ਸੁਨੀਤਾ ਸ਼ਰਮਾ
ਸੁਨੀਤਾ ਸ਼ਰਮਾ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੋਚ ਹੈ। ਦਰਜਨਾਂ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਕੇ, ਉਸਨੇ 2005 ਵਿਚ ਦ੍ਰੋਣਾਚਾਰੀਆ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਖੇਡ ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਪੋਰਟਸ ਫੈਨ, ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਚ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਰੁਚੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੋ ਖੋ ਖੇਡਿਆ। ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਵਧੇਰੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾ ਸਕੇ। ਸ਼ਰਮਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਕ ਦਰਮਿਆਨੇ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਵਜੋਂ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਚੁਣੀ ਗਈ।[1] ਉਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ 1975 ਵਿਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਕ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਦੇ ਪਲੇਅਰ ਇਲੈਵਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਮੈਚ ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[2]
ਕੋਚਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਅਕਾਦਮਿਕ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਰੁਚੀ ਦੀ ਘਾਟ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ, ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜਾਨਕੀ ਦੇਵੀ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੋਚਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ। 1976 ਵਿਚ ਉਹ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਸੰਸਥਾ ਤੋਂ ਕੋਚਿੰਗ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ।[3] ਸ਼ਰਮਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਕੋਲ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਰਸ਼ ਕੋਚਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ "ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੁਰਸ਼ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਓਨੀ ਹੀ ਸਮਰੱਥ ਹਾਂ।" ਉਸਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜੋ "ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਲਿਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਕੰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਤਾਕਤ ਦਿੱਤੀ।"[4]
ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦਰਜਨਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਦੀ ਕੋਚਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੇਡਦੇ ਰਹੇ। ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੋਚ ਹੈ।[5][6] ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖੇਡਣ ਵਾਲੀਆਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮਹਿਲਾ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਮਨੀਮਲਾ ਸਿੰਘਲ, ਸ਼ਸ਼ੀ ਗੁਪਤਾ, ਅੰਜੂ ਜੈਨ ਅਤੇ ਅੰਜੁਮ ਚੋਪੜਾ ਹਨ। 1975 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਲਈ ਕੋਚਿੰਗ ਕੈਂਪ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਾਂਤਾ ਰੰਗਾਸਵਾਮੀ, ਡਾਇਨਾ ਐਡੂਲਜੀ, ਗਾਰਗੀ ਬੈਨਰਜੀ, ਸੰਧਿਆ ਅਗਰਵਾਲ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭਾਂਗੀ ਕੁਲਕਰਨੀ ਨੇ ਸਿਖਲਾਈ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਦੀਪ ਦਾਸਗੁਪਤਾ ਦੀ ਕੋਚ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਉਸ ਤੋਂ ਕੋਚਿੰਗ ਲਈ ਸੀ, ਜੋ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਸੀ। 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਸਪੋਰਟਸ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਕ੍ਰਿਕਟ ਅਕੈਡਮੀ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ।[7] ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਮਹਿਲਾ ਕੌਮੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕੋਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[8] ਉਸਨੇ 2015 ਤੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਟੀਮ ਦੀ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਉੱਤੇ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (ਬੀ.ਸੀ.ਸੀ.ਆਈ) ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਨਹੀਂ ਖੇਡਿਆ ਸੀ।[9]
ਜੁਲਾਈ 2002 ਵਿਚ, ਮਹਿਲਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਡਬਲਯੂ. ਸੀ. ਏ.) ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦ੍ਰੋਣਾਚਾਰੀਆ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ।[10] ਉਸਨੇ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ 2005 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।[11]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Mukherjee, Sanjeeb (February 2002). "Sunita Sharma – India's First Woman Cricketing Guru". The South Asian. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ "Meet India's first woman cricket coach". The Times of India. 9 May 2002. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ "Bastion-buster". The Tribune. 3 September 2005. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ "Sunita Sharma: Making it big in a man's world". News18. 4 July 2008. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ "Meet India's first woman cricket coach". The Times of India. 9 May 2002. Retrieved 5 October 2019."Meet India's first woman cricket coach". The Times of India. 9 May 2002. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ "Sunita Sharma: Making it big in a man's world". News18. 4 July 2008. Retrieved 5 October 2019."Sunita Sharma: Making it big in a man's world". News18. 4 July 2008. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ Mukherjee, Sanjeeb (February 2002). "Sunita Sharma – India's First Woman Cricketing Guru". The South Asian. Retrieved 5 October 2019.Mukherjee, Sanjeeb (February 2002). "Sunita Sharma – India's First Woman Cricketing Guru". The South Asian. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ "No batting on a sticky wicket". The Tribune. 6 April 2016. Archived from the original on 5 ਅਕਤੂਬਰ 2019. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ Lokapally, Vijay (14 December 2015). "Board takes the easy way out". The Hindu. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ Unnikrishnan, M. S. (29 July 2002). "WCAI recommends Sunita's name for Dronacharya Award". The Tribune. Retrieved 5 October 2019.
- ↑ "Rathore bags Khel Ratna award". Rediff. 24 August 2005. Retrieved 5 October 2019.