ਫਖ਼ਰੂਦੀਨ ਅਲੀ ਅਹਿਮਦ
ਫਖ਼ਰੂਦੀਨ ਅਲੀ ਅਹਿਮਦ (13 ਮਈ 1905 – 11 ਫਰਵਰੀ 1977) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1974 ਤੋਂ 1977 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।
ਫਖ਼ਰੂਦੀਨ ਅਲੀ ਅਹਿਮਦ | |
|---|---|
 | |
| 5ਵਾਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 24 ਅਗਸਤ 1974 – 11 ਫਰਵਰੀ 1977 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ |
| ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਬੀ. ਡੀ. ਜੱਤੀ ਗੋਪਾਲ ਸਵਰੂਪ ਪਾਠਕ |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਵੀ. ਵੀ. ਗਿਰੀ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਬੀ. ਡੀ. ਜੱਤੀ (ਐਕਟਿੰਗ) |
| ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 27 ਜੂਨ 1970 – 3 ਜੁਲਾਈ 1974 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਜਗਜੀਵਨ ਰਾਮ[1] |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਸੀ. ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ[2] |
| ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਮੰਤਰੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 13 ਮਾਰਚ 1967 – 27 ਜੂਨ 1970 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਦਾਮੋਦਰਮ ਸੰਜੀਵਯ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਦਿਨੇਸ਼ ਸਿੰਘ[3] |
| ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 13 ਨਵੰਬਰ 1966 – 12 ਮਾਰਚ 1967 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਐਮ. ਸੀ. ਚਾਗਲਾ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਤ੍ਰਿਗੁਨ ਸੇਨ |
| ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 29 ਜਨਵਰੀ 1966 – 13 ਨਵੰਬਰ 1966 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਕੇ. ਐੱਲ. ਰਾਓ[4] |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਕੇ. ਐੱਲ. ਰਾਓ |
| ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ, ਰਾਜ ਸਭਾ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1966 – 25 ਫਰਵਰੀ 1967 | |
| ਹਲਕਾ | ਅਸਾਮ |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1954 – 25 ਮਾਰਚ 1957 | |
| ਹਲਕਾ | ਅਸਾਮ |
| ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ, ਲੋਕ ਸਭਾ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1967-1974 | |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਰੇਣੁਕਾ ਦੇਵੀ ਬਰਕਤਕੀ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਇਸਮਾਈਲ ਹੁਸੈਨ ਖਾਨ |
| ਹਲਕਾ | ਬਰਪੇਟਾ |
| ਅਸਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦਾ ਮੈਂਬਰ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1937–1946 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਮੁਹੰਮਦ ਸਾਦੁਲਾਹ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਮੌਲਵੀ ਅਬਦੁਲ ਹਾਇ |
| ਹਲਕਾ | ਕਾਮਰੂਪ (ਉੱਤਰ) |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 13 ਮਈ 1905 ਦਿੱਲੀ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਭਾਰਤ) |
| ਮੌਤ | 11 ਫਰਵਰੀ 1977 (ਉਮਰ 71) ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ |
| ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | |
| ਬੱਚੇ | 3 |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | |
| ਪੇਸ਼ਾ |
|
ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ, ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਕੈਂਬਰਿਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1928 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਫਿਰ ਗੁਹਾਟੀ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਅਸਾਮ ਦੇ ਐਡਵੋਕੇਟ ਜਨਰਲ ਬਣੇ। 1946. 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਸਾਂਝ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਹਿਮਦ 1939 ਵਿੱਚ ਗੋਪੀਨਾਥ ਬੋਰਦੋਲੋਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ ਬਿਮਲਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਚਲੀਹਾ ਦੇ ਅਧੀਨ 1957 ਤੋਂ 1966 ਤੱਕ ਅਸਾਮ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ। ਉਸਨੂੰ 1966 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1974 ਤੱਕ ਜਦੋਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ, ਬਿਜਲੀ, ਸਿੰਚਾਈ, ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਮੇਤ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਸੀ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਅਗਸਤ 1975 ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਈ ਆਰਡੀਨੈਂਸਾਂ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੋਧਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਨਾਗਰਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਮਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਫ਼ਰਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਬੂ ਅਬਰਾਹਿਮ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਕਾਰਟੂਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ, ਅਹਿਮਦ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਈ ਉਸਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੁਆਰਾ ਗੰਧਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਰਬੜ ਸਟੈਂਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਹਿਮਦ ਦੀ ਫਰਵਰੀ 1977 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਉਸ ਦਾ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਅਹਿਮਦ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਨ, ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੀ ਸਨ। ਅਹਿਮਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀ.ਡੀ. ਜੱਤੀ ਨੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਨੀਲਮ ਸੰਜੀਵਾ ਰੈੱਡੀ ਦੁਆਰਾ 1977 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਨੋਟ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "No.55/1/1/70-CF" (PDF). Cabinet Secretariat. Retrieved 4 October 2022.
- ↑ "55/1/1/74-CF (03/07/1974)" (PDF). Cabinet Secretariat. Retrieved 4 October 2022.
- ↑ "No.55/1/1/70-CF" (PDF). Cabinet Secretariat. Retrieved 4 October 2022.
- ↑ "55/4/CF-66 (i) (11/01/1966)" (PDF). Cabinet Secretariat. Retrieved 4 October 2022.
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ
ਸੋਧੋ- Fakhruddin Ali Ahmed, by M. A. Naidu, 1975
- Fakhruddin Ali Ahmed, by Attar Chand. Pub. Homeland, 1975.
- Janak Raj Jai (2003). "Fakhruddin Ali Ahmed". Presidents of India, 1950–2003. Daya Books. p. 101. ISBN 81-87498-65-X.
- Speeches of President Fakhruddin Ali Ahmed, Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting, Govt. of India, 1980.
- My eleven years with Fakhruddin Ali Ahmed, by F. A. A. Rehmaney. S. Chand, 1979.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
ਸੋਧੋ
- Legends of Assam Archived 8 July 2018 at the Wayback Machine.