2015 ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦਾ ਵਿਵਾਦ
2015 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ (ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ), ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਹੈ। ਬਰਗਾੜੀ, ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਬੇਅਦਬੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 12 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ 110 ਅੰਗ ਫਟੇ ਹੋਏ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਸਵੇਰੇ 14 ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਿੱਖ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਯੂ.ਕੇ., ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 20 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ, ਪੰਜਾਬ ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ ਧਰਮ ਅਪਵਿਤ੍ਰਤਾ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਕੈਦ ਤੋਂ ਉਮਰ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਬਿੱਲ 22 ਮਾਰਚ 2016 ਨੂੰ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਘਟਨਾਵਾਂ
ਸੋਧੋਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਘਟਨਾਵਾਂ
ਸੋਧੋ1 ਜੂਨ 2015 ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਗੁਰੂ, ਨੂੰ ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲੇ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੁਰਜ ਜਵਾਹਰ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। 5 ਜੂਨ ਨੂੰ, ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾਦੂਵਾਲ ਸਹਿਤ ਕਈ ਸਿੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਅਲਟੀਮੇਟਮ ਦਿੱਤਾ। 11 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ 'ਚ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਨਾਕਾਮ ਰਹਿਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਥਾਣੇ ਦੇ ਘੇਰਾਓ (ਘੇਰਾ) ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇਕਾਈ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
12 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ, ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਬਰਗਾੜੀ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ 110 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੰਨਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਫਟੇ ਹੋਏ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੇ ਬੰਦ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਪੰਨਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰੋਸ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਨੇੜਲੇ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਚ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਹਾਈਵੇਅ ਚੌਂਕ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ। ਹਿੰਸਾ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਸ ਮੁਖੀਆਂ ਤੋਂ ਮੰਗਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਹਾਈਵੇਅ ਬੰਦ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।
ਹੋਰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੋਸ
ਸੋਧੋ13 ਤੋਂ 16 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਬੇਅਦਬੀ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਹੋਰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮਿਲੀ ਹੈ।[1] ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ 35 ਅੰਗ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰੀਵਾਲਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਫਟੇ ਹੋਏ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (ਐਸ.ਜੀ.ਪੀ.ਸੀ.) ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚੋ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਰਾਹੀਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ।[2] ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਬਾਠ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ 39 ਅੰਗ ਫਟੇ ਹੋਏ ਮਿਲੇ। ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਰੋਸ ਮਾਰਚ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਦੀ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[3] ਫਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਕੋਹਰੀਆਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ 745 ਅੰਗਾਂ ਉੱਪਰ 3 ਇੰਚ ਦੇ ਕੱਟ ਪਾਏ ਗਏ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਉਠਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।ਮੁਕਤਸਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਸਰਾਏ ਨਾਗਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ, ਪੰਜ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ (ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਚੁਣੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਗ੍ਰੰਥ), ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਫਟਿਆ ਹੋਇਆ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਗਦਾਨੀ ਪਿੰਡ ਵਿਚ, ਤਿੰਨ ਸਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕੋਟਲੀ ਅਬਲੂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਸੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਹੋ ਗਈ। ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਕੋਹੜ੍ਹੀਆਂ ਪਿੰਡ ਵਿਚ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਫਟਿਆ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।
13 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਬੁੱਟਰ ਕਲਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਹੋਈ। ਦਸ ਪੁਲਸ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦੀ ਸੱਟ ਲੱਗੀ।[4] 14 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਕਰੀਬ 6000 ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਸਵੇਰ ਦੇ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੀੜ ਨੂੰ ਖਿੰਡਾਉਣ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਤੋਪਾਂ ਅਤੇ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਵਰਤਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੀੜ 'ਤੇ ਕੁਝ ਫ਼ਾਇਰ ਕੱਢੇ। ਫਾਇਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਝੜਪਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ 50 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 24 ਪੁਲਸੀਏ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਜਤਿੰਦਰ ਜੈਨ ਵੀ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸਮੂਹ ਦੇ ਦੋ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 500 ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਫਰੀਦਕੋਟ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸੁਪਰੀਡੈਂਟ ਐਸ.ਐਸ.ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਤਿੱਖੇ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸਨ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ 10 ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 5 ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸਨ।
15 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਇੱਕ ਜੁਡੀਸ਼ੀਅਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦਾ ਮੁਖੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜੱਜ, ਜ਼ੋਰਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
16 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਦੋਸ਼ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਕਸਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਲਈ ₹1 ਕਰੋੜ ਦਾ ਇਨਾਮ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ।[5] 16 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਨੇ 24 ਸਤੰਬਰ 2015 ਨੂੰ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦੇ ਨੇਤਾ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 2007 ਵਿੱਚ ਓਹਦੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਬਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਸ' ਉੱਪਰ ਕੁਫ਼ਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬੇਅਦਬੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰੋਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੱਧ ਫੈਲਿਆ। 18 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਵੇਰੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ ਹਰੇਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਾਲੇ ਝੰਡੇ, ਪਲਾਕਰਾਂ, ਤਲਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਡੰਡੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।
ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ
ਸੋਧੋ19 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ (ਉਮਰ 30), ਇੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਨਿੱਜਾਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਿੰਨ ਆਦਮੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਗ ਪਾੜ ਗਏ। ਪਰ, ਪੁੱਛਗਿੱਛ 'ਤੇ ਉਹ ਮੰਨ ਗਿਆ ਕੇ ਉਸਨੇ ਝੂਠ ਬੋਲਿਆ ਹੈ। 19 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਘਵੱਡੀ ਵਿਖੇ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਕਥਿਤ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਲਈ 53 ਸਾਲਾ ਇੱਕ ਔਰਤ ਬਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵੇਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਲਈ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਲਵਿੰਦਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪਾੜਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਇੱਕ ਸੇਵਾਦਾਰ, ਉੱਤੇ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
20 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਰਾਮਿਲਟਰੀ ਫ਼ੌਜੀ ਬਲਾਂ ਦੀਆਂ 10 ਕੰਪਨੀਆਂ ਚਾਰ ਜਿਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। 20 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਗੁਰੂਸਰ ਮਹਿਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬੇਅਦਬੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸੇ ਦਿਨ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਨਾਗੋਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਦੁਆਰਾ ਫੜ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਤਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਇੱਕ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਗਰੁੱਪ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜੋ ਪੁਲੀਸ ਦੁਆਰਾ ਫੜਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਦਿਨ ਡਿਪਟੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕਬੱਡੀ ਕੱਪ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 20 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਹੋਈ। ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਲਖਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਨੂੰ ਜੰਡਿਆਲਾ ਦੇ ਨਿਜਰਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਗੁਟਕਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਪੋਥੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
20 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਾਰਗਾੜੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਬੇਅਦਬੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਭਰਾ ਰੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪੰਜਗਰਾਈਂ ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਟੈਲੀਫੋਨ ਟ੍ਰਾਂਸਕ੍ਰਿਪਟਸ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਤੋਂ ਫੰਡਿੰਗ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਸਨ।[6] ਪਰ, 22 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਦੋ ਕਾੱਲਰ ਆਪਣੀ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਆਏ। ਮੈਲਬਰਨ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਫੋਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਹੋਏ ਝੜਪਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ $ 150 (ਲਗਭਗ 7,400 ਰੁਪਏ) ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ 4 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ {{ਮੁਦਰਾ}} - ਅਯੋਗ ਰਕਮ (ਮਦਦ) ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ₹ 25,000 ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਰੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਈ ਸੀ।[7]
25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦੋ ਹੋਰ ਬੀੜ ਘੁੜਆਲ, ਆਦਮਪੁਰ ਵਿੱਚ ਅਪਵਿੱਤਰ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ 50 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਤਾਰਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਤੀਜੇ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਉੱਤੇ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਪੁਲਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ।[8] 25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸੁਰੇਸ਼ ਅਰੋੜਾ ਨੂੰ ਸੁਮੇਧ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਆਫ ਪੁਲਿਸ (ਡੀ.ਜੀ.ਪੀ.) ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[9]
1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ, ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਕੇਂਦਰੀ ਜਾਂਚ ਬਿਊਰੋ (ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ) ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾਵਾਂ ਰੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪੌਲੀਗ੍ਰਾਫ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕਈ ਸਿਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।[10]
2 ਨਵੰਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਦੋ ਭਰਾਵਾਂ, ਰੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚੋਂ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ 17 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਸਿਰਫ 20 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਟਾਰਚਰ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[11]
ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ
ਸੋਧੋਰਾਜਨੀਤਕ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ
ਸੋਧੋ18 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ (ਰਾਜ ਸਭਾ) ਦੇ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਜ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।[12] 18 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਰਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਕੀ ਨੇ ਰੋਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।[13] ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਰੀਬ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਐਸ.ਏ.ਡੀ) ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਗਤ ਰਾਏ ਬੰਸਲ,[14] ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ[15] ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਭੌਰ[16] ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (ਐਸ.ਜੀ.ਪੀ.ਸੀ.) ਦੇ ਕਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫੇ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ।[17]
ਸਿੱਖ ਡਾਇਸਪੋਰਾ
ਸੋਧੋ19 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਲਗਭਗ 1000 ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਕੋਲੰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਮਬੱਤੀ ਦਾ ਜਾਲ ਵਿਛਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਅਤੇ ਨਾਕਾਮ ਪੁਲੀਸ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਮੰਤਰੀ ਰੌਬ ਨਿਕੋਲਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਮੀਡੀਆ ਅਕਾਦਮੀ ਅਤੇ ਪੁਲਸ ਕਾਰਵਾਈ ਡਰਾਉਣੀ ਸੀ। ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗਵਾਦੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਕੁਝ ਚਿੰਨ੍ਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।[18]
22 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸਮੂਹ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਗਰੁੱਪ ਹਿੰਸਾ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਲਗਭਗ 20 ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਤੌਹੀਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ।[19] ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਸਿੱਖ ਕੌਂਸਲ (ਏ.ਐੱਸ.ਸੀ), ਨਾਰਥ ਅਮਰੀਕਨ ਪੰਜਾਬੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਐਨ.ਏ.ਪੀ.ਏ) ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਓਵਰਸੀਜ਼ ਕਾਂਗਰਸ (ਆਈ.ਐਨ.ਓ.ਸੀ) ਸਮੇਤ ਕਈ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬੇਇੱਜਤੀ ਅਤੇ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।[20]
ਨਤੀਜੇ
ਸੋਧੋ20 ਨਵੰਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਪੰਜਾਬ ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ ਇੰਡੀਅਨ ਪੀਨਲ ਕੋਡ ਦੀ ਧਾਰਾ 295ਏ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੋਧ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਨਵਾਂ ਸੈਕਸ਼ਨ 295 ਏ.ਏ. ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਕੈਦ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਇਹ ਬਿੱਲ 22 ਮਾਰਚ 2016 ਨੂੰ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[21] ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨੇਤਾ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ਨੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਅਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।[22]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Explained: The Guru Granth Sahib serial desecrations that have sparked protests across Punjab". Firstpost. 21 October 2015. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "More desecrations of holy Guru: Conspiracy to disrupt peace, says Punjab CM Badal". The Indian Express. 17 October 2015. Retrieved 21 March 2016.[permanent dead link][permanent dead link][permanent dead link]
- ↑ "'Bir' desecration: Protesting villager dies in Tarn Taran". The Tribune (India). 18 October 2015. Archived from the original on 13 ਦਸੰਬਰ 2017. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "10 cops hurt in Moga village arson". The Tribune (India). 14 October 2015. Archived from the original on 15 ਜੂਨ 2018. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Sukhbir Badal orders withdrawal of cases against protesters". The Tribune (India). 16 October 2015. Archived from the original on 6 ਸਤੰਬਰ 2018. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Police uncover foreign hand behind sacrilege". The Tribune (India). 20 October 2015. Archived from the original on 5 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Dubai caller's claim 'belies' police theory". The Tribune (India). 22 October 2015. Archived from the original on 11 ਜੂਨ 2018. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Sacrilege in Adampur; villagers assault SGPC man". The Tribune (India). 26 October 2015. Archived from the original on 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 2016. Retrieved 21 March 2016.
{{cite news}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "Punjab violence: DGP Sumedh Singh Saini shifted by Badal govt". Hindustan Times. 25 October 2016. Retrieved 22 March 2016.
- ↑ "CBI to probe Punjab sacrilege". The Tribune (India). 2 November 2015. Archived from the original on 6 ਜਨਵਰੀ 2016. Retrieved 22 March 2016.
- ↑ "Sikh leaders harden stance as brothers allege police torture". The Tribune (India). 3 November 2015. Retrieved 21 March 2016.[permanent dead link]
- ↑ "Congress seeks Punjab CM's resignation, President rule in Punjab". Deccan Chronicle. 18 October 2015. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Guru Granth Sahib desecration: Congress MLA quits, 3 Akali Dal leaders resign". The Indian Express. 19 October 2015. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Former MLA Bansal quits Akali Dal, blames govt for unrest". The Tribune (India). 20 October 2015. Archived from the original on 4 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Another Nawanshahr SGPC member resigns against recent desecration of bir". Hindustan Times. 17 October 2015. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "4 more SGPC members quit". The Tribune (India). 18 October 2015. Archived from the original on 13 ਦਸੰਬਰ 2017. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "7 SGPC members quit, allege govt failure". The Tribune (India). 16 October 2015. Archived from the original on 13 ਦਸੰਬਰ 2017. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Canada Sikhs protest desecration, 'police repression' in Punjab". Hindustan Times. 19 October 2015. Retrieved 22 March 2016.
- ↑ "Sikh Lives Matter protest: One police officer injured after peaceful protest turns violent". The Independent (UK). 22 October 2015. Retrieved 21 March 2016.
- ↑ "Sikh-Americans condemn desecration of Sikh holy book in Punjab". The Economic Times. 22 October 2015. Retrieved 22 March 2016.
- ↑ "Punjab Cabinet approves life term for sacrilege offenders". Business Standard. 19 November 2015. Retrieved 22 March 2016.
- ↑ "Punjab brings law: life term for 'sacrilege' of Guru Granth Sahib". The Indian Express. 22 March 2016. Retrieved 23 March 2016.