ਜੋਗੀਆ ਵਿੱਚ ਰਾਗ ਸ਼ੰਕਰਾ ਅਤੇ ਰਾਗ ਮਾਲਾ
ਜੋਗੀਆ ਰਾਗ ਮਾਲਾ ਵਿੱਚ ਰਾਗ ਸ਼ੰਕਰਾ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਰਾਮ ਨਾਰਾਇਣ ਦੀ ਇੱਕ ਸਟੂਡੀਓ ਐਲਬਮ ਹੈ, ਜੋ 1990 ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ। 15 ਅਤੇ 16 ਨਵੰਬਰ 1989 ਨੂੰ ਮੋਨਮਾਊਥ, ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਨੇਡ਼ੇ ਵਾਇਸਟੋਨ ਲੇਅਜ਼ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਐਲਬਮ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਦੇ ਰਾਗ ਸ਼ੰਕਰਾ ਦੀ ਸਾਰੰਗੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਦੇ ਆਤਮ-ਨਿਰੀਖਣ ਰਾਗ ਜੋਗੀਆ (ਜਾਂ ਜੋਗੀਆ) ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਰਾਗਮਾਲਾ (ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ) ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਟਰੈਕਾਂ ਉੱਤੇ, ਨਾਰਾਇਣ ਰਾਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਗੈਰ-ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਇੱਕ ਲੈਯਕਾਰੀ ਜੋਡ਼ਦਾ ਹੈ ਜਿਹ੍ਸਦੀ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਚਲਦੀ ਹੈ ਜਦ ਤੱਕ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਅਪਣੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਮੂਲ
ਸੋਧੋਸ਼ੰਕਰਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਰਾਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਮਨਰਾਓ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਨੇ "ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਮੂਡ" ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ।[1] ਲੁਈਜ਼ ਮਾਰਟੀਨੇਜ਼ ਜੋਸੇ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਰਾਗ ਦਾ ਨਾਮ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆਕਰਣ ਵਾਲੇ ਅਵਤਾਰ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[2] ਸ਼ੰਕਰਾ ਦੇਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਸੁਰ ਗਾ ਅਤੇ ਸੱਤਵੇਂ ਸੁਰ ਨੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ।[3] ਇਹ ਰਾਗ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਗ ਹੰਹੰਸਧਵਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ।[3]
ਜੋਗੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਤਮ-ਨਿਰੀਖਣ ਰਾਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਭਗਤੀ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਹਲਕੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸ਼ੈਲੀ ਠੁਮਰੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੀਟਰ ਮੈਨੂਅਲ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭੈਰਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ 'ਰਾਗ' ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ (ਭੈਰਵ ਸਕੇਲ ਟਾਈਪ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਰਾਗ ਸ਼੍ਰੇਣੀ) ਹੈ।[4] ਰਾਗ ਜੋਗੀਆ ਸਵੇਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਗਾਇਆ -ਵਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਡਜ ਅਤੇ ਪੰਚਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5] ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਾਕਾਂਸ਼ ਹਨ ਅਤੇ, ਸ਼ੰਕਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉੱਪਰਲੇ ਟੈਟਰਾਕੋਰਡ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ।[4] ਜੋਪ ਬੋਰ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਹ ਰਾਗ ਆਸਾਵਰੀ ਰਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।[5] ਰਾਗ ਜੋਗੀਆ ਨਾਰਾਇਣ ਦੇ ਮਨਪਸੰਦ ਰਾਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਇੱਕ 'ਰਾਗ ਮਾਲਾ (ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ) ਸਵੇਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਗਾਏ-ਵਜਾਏ ਜਾਂ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਰਾਗਾਂ ਦੇ ਪਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਵੀ ਰਖਦੀ ਹੈ। ਰਾਗ ਜੋਗੀਆ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਰਾਗ ਤੇ ਜਾਨ ਵਾਲੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨਿਰਵਿਘਨ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਰੇਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰਾਗ ਮਾਲਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[6]
ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰੀ
ਸੋਧੋਫਰਮਾ:Music ratingsਜੋਗੀਆ ਵਿੱਚ ਰਾਗ ਸ਼ੰਕਰਾ, ਰਾਗ ਮਾਲਾ 15 ਅਤੇ 16 ਨਵੰਬਰ 1989 ਨੂੰ ਮੋਨਮਾਊਥ, ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਨੇਡ਼ੇ ਵਾਇਸਟੋਨ ਲੇਅਜ਼ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਾਰਾਇਣ ਇੱਕ ਲੰਮੇਂ ਆਲਾਪ (ਗੈਰ-ਮੈਟ੍ਰਿਕਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ) ਅਤੇ ਜੋੜ (ਲਯਕਾਰੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ) ਵਜਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।[7] ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਫਿਰ ਨਾਰਾਇਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰਚਨਾ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਰਲਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਲੈਅ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਰਚਨਾ ਅਧਾਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਹੋਰ ਕੁੱਝ ਵੀ ਆਪਨ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਜਾਉਂਦਾ ਹੈ।[7]
ਐਲਬਮ ਦੇ ਕਵਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸੀਏ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। 1760 ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਸੂਬਾਈ ਮੁਗਲ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਮੁਰਸ਼ੀਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ।[8] ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਝੀਲ ਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਰੁਦਰ ਵੀਨਾ ਵਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਤੋਤੇ ਨੂੰ ਸੁਣਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ ਪ੍ਰੇਮੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।[8] ਜੋਸਫ਼ ਸਟੀਗਰ ਦੁਆਰਾ ਲਈ ਗਈ ਆਪਣੀ ਸਾਰੰਗੀ ਨਾਲ ਨਾਰਾਇਣ ਦੀ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਐਲਬਮ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਹੈ।
ਆਲ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਆਲੋਚਕ ਕੇਨ ਹੰਟ ਨੇ ਨਾਰਾਇਣ ਦੀ "ਰਾਗ ਸ਼ੰਕਰਾ" ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਨੂੰ "ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਆਦਰਸ਼" ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਨਿਊ ਸਟ੍ਰੇਟਸ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਆਰ. ਐਸ. ਮੂਰਤੀ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਐਲਬਮ ਨੇ ਸਾਰੰਗੀ ਦੀ "ਨਾਜ਼ੁਕ ਧੁਨ" ਅਤੇ "ਆਕਰਸ਼ਕ ਗੀਤ" ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਟਰੈਕ ਸੂਚੀ
ਸੋਧੋ- "ਰਾਗ ਸ਼ੰਕਰਾ"-39:11
- "ਜੋਗੀਆ ਵਿੱਚ ਰਾਗ ਮਾਲਾ"-31:50
ਕਰਮਚਾਰੀ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000D-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000E-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ 3.0 3.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedBor144 - ↑ 4.0 4.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000F-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ 5.0 5.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedBor92 - ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedragamala - ↑ 7.0 7.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedliner - ↑ 8.0 8.1 "Gujari Ragini". Victoria and Albert Museum. Retrieved 30 January 2015.