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਛਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ।

ਲਿਖਤ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦ

ਸੋਧੋ
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਸਤਾਲੀਕ ਗੁਰਮੁਖੀ ਲੈਟਿਨ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ
You've taken away my looks, my identity, by just a glance.
You've said the unsaid, just by a glance.
By making me drink the love of devotion.
You've intoxicated me by just a glance;
My fair, delicate wrists with green bangles on them,
Have been taken off by you with just a glance.
I give my life to you, Oh my cloth-dyer,
You've dyed me like yourself, by just a glance.
I give my whole life to you Oh, Nizam,
You've made me your bride, by just a glance.
You've said the wonder, by just a glance.
چھاپ تلک سب چھینی رے موسے نیناں ملائیکے
بات اگم کہہ دینی رے موسے نیناں ملائیکے
پریم بھٹی کا مدھوا پلائیکے
متوالی کر لينی رے موسے نیناں ملائیکے
گوری گوری بياں، ہری ہری چوڑیاں
بياں پکڑ ہر لينی رے موسے نیناں ملائیکے
بل بل جاؤں میں تورے رنگ رجوا
آپ کی سی رنگ دينھی رے موسے نیناں ملائیکے
خسرو نظام کے بل بل جائے
موہے سہاگن کر دینی رے موسے نیناں ملائیکے
چھاپ تلک سب چھینی رے موسے نیناں ملائیکے
بات عجب کہہ دینی رے موسے نیناں ملائیکے
ਛਾਪ ਤਿਲਕ ਸਬ ਛੀਨੀ ਰੇ ਮੋਸੇ ਨੈਨਾ ਮਿਲਾਇਕੇ
ਬਾਤ ਅਗਮ ਕਹ ਦੀਨੀ ਰੇ ਮੋਸੇ ਨੈਨਾ ਮਿਲਾਇਕੇ
ਪ੍ਰੇਮ ਭਟੀ ਕਾ ਮਧਵਾ ਪਿਲਾਇਕੇ
ਮਤਵਾਲੀ ਕਰ ਲੀਨੀ ਰੇ ਮੋਸੇ ਨੈਨਾ ਮਿਲਾਇਕੇ
ਗੋਰੀ ਗੋਰੀ ਬਈਯਾੰ, ਹਰੀ ਹਰੀ ਚੂਡ਼ਿਯਾੰ
ਬਈਯਾੰ ਪਕਡ਼ ਹਰ ਲੀਨੀ ਰੇ ਮੋਸੇ ਨੈਨਾ ਮਿਲਾਇਕੇ
ਬਲ ਬਲ ਜਾਊੰ ਮੈਂ ਤੋਰੇ ਰੰਗ ਰਜਵਾ
ਅਪਨੀ ਸੀ ਰੰਗ ਦੀਨੀ ਰੇ ਮੋਸੇ ਨੈਨਾ ਮਿਲਾਇਕੇ
ਖ਼ੁਸਰੋ ਨਿਜਾਮ ਕੇ ਬਲ ਬਲ ਜਾਏ
ਮੋਹੇ ਸੁਹਾਗਨ ਕੀਨੀ ਰੇ ਮੋਸੇ ਨੈਨਾ ਮਿਲਾਇਕੇ
ਬਾਤ ਅਜਬ ਕਹ ਦੀਨੀ ਰੇ ਮੋਸੇ ਨੈਨਾ ਮਿਲਾਇਕੇ
Chaāp tilak sab chhīnī re mose nainā milāike
Bāt agam keh dīnī re mose nainā milāike
Prem bhaṭī kā madhvā pilāike
Matvālī kar līnī re mose nainā milāike
Gorī gorī baīyān, harī harī chuṛiyān
Baīyān pakaṛ har līnī re mose nainā milāike
Bal bal jāūn main tore rang rajvā
Apnī sī rang dinī re mose nainā milāike
Khusro nizaam ke bal bal jaiye
Mohe suhāgan kīnī re mose nainā milāike
Bāt ajab keh dīnī re mose nainā milāike

ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਉਸਤਾਦ ਨੁਸਰਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ, ਨਾਹੀਦ ਅਖ਼ਤਰ, ਮਹਿਨਾਜ ਬੇਗਮ, ਅਬੀਦਾ ਪਰਵਿਨ, ਸਬਰੀ ਬ੍ਰਦਰਜ਼, [3] ਇਕਬਾਲ ਹੁਸੈਨ ਖਾਨ ਬੰਦਾਨਾਵਾਜ਼ੀ, ਫਰੀਦ ਅਯਾਜ਼ ਅਤੇ ਅਬੂ ਮੁਹੰਮਦ ਕਵਾਲ, ਉਸਤਾਦ ਜਫ਼ਰ ਹੁਸੈਨ ਖਾਨ, ਉਸਤਥ ਵਿਲਾਇਤ ਖਾਨ,[4] ਉਸਤ੍ਰਿਤ ਸ਼ੁਜਾਤ ਖ਼ਾਨ, ਜ਼ਿਲਾ ਖ਼ਾਨ, ਹਦਕੀ ਕਿਆਨੀ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਵਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਵਾਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੱਭਿਆਚਾਰ

ਸੋਧੋ

1978 ਦੀ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਫ਼ਿਲਮ ਮੈਂ ਤੁਲਸੀ ਤੇਰੇ ਦੀ ਆਂਗਨ ਕੀ ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾ ਭੌਂਸਲੇ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸੰਸਕਰਣ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਅਬੀਦਾ ਪਰਵੀਨ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਇਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਰਣਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸ਼ੋਅ ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ।[5] ਇਸ ਗਾਣੇ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਕਾਇਮ ਰੱਖੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ' ਤੇ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "A message of love: Sabri brothers enthrall the audience with their qawwali". Times of India. TNN. 24 January 2011. Archived from the original on 28 ਸਤੰਬਰ 2013. Retrieved 26 October 2017. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "Chaapp Tilak Sab Cheeni: Hazrat Amir Khursu's timeless masterpiece - Ravi Magazine". Ravi Magazine (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2017-10-25. Retrieved 2017-10-28.
  3. Jhimli Mukherjee Pandey (9 February 2013). "Notes etched in sand & spiritual quest". Times of India. TNN. Archived from the original on 3 ਦਸੰਬਰ 2013. Retrieved 26 October 2017. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. Siraj Shnai (4 September 2015). "Chhaap Tilak Sab Chheeni - Hazrat Amir Khusro - Vocal & Sitar - Ustad Vilayat Khan". YouTube. Retrieved 26 October 2017.
  5. "Abida Parveen & Rahat Fateh Ali Khan, Chaap Tilak, Coke Studio Season 7, Episode 6". SoundCloud. Archived from the original on 21 ਸਤੰਬਰ 2017. Retrieved 26 October 2017. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)