ਸਤਾਰਾ (ਸ਼ਹਿਰ)
ਸਤਾਰਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਦੀ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ, ਵੇਨਾ ਦੇ ਸੰਗਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਾਹੂ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਸੀਟ ਸੀ। ਇਹ ਸਤਾਰਾ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਨਾਮ ਸੱਤ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ (ਸਤ-ਤਾਰਾ) ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਤਾਰਾ | |
---|---|
ਸ਼ਹਿਰ | |
ਗੁਣਕ: 17°41′17″N 74°00′22″E / 17.688°N 74.006°E | |
ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
ਰਾਜ | ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ |
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਸਤਾਰਾ |
Established | 16ਵੀਂ ਸਦੀ |
ਬਾਨੀ | ਸ਼ਾਹੂ ਪਹਿਲਾ |
ਨਾਮ-ਆਧਾਰ | 'ਸਾਤ ਤਾਰਾ' ਜਾਂ ਸੱਤ ਤਾਰੇ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸੱਤ ਤਾਰੇ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਪਹਾੜੀ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। |
ਸਰਕਾਰ | |
• ਬਾਡੀ | ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਸਤਾਰਾ |
ਉੱਚਾਈ | 742 m (2,434 ft) |
ਆਬਾਦੀ (2011 ਜਨਗਣਨਾ) | |
• ਕੁੱਲ | 179.147 |
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | |
• ਸਰਕਾਰੀ | ਮਰਾਠੀ |
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (ਆਈਐੱਸਟੀ) |
ਡਾਕ ਕੋਡ | 415001,415002,415003 |
ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਕੋਡ | 02162 |
ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | MH-11 |
ਵੈੱਬਸਾਈਟ | www |
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਦੱਖਣ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਜ 1296 ਦੇ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੰਨ 1636 ਈ: ਨੂੰ ਨਿਜ਼ਾਮ ਸ਼ਾਹੀ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ। 1663 ਈ: ਵਿੱਚ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਪਰਾਲੀ ਅਤੇ ਸਤਾਰਾ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਤੇ ਮੁਗਲਾਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੰਭਾਜੀ ਸਿਰਫ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ, 1700 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੈਦੀ ਰਿਹਾ।ਰਾਣੀ ਤਾਰਾਬਾਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ 1707 ਈ: ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਮਰਾਠਿਆਂ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਲਈ ਆਪਸੀ ਕਲੇਸ਼ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕੇ। ਸ਼ਾਹੂ ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ। ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਮੁਹੰਮਦ ਆਜ਼ਮ ਸ਼ਾਹ ਨੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤਾਰਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਅਜਿੰਕਿਆਤਾਰਾ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1706 ਵਿੱਚ ਪਰਸ਼ੂਰਾਮ ਨੇ ਜਿੱਤਿਆ। 1708 ਈ: ਵਿੱਚ, ਛੱਤਰਪਤੀ ਸੰਭਾਜੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਛੱਤਰਪਤੀ ਸ਼ਾਹੂ ਨੂੰ ਸਤਾਰਾ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਤਾਜ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਸਤਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਛਤਰਪਤੀ ਉਦੈਰਾਜ ਭੌਂਸਲੇ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੇ 13ਵੇਂ ਵੰਸ਼ਜ ਹਨ।[1]
ਸਤਾਰਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੈਡੋ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[2]
ਭੂਗੋਲ
ਸੋਧੋ
ਸਤਾਰਾ 17.68°N 73.98°E 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਸੱਤ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਤਾਰਾ ਅਜਿੰਕਿਆਤਾਰਾ ਕਿਲੇ ਦੀ ਢਲਾਨ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਖਣ ਪਠਾਰ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਸੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪੂਨੇ ਤੋਂ (110 KM), ਸਾਂਗਲੀ ਤੋਂ (121 KM), ਕੋਲਹਾਪੁਰ ਤੋਂ (122 KM) ਅਤੇ ਸੋਲਾਪੁਰ ਤੋਂ (263 KM) ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਸਤਾਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰ ਹਨ।
ਕੌਮੀ ਰਾਜਮਾਰਗ 48 (ਪਹਿਲਾਂ ਕੌਮੀ ਰਾਜਮਾਰਗ 4) ਕਰਾੜ ਅਤੇ ਖੰਡਾਲਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸਤਾਰਾ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।[3] ਕਾਸ ਪਠਾਰ,ਵਿਚ ਇੱਕ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਘਾਟੀ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜੋ ਸਤਾਰਾ ਤੋਂ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ।[4]
ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੁਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਪਾਟਨ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿੱਚ ਖਿੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ।[5]
ਸਤਾਰਾ ਕਾਸ ਪਠਾਰ, ਠੋਗਘਰ, ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੌਜੂਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਥਾਵਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਕਾਸ ਪਠਾਰ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਈਟ (WHS) ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਕਾਸ ਪੱਥਰ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਗੁਲਾਬੀ ਬਲਸਾਮ, ਪੀਲੇ ਸਮਿਥੀਆ ਫੁੱਲਾਂ, ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਯੂਟ੍ਰਿਕੂਲਰਿਆਸ ਦੇ ਚਮਕਦਾਰ ਸ਼ੇਡ ਵਿਸ਼ਾਲ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਛਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਜਲਵਾਯੂ
ਸੋਧੋਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਰਮ ਗਰਮ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਜਲਵਾਯੂ ਹੈ।ਕੋਪੇਨ ਜਲਵਾਯੂ ਵਰਗੀਕਰਨ, ਜੋ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਉੱਚੀ ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 900 ਤੋਂ ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਤੋਂ 1,500 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵਰਖਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੌਣਪਾਣੀ ਅੰਕੜੇ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ਮਹੀਨਾ | ਜਨ | ਫ਼ਰ | ਮਾਰ | ਅਪ | ਮਈ | ਜੂਨ | ਜੁਲ | ਅਗ | ਸਤੰ | ਅਕ | ਨਵੰ | ਦਸੰ | ਸਾਲ |
ਉੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 35.8 (96.4) |
38.0 (100.4) |
40.5 (104.9) |
41.9 (107.4) |
42.1 (107.8) |
40.9 (105.6) |
33.5 (92.3) |
35.2 (95.4) |
34.6 (94.3) |
37.7 (99.9) |
36.0 (96.8) |
34.0 (93.2) |
42.1 (107.8) |
ਔਸਤਨ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 29.8 (85.6) |
32.4 (90.3) |
35.4 (95.7) |
37.2 (99) |
36.6 (97.9) |
30.4 (86.7) |
27.0 (80.6) |
26.5 (79.7) |
28.9 (84) |
30.9 (87.6) |
30.1 (86.2) |
29.3 (84.7) |
31.2 (88.2) |
ਔਸਤਨ ਹੇਠਲਾ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 12.8 (55) |
14.2 (57.6) |
18.1 (64.6) |
21.1 (70) |
22.7 (72.9) |
22.5 (72.5) |
21.8 (71.2) |
21.2 (70.2) |
20.5 (68.9) |
19.2 (66.6) |
15.9 (60.6) |
13.3 (55.9) |
18.6 (65.5) |
ਹੇਠਲਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 4.8 (40.6) |
5.8 (42.4) |
9.1 (48.4) |
12.3 (54.1) |
15.2 (59.4) |
18.0 (64.4) |
19.0 (66.2) |
14.5 (58.1) |
14.5 (58.1) |
13.2 (55.8) |
9.0 (48.2) |
7.3 (45.1) |
4.8 (40.6) |
Rainfall mm (inches) | 1.1 (0.043) |
0.2 (0.008) |
5.1 (0.201) |
20.2 (0.795) |
27.2 (1.071) |
199.7 (7.862) |
224.9 (8.854) |
172.1 (6.776) |
124.1 (4.886) |
100.6 (3.961) |
21.6 (0.85) |
8.7 (0.343) |
905.3 (35.642) |
ਔਸਤਨ ਬਰਸਾਤੀ ਦਿਨ | 0.1 | 0.1 | 0.3 | 1.4 | 2.1 | 10.9 | 15.3 | 12.8 | 8.1 | 5.5 | 1.5 | 0.4 | 58.7 |
% ਨਮੀ | 36 | 29 | 28 | 34 | 44 | 70 | 78 | 79 | 71 | 56 | 47 | 41 | 51 |
Source #1: India Meteorological Department[6][7] | |||||||||||||
Source #2: Government of Maharashtra[8] |
ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੌਣਪਾਣੀ ਅੰਕੜੇ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ਮਹੀਨਾ | ਜਨ | ਫ਼ਰ | ਮਾਰ | ਅਪ | ਮਈ | ਜੂਨ | ਜੁਲ | ਅਗ | ਸਤੰ | ਅਕ | ਨਵੰ | ਦਸੰ | ਸਾਲ |
ਉੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 35.8 (96.4) |
38.0 (100.4) |
40.5 (104.9) |
41.9 (107.4) |
42.1 (107.8) |
40.9 (105.6) |
33.5 (92.3) |
35.2 (95.4) |
34.6 (94.3) |
37.7 (99.9) |
36.0 (96.8) |
34.0 (93.2) |
42.1 (107.8) |
ਔਸਤਨ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 29.8 (85.6) |
32.4 (90.3) |
35.4 (95.7) |
37.2 (99) |
36.6 (97.9) |
30.4 (86.7) |
27.0 (80.6) |
26.5 (79.7) |
28.9 (84) |
30.9 (87.6) |
30.1 (86.2) |
29.3 (84.7) |
31.2 (88.2) |
ਔਸਤਨ ਹੇਠਲਾ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 12.8 (55) |
14.2 (57.6) |
18.1 (64.6) |
21.1 (70) |
22.7 (72.9) |
22.5 (72.5) |
21.8 (71.2) |
21.2 (70.2) |
20.5 (68.9) |
19.2 (66.6) |
15.9 (60.6) |
13.3 (55.9) |
18.6 (65.5) |
ਹੇਠਲਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 4.8 (40.6) |
5.8 (42.4) |
9.1 (48.4) |
12.3 (54.1) |
15.2 (59.4) |
18.0 (64.4) |
19.0 (66.2) |
14.5 (58.1) |
14.5 (58.1) |
13.2 (55.8) |
9.0 (48.2) |
7.3 (45.1) |
4.8 (40.6) |
Rainfall mm (inches) | 1.1 (0.043) |
0.2 (0.008) |
5.1 (0.201) |
20.2 (0.795) |
27.2 (1.071) |
199.7 (7.862) |
224.9 (8.854) |
172.1 (6.776) |
124.1 (4.886) |
100.6 (3.961) |
21.6 (0.85) |
8.7 (0.343) |
905.3 (35.642) |
ਔਸਤਨ ਬਰਸਾਤੀ ਦਿਨ | 0.1 | 0.1 | 0.3 | 1.4 | 2.1 | 10.9 | 15.3 | 12.8 | 8.1 | 5.5 | 1.5 | 0.4 | 58.7 |
% ਨਮੀ | 36 | 29 | 28 | 34 | 44 | 70 | 78 | 79 | 71 | 56 | 47 | 41 | 51 |
Source #1: India Meteorological Department[6][7] | |||||||||||||
Source #2: Government of Maharashtra[9] |
ਜਨਸੰਖਿਆ
ਸੋਧੋ2011 ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ[10] ਸਤਾਰਾ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 120,079 ਸੀ; 61,129 ਮਰਦ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ 59,066 ਔਰਤਾਂ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰਦ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 52% ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ 48% ਹਨ।[11] ਮਰਾਠੀ ਬੋਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬੋਲੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ 1.5% ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸੂਬੇ ਦਾ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ 1000 ਮੁੰਡਿਆਂ 'ਤੇ 883 ਕੁੜੀਆਂ ਹੈ,
ਸਤਾਰਾ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਮਿਉਂਸਪਲ ਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ। ਅਤੇ ਅਸਲ ਸ਼ਹਿਰੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 326,765 ਹੈ। ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਜਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਕਸਬਿਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਬੀ.ਕਾਰੰਜੇ, ਖੇੜ, ਗੋਡੋਲੀ ਅਤੇ ਵਿਲਾਸਪੁਰ ਹਨ।
ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ 16 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਵਲ੍ਹੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਹੱਦ ਪੂਰਬ ਵੱਲ NH4 ਤੱਕ, ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਅਜਿੰਕਿਆਤਾਰਾ ਤੱਕ, ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਵੇਨਾ ਨਦੀ ਤੱਕ ਸਾਰਾ ਖੇਤਰ, ਸ਼ਾਹੂਪੁਰੀ, ਸੰਭਾਜੀਨਗਰ, ਵਿਲਾਸਪੁਰ ਅਤੇ ਦਾਰੇ ਬੁਦਰੂਕ ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ
ਸੋਧੋਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸਤਾਰਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਦੇ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ (N.C.P) ਦੇ MP ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਪਾਟਿਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।[12] ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਸਤਾਰਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਇੱਕ MLA ਵੀ ਚੁਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਦੇ ਸ਼ਿਵੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਅਭਯਾਸਿੰਘ ਭੋਸਲੇ ਕਰਦੇ ਹਨ।[13][14]
ਸਿਵਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ
ਸੋਧੋਸਤਾਰਾ,ਇੱਕ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।[15] 1.2 ਲੱਖ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੀ ਸਤਾਰਾ ਉਪ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਹੈ। ਜਿਹੜੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਤਾਰਾ ਉਪ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।[16] ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਕੁੱਲ ਭੂਗੋਲਿਕ ਖੇਤਰ 8 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਘਣਤਾ 14748 ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।[17]
ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ 39 ਵਾਰਡਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਰੇਕ 5 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[11] ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਾਰਡ ਨੰ (19) 4691 ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਵਾਰਡ ਹੈ ਅਤੇ 2206 ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਵਾਰਡ ਨੰ (23) ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਵਾਰਡ ਹੈ[11]
ਨਾਗਰਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ
ਸੋਧੋਕਾਸ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪੀਣ ਲਈ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[18] (ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਧਿਕਰਨ) ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।[19] 19 ਐਮਐਲਡੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਟਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਦੇ ਲੀਕ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਸਿਰਫ 17.2 ਐਮਐਲਡੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[20]
ਸਤਾਰਾ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਫਾਈ ਦਾ ਸਾਰਾ ਜਿਮਾਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੋਏਆ ਹੈ।ਠੋਸ ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਹਰ ਦਿਨ 70 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਠੋਸ ਕੂੜਾ ਇੱਕਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 18 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਖਾਦ ਦੁਆਰਾ ਨਿਪਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[21] ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ 8.17 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ, 20972 ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[22]
ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ12.8 ਐਮਐਲਡੀ ਸੀਵਰੇਜ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[21] ਸਤਾਰਾ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਕੋਲ 17.5 ਐਮਐਲਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਐਸਟੀਪੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।[21]
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਐਕਟ, 2015 ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਐਕਟ ਹੈ। ਆਮ ਲੋਕ ਇੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ RTS ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਜਾਂ 'ਆਪਲ ਸਰਕਾਰ' ਵੈੱਬ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕਰਕੇ ਇਸ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਾਗਰਿਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਅਪਲਾਈ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਰਥਿਕਤਾ
ਸੋਧੋਹਲਦੀ , ਅਦਰਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੰਨਾ ਸਤਾਰਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਫਸਲ ਹੈ। ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 302 ਬੈਂਕਾਂ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 1905 ਵਿੱਚ ਮੇਨਥੋਲ ਅਤੇ ਸਾਬਣ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਸਤਾਰਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਖਾਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਖਾਨੇ 1922 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਨਅਤੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਖੜੋਤ ਆ ਗਈ ਸੀ। 1950-60 ਤੋਂ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸਤਾਰਾ ਤਹਿਸੀਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗੁੜ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰੰਗਾਈ ਦਾ ਉਦਯੋਗ ਹੈ। ਇਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਦੇਸ਼ ਅਜਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 1957 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਰੰਗਾਈ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ[23]
ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ
ਸੋਧੋਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਜਗ੍ਹਾਵਾਂ ਹਨ।
- ਅਜਿੰਕਿਆਤਾਰਾ ਕਿਲਾ (ਅਜਿੰਕਿਆਤਾਰਾ ਕਿਲਾ)
- ਜਰਨਦੇਸ਼ਵਰ ਹਨੂੰਮਾਨ - ਸਤਾਰਾ ਕੋਰੇਗਾਓਂ ਰੋਡ।
- ਸੱਜਨਗੜ ਕਿਲਾ (ਸੱਜਨਗੜ ਕਿਲਾ)
- ਕਾਸ ਪਠਾਰ - " ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਘਾਟੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ
- ਬਾਰਾਮੋਤੀਚੀ ਵਿਹਿਰ ਸਟੈਪ ਖੂਹ, ਲਿੰਬ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ ਸਤਾਰਾ ਤੋਂ 16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।
- ਥੇਘੜ ਝਰਨਾ
- ਯੇਵਤੇਸ਼ਵਰ
- ਬਮਨੌਲੀ
- ਧੌਮ ਡੈਮ
- 12 ਮੋਤੀ ਵਿਹੀਰ, ਅੰਗ
- ਰਾਜੇ ਬਕਸਾਵਰ ਪੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਗਾਹ (ਖਤਗੁਨ)
- ਚੱਫਲ (ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਮੰਦਰ, ਨੇੜੇ ਉਮਬਰਾਜ)[25]
- ਨੇਰ ਤਲਾਬ
ਨਰਾਇਣ ਮਹਾਰਾਜ ਮੱਠ, ਬਮਨੌਲੀ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
- ਪ੍ਰਤਾਪਗੜ੍ਹ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵਿਚ ਸਤਾਰਾ ਤੋਂ 75 ਕਿ.ਮੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ।
ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਪ੍ਰਤਾਪਗੜ੍ਹ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਥੇ 10 ਨਵੰਬਰ 1659 ਨੂੰ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਦੇ ਜਨਰਲ ਅਫਜ਼ਲ ਖਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਤੇ ਮਰਾਠਿਆਂ ਦੀ ਨਿਰਣਾਇਕ ਜਿੱਤ ਹੋਈ।
- ਪੰਚਗਨੀ ਸਤਾਰਾ ਤੋਂ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ। ਜਿਸਨੂੰ ਅਹਿ ਪਚਗਨੀ (ਮਰਾਠੀ ਵਿੱਚ पाचगणी) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਹੈ।
ਸੱਭਿਆਚਾਰ
ਸੋਧੋਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਜਿੰਕਿਆਤਾਰਾ ਕਿਲੇ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਸ ਪਠਾਰ / ਫੁੱਲ ਪਠਾਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨ ਹੈ।[24] ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮਹਿਲ ਹਨ, ਪੁਰਾਣਾ ਮਹਿਲ (ਜੂਨਾ ਰਜਵਾੜਾ) ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਮਹਿਲ (ਨਵਾ ਰਜਵਾੜਾ) ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣਾ ਮਹਿਲ ਲਗਭਗ 300 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਪੈਲੇਸ ਲਗਭਗ 200 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ।
ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਇੱਕ ਅਨੋਖੀ ਮੂਰਤੀ ਪੋਵਈ ਨਾਕੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੈਨਨ ਦੇ ਕੋਲ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਥੋਂਗੇਰ ਝਰਨੇ ਸਤਾਰਾ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੱਛਮੀ ਘਾਟ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੋਹਣਾ ਮਾਨਸੂਨ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਜਗ੍ਹਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਝਰਨੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਾਸਤੇ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵਜਰਾਈ ਵਾਟਰਫਾਲ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਝਰਨਾ, ਸਤਾਰਾ ਤੋਂ 22 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ।
ਸਤਾਰਾ ਹਰ ਸਾਲ 'ਸਤਾਰਾ ਹਾਫ ਹਿੱਲ ਮੈਰਾਥਨ' ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।[26] 2015 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ 2,618 ਦੌੜਾਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਦੌੜ (ਸਿੰਗਲ ਮਾਉਂਟੇਨ) ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਗਿਨੀਜ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਬੁੱਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।[27][28]
ਅਪਸ਼ਿੰਗ ਪਿੰਡ ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹਰੇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬਰਤਾਨੀਆ ਲਈ ਲੜਦਿਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 46 ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਸਤਾਰਾ ਆਪਣੀ ਮਿੱਠੇ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ: ਕਾਂਦੀ ਪੇੜੇ ਕਾਂਦੀ ਪੇੜੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਆਦ ਹੈ ਜੋ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਸ਼ੁੱਧ ਫੁੱਲ-ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਦੁੱਧ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਅਮੀਰੀ ਅਤੇ ਮਿਠਾਸ ਹੈ। ਕਾਂਦੀ ਦੇ ਪੇੜੇ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਸਵਾਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੋਰ ਪੇੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਖੰਡ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਇੱਕ (ਸੈਨਿਕ ਸਕੂਲ) ਹੈ - ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ 23 ਜੂਨ 1961 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਸੈਨਿਕ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸਕੂਲ ਹੈ। ਯਸ਼ਵੰਤਰਾਓ ਚਵਾਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ[29] ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਸਾਲ 2022 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। GMC (ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ) ਸਤਾਰਾ ਦਾ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਹੈ, ਇਹ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਸਤਾਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ[30]
- ਕੇਐਸਡੀ ਸ਼ਾਨਭਾਗ ਵਿਦਿਆਲਿਆ (1990)
- ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ[31] (2022)
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕ
ਸੋਧੋ- ਜਗਨਨਾਥ ਰਾਓਜੀ ਚਿਟਨਿਸ
- ਸਾਈਂ ਭੋਸਲੇ
- ਯਸ਼ਵੰਤਰਾਓ ਚਵਾਨ
- ਤਾਨਾਜੀ ਮਲੁਸਰੇ
- ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ
- ਜੋਤੀਰਾਓ ਫੂਲੇ
- ਭੌਰਾਓ ਪਾਟਿਲ
- ਕ੍ਰਾਂਤੀਸਿੰਘਾ ਨਾਨਾ ਪਾਟਿਲ
- ਖਾਸ਼ਾਬਾ ਦਾਦਾਸਾਹਿਬ ਜਾਧਵ
- ਉਦਯਨਰਾਜੇ ਭੋਸਲੇ
- ਨਰਿੰਦਰ ਦਾਭੋਲਕਰ
- ਸ਼ਿਵੇਂਦਰ ਰਾਜੇ ਭੋਸਲੇ
- ਸਯਾਜੀ ਸ਼ਿੰਦੇ
- ਲਲਿਤਾ ਬਾਬਰ
- ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ
- ਸ਼ਾਹਿਰ ਸਾਬਲ
ਆਵਾਜਾਈ
ਸੋਧੋਸਤਾਰਾ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੈ। ਕੌਮੀ ਰਾਜਮਾਰਗ 48 (ਮੁੰਬਈ ਪੂਨੇ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ਅਤੇ ਪੀਬੀ ਰੋਡ ਰਾਹੀਂ) ਪੂਨੇ ਤੋਂ 110 ਕਿ.ਮੀ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਟਰਮੀਨਸ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਕੋਲਹਾਪੁਰ, ਮਿਰਾਜ ਵਾਇਆ ਸਤਾਰਾ ਤੱਕ ਰੇਲ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਬੋਰੀਵਲੀ, ਦਾਦਰ, ਮੁੰਬਈ ਸੈਂਟਰਲ, ਅਤੇ ਠਾਣੇ ਤੋਂ ਸਤਾਰਾ ਤੱਕ ਨਿੱਜੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਰਾਜ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਬੱਸਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ ( ਪੂਨੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ।
ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸੜਕ ਅਤੇ ਰੇਲ ਮਾਰਗ ਨਾਲ ਬਾਕੀ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੌਮੀ ਰਾਜਮਾਰਗ 48 ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਮਾਰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸਤਾਰਾ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਵਲ੍ਹ ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਪੂਨੇ ਨੂੰ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਕੋਲਹਾਪੁਰ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਭੀੜ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬਾਈਪਾਸ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੌਮੀ ਰਾਜਮਾਰਗ 548C ਸਤਾਰਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕੋਰੇਗਾਓਂ, ਪੁਸੇਗਾਓਂ, ਮਸਾਵੜ, ਅਕਲੁਜ, ਟੈਂਭੁਰਨੀ ਅਤੇ ਮੁਰੂਦ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਇਹ 4 ਲਾਈਨ ਹਾਈਵੇਅ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੰਮ ਜਲਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜ ਮਾਰਗ 58 ਸਤਾਰਾ ਨੂੰ ਮਹਾਬਲੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਸੋਲਾਪੁਰ ਨਾਲ ਜੋੜੇਗਾ।
ਸਤਾਰਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਕੇਂਦਰੀ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਪੂਨੇ - ਮਿਰਾਜ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਪੂਨੇ ਰੇਲਵੇ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਲ੍ਹੋ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਹਿਯਾਦਰੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, ਕੋਯਨਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, ਮਹਾਲਕਸ਼ਮੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ,ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, ਗੋਆ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਰੇਲਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਤਾਰਾ ਵਿਖੇ ਰੁਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਤਾਰਾ ਮਹਾਦ ਕੌਮੀ ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਹੈ ਜੋ ਸਤਾਰਾ ਨੂੰ ਕੋਂਕਣ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।
ਰੇਲਵੇ
ਸੋਧੋ- ਸਤਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ 7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
ਸਤਾਰਾ ਮਹੌਲੀ ਦੇ ਨੇੜੇ 07 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਕਰੀਬ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਸਤਾਰਾ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ ਤੋਂ ਸਤਾਰਾ ਪੰਢਰਪੁਰ, ਸਤਾਰਾ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਮਿਰਾਜ, ਸਾਂਗਲੀ, ਕੋਲਹਾਪੁਰ, ਅਤੇ ਬੰਗਲੌਰ (ਕੁਝ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ) ਲਈ ਰੂਟ 'ਤੇ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਮੁੰਬਈ ਜਾਂ ਪੂਨੇ ਤੋਂ ਸੜਕ ਜਾਂ ਰੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਤਾਰਾ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। (ਮਹਾਲਕਸ਼ਮੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ)ਕੋਯਨਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, " ਗੋਆ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ "ਚਲੁਕਿਆ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ
- ਰੇਲਵੇ ਟਾਈਮ ਟੇਬਲ ਸਤਾਰਾ
- ਮਿਰਾਜ/ਕਰਾੜ ਵੱਲ
No. | Train No. | Train Name | Train Type | Day | Departure time |
---|---|---|---|---|---|
Dis. | 11023 | Mumbai – Kolhapur | Sahyadri Express | Discontinued | Discontinued |
01 | 11097 | Pune – Ernakulam | Poorna Express | Sun | 00.45 Am |
02 | 17411 | Mumbai - Kolhapur | Mahalaxmi Express | Daily | 03.15 Am |
03 | 11021 | Dadar - Tirunelveli | Tirunelveli / Chalukya Express | Sun, Wed, Thu | 04.00 Am |
04 | 11035 | Dadar – Mysore | Sharavati Express | Fri | 04.00 Am |
05 | 11005 | Dadar - Puducherry | Puducherry Express | Mon, Tue, Sat | 04.00 Am |
06 | 51441 | Satara – Kolhapur | Demu Special | Daily | 05.40 Am |
07 | 16209 | Ajmer – Mysore | All Mysore Express | Mon, Sat | 04.55 Am |
08 | 16505 | Gandhidham – Bangalore | GIMB SBC Bangalore Express | Wed | 04.55 Am |
09 | 16507 | Jodhpur – Bangalore | JU SBC Bangalore Express | Sun, Fri | 04.55 Am |
10 | 16531 | Ajmer – Bangalore | SBC Garib Nawaz Express | Tue | 04.55 Am |
11 | 11040 | Gondia – Kolhapur | Maharashtra Express | Daily | 07.30 Am |
12 | 12148 | Nizamuddin – Kolhapur | Nizamuddin Express | Fri | 09.30 Pm |
13 | 12782 | Nizamuddin – Mysore | Swarnajayani Express | Tue | 09.30 Pm |
14 | 11049 | Ahmadabad-Kolhapur | Ahmadabad Express | Mon | 10.50 Pm |
15 | 51409 | Pune – Kolhapur | Demu Special | Daily | 02.30 Pm |
16 | 11029 | Mumbai – Kolhapur | Koyna Express | Daily | 04.00 Pm |
17 | 12780 | Nizamuddin – Vasco | Goa Express | Daily | 07.50 Pm |
18 | 22497 | ShriGanganagar-Tiruchchirapali | Humsafar Express | Tue | 09.45 Pm |
19 | 01539 | Pune - Satara | Demu Special | Daily | 10.40 Pm Terminated |
Sahyadri Express >> Discontinued | |||||
Information by ( Basargi) : updated In August 2022 |
- ਪੂਨੇ ਵੱਲ
No. | Train No. | Train Name | Train Type | Day | Departure time |
---|---|---|---|---|---|
Dis | 11024 | Kolhapur – Mumbai | Sahyadri Express | Discontinued | Discontinued |
01 | 11012 | Kolhapur - Mumbai | Mahalaxmi Express | Daily | 12.15 Am |
02 | 12779 | Vasco – Nizamuddin | Goa Express | Daily | 01.00 Am |
03 | 22498 | Tiruchchirapali - ShriGanganagar | Humsafar Express | Sat | 05.00 Am |
04 | 01540 | Satara - Pune | Demu Special | Daily | 06.15 Am |
05 | 51410 | Kolhapur – Pune | Passenger | Daily | 09.28 Am |
06 | 11030 | Kolhapur – Mumbai | Koyna Express | Daily | 12.05 Pm |
07 | 12147 | Kolhapur – Nizamuddin | Nizamuddin Express | Tue | 12.40 Pm |
08 | 12781 | Mysore – Nizamuddin | Swarnajayani Express | Sat | 12.40 Pm |
09 | 16210 | Mysore – Ajmer | Ajmer Express | Wed, Fri | 03.15 Pm |
10 | 16506 | Bangalore – Gandhidham | Gandhidham Express | Sun | 03.15 Pm |
11 | 16508 | Bangalore - Jodhpur | Jodhpur Express | Tue, Thu | 03.15 Pm |
12 | 16532 | Bangalore – Ajmer | Garib Nawaz Express | Sat | 03.15 Pm |
13 | 16532 | Kolhapur – Ahmadabad | Ahmadabad Express | Sat | 04.30 Pm |
14 | 11039 | Kolhapur - Gondia | Maharashtra Express | Daily | 06.40 Pm |
15 | 11098 | Ernakulam – Pune | Poorna Express | Tue | 08.10 Pm |
16 | 51442 | Kolhapur – Satara | Demu Special | Daily | 09.28 Pm |
17 | 11006 | Puducherry - Dadar | Puducherry Express | Mon, Wed, Thu | 11.10 Pm |
18 | 11022 | Tirunelveli - Dadar | Tirunelveli / Chalukya Express | Tue, Fri, Sat | 11.10 Pm |
19 | 11036 | Mysore – Dadar | Sharavati Express | Sun | 11.10 Pm |
Station Del | 17317 | Hubli - Dadar | Hubli Express | Station Del | Station Del |
Sahyadri Express >> Discontinued | |||||
Information by( Basargi): Updated In August 2022 |
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋ- ਭੋਸਲੇ
- ਮਰਾਠਾ
- ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ
- ਮਰਾਠਾ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
- ਪੇਸ਼ਵੇ
- ਹੋਲਕਰ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Satara District : Historical reference". www.satara.gov.in.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000004A-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Satara District Map". Mapsofindia.com. Retrieved 31 March 2015.
- ↑ "Official Website Of Kaas". www.kas.ind.in. Retrieved 2020-01-16.
- ↑ "Groundwater Surveys and Development Agency Website".
- ↑ 6.0 6.1 "Station: Satara Climatological Table 1981–2010" (PDF). Climatological Normals 1981–2010. India Meteorological Department. January 2015. pp. 685–686. Archived from the original (PDF) on 5 February 2020. Retrieved 10 April 2020.
- ↑ 7.0 7.1 "Extremes of Temperature & Rainfall for Indian Stations (Up to 2012)" (PDF). India Meteorological Department. December 2016. p. M152. Archived from the original (PDF) on 5 February 2020. Retrieved 10 April 2020.
- ↑ "Climate". Government of Maharashtra. Retrieved 10 April 2020.
- ↑ "Climate". Government of Maharashtra. Retrieved 10 April 2020.
- ↑ Cities having population 1 lakh and above.
- ↑ 11.0 11.1 11.2 "NSDL Tax Information Network (TIN) - Search". tin.tin.nsdl.com. Retrieved 2020-09-23.
- ↑ "NCP's Shriniwas Patil Who Won Satara In Prestige Battle With BJP Sworn In". NDTV.com. Retrieved 2020-09-24.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000054-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Bhonsle Shivendrasinh Abhaysinh(Nationalist Congress Party(NCP)):Constituency- Satara(SATARA) - Affidavit Information of Candidate". myneta.info. Retrieved 2020-09-24.
- ↑ "Municipal Council, Satara | District Satara, Government of Maharashtra, India | India" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-09-23.
- ↑ "Cenus 2011".
- ↑ "Census 2011".
- ↑ "GEOGRAPHICAL SET UP OF THE STUDY REGION" (PDF).
- ↑ "Drinking Water Quality in Distribution System of Satara City Maharashtra". Retrieved 9 December 2020.
- ↑ "Road Map towards 24x7 Water Supply in Class 'A' Municipal Councils in Maharashtra" (PDF). Retrieved 9 December 2020.
- ↑ 21.0 21.1 21.2 "Action Plan Priorities - Venna" (PDF). Maharashtra Pollution Control Board. Retrieved 9 December 2020.
- ↑ "Solid Waste Management Information" (PDF). National Solid Waste Association of India.
- ↑ "INDUSTRIAL DISTRIBUTION AND DEVELOPMENT IN SATARA TEHSIL" (PDF).
- ↑ 24.0 24.1 Mulla, Mohsin (4 July 2012). "Kaas to bloom for only 2,000 tourists daily". Dnaindia.com.
- ↑ "VirajTravels – Perfect place to find all holiday packages". virajtravels.in. Archived from the original on 4 ਮਾਰਚ 2014. Retrieved 18 August 2017.
- ↑ "Satara Hill Half Marathon on September 6 - Times of India". The Times of India. Retrieved 2017-10-25.
- ↑ Avlani, Shrenik (2016-01-04). "Runs you cannot miss in 2016". livemint.com/. Retrieved 2017-10-25.
- ↑ "Most people in a mountain run - single mountain". Guinness World Records (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 2017-10-25.
- ↑ Google Map. "Yashwantrao Chavan Institute of Science,Satara| Home :: Science College". Ycis.ac.in. Retrieved 2022-07-18.
{{cite web}}
:|last=
has generic name (help) - ↑ "District Hospital, Satara · M2R5+HQ4, Sadarbazar, Guruwar Peth, Satara, Maharashtra 415002, India". District Hospital, Satara · M2R5+HQ4, Sadarbazar, Guruwar Peth, Satara, Maharashtra 415002, India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-11-27.
- ↑ "sequentia". www.gmcsatara.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-11-27.
<ref>
tag defined in <references>
has no name attribute.ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ
ਸੋਧੋ- ਪਾਲ ਐਚ. ਵਾਨ ਟੂਚਰ: ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ: ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਅਤੇ ਸੰਕਟ - ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਮਿਸ਼ਨ 1939 - 1946 ਡਿਸਸ. ਅਰਲੈਂਗੇਨ 1980 ਲੇਖਕ ਦਾ ਐਡੀਸ਼ਨ ਅਰਲੈਂਗੇਨ/ਜਰਮਨੀ 1980।ਸਤਾਰਾ ਪੜ੍ਹੋ।
- ਵਿਲਹੇਲਮ ਫਿਲਚਨਰ: ਇੱਕ ਖੋਜਕਰਤਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਲਹੇਲਮ ਫਿਲਚਨਰ ਨੂੰ ਸਤੰਬਰ 1941 ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ 1946 ਤੱਕ ਸਤਾਰਾ ਦੇ ਪੈਰੋਲ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
- ਬੜੌਦਾ ਦੇ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੋਣ। ਬੰਬਈ, ਬੜੌਦਾ, ਪੂਨਾ ਅਤੇ ਸਤਾਰਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ . ਬੀਏ ਗੁਪਤਾ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਲਕੱਤਾ 1922
- ਮਲਿਕ, ਬੰਬਈ ਅਤੇ ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਐਸਸੀ ਸਟੋਨ ਏਜ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼, ਐੱਮ. ਸਯਾਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਬੜੌਦਾ 1959
- ਇਰਾਵਤੀ ਕਰਵੇ, ਜਯੰਤ ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਰੰਦਾਦਿਵ, ਇੱਕ ਵਧ ਰਹੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਡੇਕਨ ਕਾਲਜ, 1965, ਪੂਨਾ
- ਵਲੁੰਜਕਰ, ਟੀ.ਐਨ. ਸੋਸ਼ਲ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ, ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਚੇਂਜ ਇਨ ਏ ਵਿਲੇਜ ਕਮਿਊਨਿਟੀ, ਡੇਕਨ ਕਾਲਜ ਪੂਨਾ 1966।
- ਡਾ.ਬਰਾਮਬੇਦਕਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਪੁਸਤਕ ਵੇਟਿੰਗ ਫਾਰ ਏ ਵੀਜ਼ਾ[1] ਵਿੱਚ ਸਤਾਰਾ ਵਿੱਚ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।