ਕਰਨੀ ਸਿੰਘ
ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਰਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ (21 ਅਪ੍ਰੈਲ 1924 – 6 ਸਤੰਬਰ 1988), ਜੋ ਡਾ. ਕਰਨੀ ਸਿੰਘ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸੰਨ 1950 ਤੋਂ ਬੀਕਾਨੇਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੀ ਪਦਵੀ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ, 1971 ਤਕ, ਬੀਕਾਨੇਰ ਰਾਜ ਦਾ ਆਖਰੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇ ਪਰਸ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਾਹੀ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਨੂੰ ਗਣਤੰਤਰ ਦੁਆਰਾ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਰਾਜਨੇਤਾ ਵੀ ਸੀ, 1952 ਤੋਂ 1977 ਤੱਕ, 25 ਸਾਲ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿੱਟੀ ਕਬੂਤਰ ਅਤੇ ਸਕਿੱਟ ਚੈਂਪੀਅਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।
| Maharaja Karni Singh | |
|---|---|
 A politician, serving as a member of the Lok Sabha (1952-1977) | |
| Maharaja of Bikaner | |
| ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 1952 - 1977 |
| Member of Parliament | |
| ਜਨਮ | 21 ਅਪ੍ਰੈਲ 1924 Bikaner, Bikaner State, British India |
| ਮੌਤ | 6 ਸਤੰਬਰ 1988 (ਉਮਰ 64) New Delhi, India |
| ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ |
Sushila Kumari (ਵਿ. 1944) |
| ਔਲਾਦ | 3, including Rajyashree Kumari, Prince Narendra Singh |
| ਪਿਤਾ | Maharaja Sadul Singh |
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋ21 ਅਪ੍ਰੈਲ 1924 ਨੂੰ ਬਿਕਨੇਰ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਕਰਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ, ਸਿੰਘ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੋਈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨਜ਼ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਜ਼ੇਵੀਅਰਜ਼ ਕਾਲਜ, ਬੰਬੇ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਆਨਰਜ਼ ਨਾਲ ਬੀ.ਏ. ਕੀਤੀ।
ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਉਸਨੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸੇਵਾ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਐਚ.ਐਚ., ਜਨਰਲ ਸਰ ਗੰਗਾ ਸਿੰਘ, ਬੀਕਾਨੇਰ ਦੇ 23 ਵੇਂ ਮਹਾਰਾਜਾ, ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਿੰਸ ਕਰਨੀ 1950 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ, ਐਚ.ਐਚ. ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ-ਜਨਰਲ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਰ ਸਦੂਲ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ।
1952 ਵਿਚ, ਨੌਜਵਾਨ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਰਨੀ ਸਿੰਘ ਬੀਕਾਨੇਰ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ (ਹੇਠਲੇ ਸਦਨ) ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ 1977 ਤਕ ਇਸ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਰਹੇ।
1964 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਬੰਬੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਇਸਦੇ ਥੀਸਿਸ ਲਈ, "ਬੀਕਾਨੇਰ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਅਧਿਕਾਰ (1465-1949) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ" ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਆਫ਼ ਫਿਲਾਸਫੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਉਹ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਹਮਾਇਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ 14 ਵੇਂ ਸ਼ਡਿਊਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਰੁਚੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਰਨ ਸਿੰਘ 1980 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਆਖਰੀ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ 4 ਸਤੰਬਰ 1988 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਪਰਿਵਾਰ
ਸੋਧੋ25 ਫਰਵਰੀ 1944 ਨੂੰ, ਸਿੰਘ ਨੇ ਡੂੰਗਰਪੁਰ ਦੀ ਸੁਸ਼ੀਲਾ ਕੁਮਾਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਕੁਮਾਰੀ ਰਾਜਸ਼੍ਰੀ ਕੁਮਾਰੀ ਵੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਖੇਡ ਮਹਿਲਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ 1968 ਵਿੱਚ ਅਰਜੁਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।
ਖੇਡ ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਸਿੰਘ ਨੇ ਸੱਤ ਵਾਰ ਕਲੇ ਪੀਜ਼ਨ ਟਰੈਪ ਅਤੇ ਸਕਿੱਟ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ 'ਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀ ਪੰਜ ਓਲੰਪਿਕ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਨੇ 1980 ਤੱਕ 1960 ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਸੀ 1976 ਦੀ ਖੇਡ ਲਾਪਤਾ,' ਤੇ ਕਲੇ ਕਬੂਤਰ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ, ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਰੋਮ, 1960, ਟੋਕਯੋ, 1964 (ਕਪਤਾਨ), ਮੈਕਸੀਕੋ, 1968, ਮਿਊਨਿਖ, 1972, ਅਤੇ ਮਾਸਕੋ, 1980. ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ 1960 ਵਿੱਚ ਅੱਠਵੀਂ ਅਤੇ 1968 ਵਿੱਚ ਦਸਵੀਂ ਸੀ।
ਉਸਨੇ 1961 ਵਿੱਚ ਓਸਲੋ ਵਿਖੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਾਇਰੋ ਵਿੱਚ 38 ਵੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਸਨੇ 1966 ਵਿੱਚ ਵਾਈਸਬਾਡਨ ਵਿਖੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਦੁਬਾਰਾ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ 1967 ਵਿੱਚ ਬੋਲੋਨਾ ਅਤੇ 1969 ਵਿੱਚ ਸੈਨ ਸੇਬੇਸਟੀਅਨ। ਉਸਨੇ 1967 ਵਿੱਚ ਟੋਕਿਓ ਵਿਖੇ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ 1971 ਵਿੱਚ ਸੋਲ ਵਿੱਚ, ਜਿਥੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਸਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਤੇਹਰਾਨ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਕੁਆਲਾਲੰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਤਗ਼ਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।[1]
1981 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਬੂਤਰ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ, ਨੌਰਥ ਵੇਲਜ਼ ਕੱਪ ਅਤੇ ਨੌਰਥ ਵੈਸਟ ਇੰਗਲੈਂਡ ਕੱਪ ਲਈ ਵੈਲਸ਼ ਗ੍ਰਾਂਡ ਪ੍ਰੀਕਸ ਜਿੱਤੀ।
1961 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਅਰਜੁਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਕੌਮੀ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ।[1] ਉਸਨੇ ਰੋਮ ਤੋਂ ਮਾਸਕੋ ਨਾਮਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਦਸਿਆ।
ਸਿੰਘ ਟੈਨਿਸ, ਗੋਲਫ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਵੀ ਡੂੰਘਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਪਾਇਲਟ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਅਨੌਖਾ ਸੀ।
ਵਿਰਾਸਤ
ਸੋਧੋਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਡਾ ਕਰਨੀ ਸਿੰਘ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਰੇਂਜ ਦਾ ਨਾਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1982 ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2010 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[2]
ਸਨਮਾਨ
ਸੋਧੋ- ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਵਿਕਰਮ ਸਟਾਰ (ਬੀਕਾਨੇਰ) ਦਾ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਮਾਂਡਰ
- ਸਦੂਲ ਸਟਾਰ (ਬੀਕਾਨੇਰ) ਦਾ ਆਰਡਰ
- ਸਟਾਰ ਆਫ਼ ਆਨਰ (ਬੀਕਾਨੇਰ) ਦਾ ਆਰਡਰ
- ਅਫਰੀਕਾ ਸਟਾਰ ( ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਅਭਿਆਨ ਮੈਡਲ)
- ਇੰਡੀਆ ਸਰਵਿਸ ਮੈਡਲ
- 1962 ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 Profile of Dr Karni Singh at iloveindia.com
- ↑ Dr. Karni Singh Shooting Range Archived 2012-01-06 at the Wayback Machine. 2010 Commonwealth Games website.