ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

੨੦੧੯ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਵਾਈ ਹਮਲਾ

Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Location_map at line 522: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/Kashmir" does not exist. 26 ਫਰਵਰੀ 2019 ਨੂੰ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਮਿਰਾਜ ੨੦੦੦ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਹਵਾਈ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਵਾਈ ਹਮਲਾ ਪੁੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਦੇ ਬਦਲੇ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਦੋ ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4]

ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਬਾਲਕੋਟ ਦੇ ਇੱਕ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 350 ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੋਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵੱਲੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਏ।[4][5]

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਾਬਾਦ ਨੇੜੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ, ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।[6][7]

ਘਟਨਾ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਰੇਖਾ ਉੱਤੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਤੇ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਕੀਤੀ; ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਖਬਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ੪ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ੧੧ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ।[8]

੧ ਅਪ੍ਰੈਲ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਰੇਖਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ।[9] [lower-alpha 1]

ਪਿਛੋਕੜ ਸੋਧੋ

੧੪ ਫਰਵਰੀ ੨੦੧੯ ਨੂੰ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ|ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਲਥਪੋਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਹਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ|ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਸ਼਼੍ਰੀਨਗਰ ਕੌਮੀ ਰਾਜ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ। ਹਮਲੇ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ੪੬ ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਖਵੀ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[11] ਹਮਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਧਾਰਿਤ ਇਸਲਾਮਵਾਦੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਲਈ ਸੀ।[12][13][14] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਬੰਧ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।[15]

ਇਹ ਹਵਾਈ ਹਮਲਾ 2019 ਭਾਰਤੀ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ।[16][17] ੧੯ ਫ਼ਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ।[18][19] ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[18]

ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਅਜ਼ਾਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਉੱਤੇ ਅਜ਼ਾਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਬਾਲਾਕੋਟ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿੱਚ ਸਿਖਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਲੜਾਕੂਆਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਕੀਤੀ।[20] ਵਿਕੀਲੀਕਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ੨੦੦੪ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਾਲਾਕੋਟ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸਫੋਟਕਾਂ ਅਤੇ ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਤੇ ਅਤਿਅੰਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।[21] ਭਾਰਤੀ ਖੁਫੀਆ ਸਰੋਤਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਕੈਂਪ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ, ਬਾਲਾਕੋਟ ਤੋਂ ੨੦ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ[22] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੱਛਮੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਜਿਹੇ ਕੈਂਪਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਚਲਾਉਂਦਾ।[23] ਕੁਝ ਸਥਾਨਕ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਂਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਿੱਖਿਅਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਜਾਣਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ।[24]

ਘਟਨਾ ਸੋਧੋ

 
ਗਵਾਲਿਅਰ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਬੇਸ (ਫਾਇਲ ਫੋਟੋ, ਸਾਲ 2004) ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਮਿਰਜ 2000

26 ਫਰਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ (ਆਈਏਐਫ) ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਮਿਰਾਜ 2000 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸਵੇਰੇ 3:30 ਵਜੇ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬਾਲਕੋਟ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਕਥਿਤ JeM-operated terrorist camp ਨੂੰ ਬੰਬ ਨਾਲ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ. ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਨੂੰ "ਗੈਰ-ਫੌਜੀ, ਅਗਾਧਿਤ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ" ਕਿਹਾ.[4] ਇਹ 1971 ਦੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਸਨ.[25] ਕੁਝ ਭਾਰਤੀ ਖਬਰਾਂ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਚਕੋਥੀ ਅਤੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਲਾਂਚ ਪੈਦ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਦੋ ਹੋਰ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵੀ ਕੀਤੀ.[26][27]

ਮਿਰਜ 2000 ਨੂੰ 1,000 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸਪਾਈਸ 2000 ਅਤੇ ਪੋਪਏ ਸਪੀਕਨ-ਗਾਈਡਡ ਪੋਰਪਾਂਸ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ .[28] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸੁਖੋਈ ਸੁ -30 ਐੱਮ.ਕੇ.ਆਈ., ਨੇਟਰਾ ਅਤੇ ਫਾਲਕਨ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼, ਇੱਕ ਆਈਏਆਈ ਹੈਰੋਨ ਯੂਏਵੀ, ਅਤੇ ਦੋ ਇਲੁਸ਼ੀਨ ਇਲ-78 ਏਰੀਅਲ ਰੀਫਿਊਲਿੰਗ ਏਅਰਕਰਾ ਦੁਆਰਾ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਗਈ.[29] ਬੰਬ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੈੱਟ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਇਆ. ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਐਫ -16 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮਾਇਆ ਪਰ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ.[28]

ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੈਂਪ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 350 ਜੇ.ਐਮ.[30]

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਰਜਨ ਸੋਧੋ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ. ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰ-ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਪਬਲਿਕ ਰਿਲੇਸ਼ਨਜ਼ (ਆਈਐਸਪੀਆਰ) ਦੇ ਤਰਜਮਾਨ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਆਸਿਫ਼ ਗ਼ਫ਼ੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਿੰਨ ਆਈਐਫ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ 26 ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ' ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ (ਪੀਏਐਫ) ਦੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇੰਟਰਸੈਪਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਡਾਣ ਲੜਾਈ ਹਵਾਈ ਗਸ਼ਤ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਟੀਮਾਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਤੀਜੇ ਨੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਾਬਾਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਿਰਨ ਘਾਟੀ ਤੋਂ ਕੰਟਰੋਲ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਲਈ ਸੀ. ਘੁਸਪੈਠ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ ਦੇ ਅੰਦਰ.[31] ਪੀਏਐਫ ਜੈੱਟਾਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਝੜਪ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਭਾਰ ਭਾਰਤੀ ਪਿੱਠ ਥਾਪੜੇ ਗਏ,[32] ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੇਲੋਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ. ਇਹਨਾਂ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫ੍ਰੀ ਡੰਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ.[7][33][34][35][36][37]

ਨਤੀਜੇ ਸੋਧੋ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਭਵ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ.[38] ਭਾਰਤ ਨੇ ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਤੱਟ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਸਤਹ ਤੋਂ ਹਵਾ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ. ਫੌਜ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲੀ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ (ਡੀਆਰਡੀਓ) ਨੇ ਦੋ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਸੀ.[39]

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹ ਮਹਿਮੂਦ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹੰਗਾਮੀ ਬੈਠਕ ਬੁਲਾ ਲਈ.[40] . ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਮਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੀਡੀਆ ਲੈ ਲਵੇਗਾ. ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਮੌਸਮ ਦੇ ਮਾੜੇ ਹਾਲਾਤ ਕਾਰਨ, ਜਦੋਂ ਮੌਸਮ '[41]

ਉਸੇ ਦਿਨ ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਡਰੋਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਮਲਬੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਕੱਛ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਅਬਦਸਾ ਤਾਲੂਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਨਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ.[42]

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰੀ ਝੜਪਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਆਈਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਅਤੇ ਮੋਰਟਾਰ ਦੀ ਅੱਗ ਦਾ ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੋਇਆ.[43] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਚਾਰ ਨਾਗਰਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ 11 ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ.[8][44] ਨਕਾਯਾਲ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 55 ਸਾਲਾ ਔਰਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ (20 ਅਤੇ 8 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ) ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ. Khuiratta ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[8]

ਏ ਐੱਨ ਆਈ ਨੇ ਕਥਿਤ ਜੀਐਮ ਕੈਂਪ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਸੂਤਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹਥਿਆਰ ਕੈਚ.[45][46][47] ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਰੂਸ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਤੁਰਕੀ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਛੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੂਟਨੀਤਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਵਿਜੇ ਗੋਖਲੇ ਨੇ ਹੜਤਾਲ 'ਤੇ ਦੱਸਿਆ.[48]

ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੋਧੋ

ਭਾਰਤ ਸੋਧੋ

ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਵਿਜੇ ਗੋਖਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਈਏਐਫ ਨੇ 2019 ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਲਈ ਜੂਝਦਿਆਂ, ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਂਪ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੜਤਾਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਗਰੁੱਪ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ. ਉਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਨੂੰ "ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਕਮੀ" ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹੜਤਾਲ ਕਾਰਨ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸੀ ਕਿ ਖੁਫੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਟੀਚਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ.[49] ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੇ ਉਲੰਘਣ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਦੋਸ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ.[50] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਸੈਮ ਪਿਤਰੋਦਾ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਸਬੰਧੀ ‘ਵਧੇਰੇ ਤੱਥ’ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਸ੍ਰੀ ਪਿਤਰੋਦਾ ਵੱਲੋਂ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਤੱਥ ਮੰਗੇ ਜਾਣ ’ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ‘ਜਨਤਾ ਮੁਆਫ਼ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ।’ ਭਾਜਪਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਸਮੇਤ ਹੋਰਨਾਂ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਵੀ ਪਿਤਰੋਦਾ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ।[51]

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੋਧੋ

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹ ਮਹਿਮੂਦ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਰਾਖਵਾਂ ਰੱਖ ਲਿਆ ਹੈ।[52] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਹੰਗਾਮੀ ਬੈੈੈਠਕ ਬੁਲਾਈ।[53] ਇਸ ਬੈਠਕ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ, ਕੌਮੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੌਂਸਲ (ਐੱਨ. ਐੱਸ. ਸੀ.) ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਨਕਾਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ।[54][55]

ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੋਧੋ

ਆਸਟਰੇੇੇਲੀਆ ਨੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਜੋ ਅਮਨ ਭੰਗ ਕਰੇ।[56] ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਲੂੰ ਕਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਸਾਨੂੰ ਆਸ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਸੰਜਮ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ"।[57] ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਦੇ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਾ ਦੇਵੇ।[58] ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।[59][60] ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਸੈਕਰੇਟਰੀ ਸਟੇਟ ਮਾਈਕ ਪੋਂਪੋ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੂੰ "ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਵਾਈ" ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਦੋਹਾਂ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।[61]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. ↑ 1.0 1.1 "5-star Balakot Camp Was Sitting Duck Target for IAF, 350 Terrorists Killed While Sleeping: Sources". Retrieved 26 February 2019.
  2. ↑ "Balakot strike after intel on Pulwama 'celebration' meet". Retrieved 26 February 2019.
  3. ↑ PTI. "350 terrorists killed in LoC air strike, claims India". Retrieved 26 February 2019.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 "India Hits Main Jaish Camp In Balakot, "Non-Military" Strike: Government". NDTV.com. Retrieved 26 February 2019.
  5. ↑ "Indian jets bomb targets within Pakistan". News.com.au. Retrieved 26 February 2019.
  6. ↑ "Indian aircraft violate LoC, scramble back after PAF's timely response: ISPR". Dawn (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 26 February 2019. Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. ↑ 7.0 7.1 "India says carried out air strike on 'terror camps' inside Pakistan". Reuters (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 26 February 2019. Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Naqash, Tariq (27 February 2019). "4 AJK civilians dead, 11 wounded in 'indiscriminate' Indian shelling across LoC". DAWN.COM.
  9. ↑ "India airstrike in Pakistan: IAF crosses LoC first time since 1971 war". India Today. 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019.
  10. ↑ Teh-Kuang Chang; Angelin Chang; Brent T. Gerchicoff (2017). Routledge Handbook of Asia in World Politics. Routledge. ISBN 1317404262.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  11. ↑ India Blames Pakistan for Attack in Kashmir, Promising a Response Archived 23 February 2019 at the Wayback Machine., New York Times. Feb 15, 2019. Quote:The militant who claimed responsibility for the attack, Aadil Ahmad Dar, was from a village about six miles from where the Indian convoy was struck, in contrast to the fighters and weapons that once streamed in from Pakistani-occupied areas to sustain the insurgency. And the explosives he packed into his car appear to have been locally procured, security experts said.
  12. ↑ "Pulwama attack: India will 'completely isolate' Pakistan". BBC (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 16 February 2019. Archived from the original on 15 February 2019. Retrieved 16 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  13. ↑ "Jaish terrorists attack CRPF convoy in Kashmir, kill at least 38 personnel". 15 February 2019. Archived from the original on 15 February 2019. Retrieved 15 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  14. ↑ Pulwama Attack 2019, everything about J&K terror attack on CRPF by terrorist Adil Ahmed Dar, Jaish-eMohammad Archived 18 February 2019 at the Wayback Machine., India Today, 16 February 2019.
  15. ↑ "On Kashmir attack, Shah Mahmood Qureshi says 'violence is not the govt's policy'". DAWN.COM. 16 February 2019. Archived from the original on 23 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  16. ↑ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਰਮਿਆਨ ਤਣਾਅ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰੁਤਬਾ ਹੈ. ਇੱਥੇ ਕੀ ਪਤਾ ਹੈ, TIME
  17. ↑ CNN, Analysis by Nikhil Kumar. "Why being seen as tough on Pakistan helps India's Modi". CNN. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  18. ↑ 18.0 18.1 "Pakistan warns India against attacking". 19 February 2019. Archived from the original on 23 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  19. ↑ Dawn.com (19 February 2019). "Pakistan will address actionable evidence if shared by Delhi, PM Khan tells India after Pulwama attack". DAWN.COM. Archived from the original on 24 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  20. ↑ Prabhu, Sunil (26 February 2019). Ghosh, Deepshikha (ed.). "India Strikes After Pulwama Terror Attack, Hits Biggest Jaish-e-Mohammed Camp In Balakot". NDTV.
  21. ↑ "United States Defence Department document leaked by Wikileaks which talk about Balakot" (PDF). Archived from the original (PDF) on 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  22. ↑ "350 terrorists killed while sleeping: Sources". Deccan Herald (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-02-26. Retrieved 2019-02-26.
  23. ↑ Abi-Habib, Maria; Ramzy, Austin (2019-02-25). "Indian Jets Strike in Pakistan in Revenge for Kashmir Attack". The New York Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). ISSN 0362-4331. Retrieved 2019-02-27.
  24. ↑ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਹੋਇਆ: ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਜੈੱਟਾਂ ਦੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸਰਹੱਦ, ਬੰਬ ਕੈਂਪਾਂ, ਗਲਫ ਨਿਊਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ
  25. ↑ Farmer, Ben; Bedi, Rahul (26 February 2019). "Indian planes bomb Pakistan as Kashmir tensions escalate". The Telegraph. Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  26. ↑ "Twitter mocks Pakistan defence after IAF bombs terror launch pads in Balakot, Chakothi & Muzaffarabad". web.archive.org. 26 February 2019. Archived from the original on 26 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  27. ↑ "IAF strike Pakistan, POK beyond LOC, Balakot Sector, Mirage planes live updates: Veteran actor Anupam Kher salutes PM Narendra Modi - NewsX". web.archive.org. 26 February 2019. Archived from the original on 26 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  28. ↑ 28.0 28.1 "Jaish Camp Hit In 90-Second Op, Jets Returned Without A Scratch: Sources". NDTV.com. 26 February 2019. Retrieved 27 February 2019.
  29. ↑ Singh, Sushant (27 February 2019). "Wheel comes full circle: Balakot camp was run by IC-814 hijacker". The Indian Express (in Indian English).
  30. ↑ "IAF jets strike and destroy Jaish camp across LoC, 200 killed: Sources". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019.
  31. ↑ Dawn.com (26 February 2019). "ISPR DG debunks India's claims on LoC violation". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  32. ↑ Ghafoor, Maj Gen Asif (25 February 2019). "Indian aircrafts intruded from Muzafarabad sector. Facing timely and effective response from Pakistan Air Force released payload in haste while escaping which fell near Balakot. No casualties or damage". @OfficialDGISPR (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  33. ↑ Ghafoor, Maj Gen Asif (25 February 2019). "Indian aircrafts' intrusion across LOC in Muzafarabad Sector within AJ&K was 3-4 miles.Under forced hasty withdrawal aircrafts released payload which had free fall in open area. No infrastructure got hit, no casualties. Technical details and other important information to follow". @OfficialDGISPR (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  34. ↑ Ghafoor, Maj Gen Asif (25 February 2019). "Payload of hastily escaping Indian aircrafts fell in open.pic.twitter.com/8drYtNGMsm". @OfficialDGISPR (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  35. ↑ "Pakistan releases pictures of Indian Air Force payload". www.thenews.com.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  36. ↑ Dawn.com (26 February 2019). "Indian aircraft violate LoC, scramble back after PAF's timely response: ISPR". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  37. ↑ "Pakistan vows response over India 'strikes'" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2019-02-26. Retrieved 2019-02-26.
  38. ↑ ANI (25 February 2019). "Indian Air Force has put on high alert all air defence systems along the international border and LoC to respond to any possible action by Pakistan Air Force.pic.twitter.com/9GER7eqGPf". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  39. ↑ ANI (26 February 2019). "India successfully test fires quick reaction surface to air missile off the coast of Odisha. Two missiles were tested by the DRDO for the missile being developed for the Army.pic.twitter.com/5W9Hjmj45L". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  40. ↑ ANI (25 February 2019). "Radio Pakistan: Pakistan Foreign Minister Shah Mahmood Qureshi has summoned an emergency meeting in Islamabad, Pakistan. The meeting will discuss the security situation. (File pic)pic.twitter.com/G2pPKna28u". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  41. ↑ ANI (26 February 2019). "Pakistan Foreign Minister Shah Mahmood Qureshi: Pakistan will take international media to the area of strikes, helicopters are being readied, right now weather is bad, will fly when weather permits. (file pic)pic.twitter.com/hkvl1Z40gh". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  42. ↑ "Pak drone shot down near Gujarat border". The Hindu (in Indian English). 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019.
  43. ↑ "Heavy firing by Pakistan along LoC, Army strongly retaliates". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019.
  44. ↑ "India launches air strike inside Pakistan; Islamabad denies..." Reuters (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019.
  45. ↑ ANI (26 February 2019). "Intel Sources: Picture of JeM facility destroyed by Indian Ar Force strikes in Balakot, Pakistanpic.twitter.com/th1JWbVrHw". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  46. ↑ ANI (26 February 2019). "Intel Sources: Ammunition dump blown up today in Balakot,Pakistan by IAF Mirages. The dump had more than 200 AK rifles, uncountable rounds hand grenades, explosives and detonatorspic.twitter.com/b7ENbKgYaH". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  47. ↑ ANI (26 February 2019). "Intel Sources: Flags of USA, UK and Israel painted on staircases seen in Jaish e Mohammed facility destroyed by Indian Air Force jets in Balakotpic.twitter.com/266CEI0hGR". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  48. ↑ ANI (26 February 2019). "Chinese diplomat was also briefed by Foreign Secretary Vijay Gokhale on the Indian Air Force strike in Balakot". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  49. ↑ "Full statement of Foreign Secretary Vijay Gokhale on air strikes on JeM's largest training camp in Balakot". Mumbai Mirror (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 26 February 2019.
  50. ↑ "Indian defense ministry says no information about air violations..." Reuters (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 26 February 2019. Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  51. ↑ "ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਤੱਥ ਪੇਸ਼ ਕਰੇ ਸਰਕਾਰ: ਪਿਤਰੋਦਾ". Punjabi Tribune Online (in ਹਿੰਦੀ). 2019-03-23. Retrieved 2019-03-23.[permanent dead link]
  52. ↑ PTI (25 February 2019). "Minister of Foreign Affairs Shah Mahmood Qureshi Policy Statement after the violation of LOC by Indian Air ForceIpic.twitter.com/tduq8rpXd8". @PTIofficial (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  53. ↑ Dawn.com (26 February 2019). "PM Khan summons 'important meeting' in wake of India's LoC violation". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  54. ↑ ANI (26 February 2019). "Pakistan's National Security Committee (NSC) after a meeting chaired by Pakistan PM Imran Khan today: India has committed uncalled for aggression to which Pakistan shall respond at the time and place of its choosing.pic.twitter.com/7IfgrEXFN8". @ANI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 February 2019.
  55. ↑ PTI (26 February 2019). "This action has been done for domestic consumption being in election environment,putting regional peace and stability at grave risk.The claimed area of strike is open for the world to see the facts on ground.For this domestic&international media is being taken to the impact site". @PTIofficial (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  56. ↑ "Australia Asks India, Pak To 'Exercise Restraint', Engage In Dialogue". Outlook. 26 February 2019.
  57. ↑ "China urges India, Pakistan to 'exercise restraint' after air strike". The Economic Times. 26 February 2019. Retrieved 26 February 2019.
  58. ↑ Achom, Debanish, ed. (26 February 2019). "Recognise India's Legitimacy To Ensure Security Against Terror: France". NDTV.
  59. ↑ APP, Dawn com (26 February 2019). "OIC condemns Indian incursion against Pakistan, urges both sides to exercise restraint". DAWN.COM. Retrieved 26 February 2019. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  60. ↑ "ਕੇਂਦਰੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਮਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕਾਈ ਅੰਦਰ ਬੇਗਾਨਗੀ". Punjabi Tribune Online (in ਹਿੰਦੀ). 2019-03-20. Retrieved 2019-03-20.[permanent dead link]
  61. ↑ "India-Pakistan tension: Pompeo speaks to Sushma Swaraj". The Economic Times. Indo-Asian News Service. 27 February 2019. Archived from the original on 28 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019. Retrieved 27 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help) Archived 28 February 2019[Date mismatch] at the Wayback Machine.


ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:<ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=੨੦੧੯_ਬਾਲਾਕੋਟ_ਹਵਾਈ_ਹਮਲਾ&oldid=746542" ਤੋਂ ਲਿਆ