ਹਰਮੀਤ ਸਿੰਘ (ਖਾੜਕੂ)
ਹਰਮੀਤ ਸਿੰਘ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Harmeet Singh; 24 ਸਤੰਬਰ 1981 – 27 ਜਨਵਰੀ 2020) ਜਿਸਨੂੰ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਜਾਂ ਹੈਪੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਫੋਰਸ ਦਾ 8ਵਾਂ ਮੁਖੀ ਸੀ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਹਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਸਤੰਬਰ 1981 ਨੂੰ ਛੇਹਰਟਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ।[1][2] ਹਰਮੀਤ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਟਾਪ ਕੀਤਾ।[3] ਹਰਮੀਤ ਨੇ 2008 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਜੂਨੀਅਰ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਹ 12,000 ਰੁਪਏ ਮਹੀਨਾ ਕਮਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਪੀਐਚਡੀ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।[4]
ਖਾੜਕੂਵਾਦ
ਸੋਧੋਹਰਮੀਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖਾੜਕੂਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਫੋਰਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਿਹੰਗ ਨਾਲ ਨੇੜੇ ਹੋ ਗਿਆ।[5]
ਮਈ 2007 ਵਿਚ, ਰਾਮ ਰਹੀਮ 'ਤੇ ਦਸਵੇਂ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਜੀਵਿਤ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਇਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵਾਲੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿਚ, ਕਲਗੀ (ਏਗਰੇਟ ਖੰਭ) ਵਾਲੀ ਪੱਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[6] ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਿੱਖ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਰਾਮ ਰਹੀਮ 'ਤੇ ਕਈ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। 2 ਫਰਵਰੀ 2008 ਨੂੰ, ਹਰਮੀਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਫੋਰਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਦੇ ਮੁਖੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।[7] ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਵਾਲ-ਵਾਲ ਬਚ ਗਿਆ, ਪਰ 11 ਚੇਲੇ 2 ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ।[8][9]
5 ਨਵੰਬਰ 2008 ਨੂੰ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਹਰਮੀਤ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਹਰਮੀਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ 5 ਏ.ਕੇ.-56, 11 ਪਿਸਤੌਲ, 900 ਕਾਰਤੂਸ, 25 ਲੱਖ ਜਾਅਲੀ ਰੁਪਏ ਅਤੇ 25 ਕਿਲੋ ਹੈਰੋਇਨ ਸਮੇਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[10]
5 ਨਵੰਬਰ 2008 ਨੂੰ ਹਰਮੀਤ ਘਰੋਂ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੁਲਿਸ ਟੀਮ ਨੇ ਹਰਮੀਤ ਦੇ ਘਰ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ।
28 ਜੁਲਾਈ 2009 ਨੂੰ, ਕੇਐਲਐਫ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ( ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿੰਗ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰੁਲਦਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।[11] ਉਸੇ ਸਾਲ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[12] ਉਸੇ ਦਿਨ KLF ਨੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ, ਸਿਰਸਾ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਲਿਲੀ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ 4 ਕੇਐਲਐਫ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਕੁਮਾਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਝੜਪਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[13][14]
31 ਅਕਤੂਬਰ 2009 ਨੂੰ, KLF ਨੇ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ 25ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ 'ਤੇ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਦੰਗਿਆਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦੋਸ਼ੀ ਡਾ. ਬੁੱਧ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਸ਼ਯਪ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।[15] ਇੱਕ ਨਕਾਬਪੋਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਕਸ਼ਯਪ ਦੇ ਕਲੀਨਿਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਚਾਕੂ ਮਾਰਿਆ। ਕਸ਼ਯਪ ਇਕ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ।[16] 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਦੰਗੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਉਸਦੇ ਸਿੱਖ ਅੰਗ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਗਠਿਤ ਕਤਲੇਆਮ[17][18] ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸੀ।[19]
ਮੌਤ
ਸੋਧੋ27 ਜਨਵਰੀ 2020 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਨੇੜੇ ਡੇਰਾ ਚਾਹਲ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈਪੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।[20] ਹਰਮੀਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਕਾਤਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।[21] ਕੁਝ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰਮੀਤ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਇੱਕ ਅਫੇਅਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਮੀਡੀਆ ਆਊਟਲੈਟਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰਮੀਤ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਵਿੱਤੀ ਵਿਵਾਦ ਕਾਰਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[22] ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰਮੀਤ ਦੀ ਹੱਤਿਆ R&AW ਜਾਂ ISI ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[23][24] ਹਰਮੀਤ ਦੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਇਕ ਪੁਲਿਸ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।[25] ਹਰਮੀਤ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰ ਸਕਣ, ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਹਰਮੀਤ ਦੇ ਕਤਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕੋਈ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਹਰਮੀਤ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਕਰੀਮੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ।[26] ਐਨਆਈਏ ਹਰਮੀਤ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਤਸਦੀਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ।[27]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Top Khalistani Leader 'Happy PhD' Killed Near Lahore: Officials". www.darpanmagazine.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "View Red Notices". www.interpol.int (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "LAHORE KILLING: Happy Phd's parents want his body back". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-01-28. Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Pro-Khalistan leader's murder in Pak: Harmeet Singh killed by lover's relatives". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Amritsar attack: 'Mastermind had cut-out modus operandi'". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-11-22. Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Radical Sikh Groups Oppose Akal Takht Pardon to Gurmeet Ram Rahim Singh". NDTV.com. 29 September 2015. Retrieved 1 November 2015.
- ↑ "KCF planned attack on dera chief, RDX used in explosion". Punjabnewsline.com. Archived from the original on 9 August 2011. Retrieved 2012-11-07.
- ↑ "Karnal court holds seven guilty of attacking Dera Sacha Sauda chief". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2012-09-12. Retrieved 2023-05-15.
- ↑ "Attack on Dera cavalcade, chief Ram Rahim unhurt". The Times of India. 2008-02-02. ISSN 0971-8257. Retrieved 2023-06-04.
- ↑ "KLF leader Happy PhD, killed in Pak, was on 'most wanted' list". The Tribune.
- ↑ "Punjab News | Breaking News | Latest Online News". Punjabnewsline.com. Archived from the original on 26 July 2010. Retrieved 2012-11-07.
- ↑ "Explained: Over a decade after Sikh Sangat leader's murder, why are authorities struggling to bring guilty to book". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2021-09-25. Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Dera Sirsa follower who attacked Sikhs shot dead". 30 July 2009. Archived from the original on 18 February 2011.
- ↑ "Tension erupts after Dera follower's killing in Punjab". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2009-07-28. Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Punjab News | Breaking News | Latest Online News". Punjabnewsline.com. Archived from the original on 15 August 2010. Retrieved 2012-11-07.
- ↑ "Masked man killed doc who was acquitted in 1984 riots case". The Times of India. 2009-11-02. ISSN 0971-8257. Retrieved 2023-05-23.
- ↑ "Anti-Sikh riots a pogrom: Khushwant". Rediff.com. Archived from the original on 22 October 2018. Retrieved 23 September 2009.
- ↑ Bedi, Rahul (1 November 2009). "Indira Gandhi's death remembered". BBC. Archived from the original on 2 November 2009. Retrieved 2 November 2009.
The 25th anniversary of Indira Gandhi's assassination revives stark memories of some 3,000 Sikhs killed brutally in the orderly pogrom that followed her killing
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000002E-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Top Khalistani leader 'Happy PhD' killed near Lahore: Officials". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-01-28. Retrieved 2023-05-12.
- ↑ "Arms and Drugs supplier and target killer Harmeet Singh". Khalistan Extremism Monitor (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Top Khalistani leader 'Happy PhD' killed near Lahore: Officials". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-01-28. Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Hunting Khalistani Network And Question of Intelligence Agencies". Chanakya Forum (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-07-08.
- ↑ Levina (2020-02-03). "Happy PhD's killing exposes a drift between Jaish and Khalistani groups, and ISI's sinister plan to ethnically cleanse Punjab". Resonant News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-07-08.
- ↑ Network, Post News (2020-01-28). "Pro-Khalistani leader Harmeet Singh allegedly shot dead in Pakistan - OrissaPOST". Odisha News, Odisha Latest news, Odisha Daily - OrissaPOST (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "KLF chief Happy PhD cremated in Pakistan". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-01-31. Retrieved 2023-07-08.
- ↑ "Punjab: NIA fails to produce death verification report of KLF leader Harmeet PhD". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-03-18. Retrieved 2023-07-08.