ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਸਪਿਰੋਲੀਨਾ (ਖੁਰਾਕ ਪੂਰਕ)

ਸਪਿਰੋਲੀਨਾ ਜਾਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਆ (ਨੀਲਾ-ਹਰਾ ਐਲਗੀ) ਦਾ ਇੱਕ ਬਾਇਓਮਾਸ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਪਲੈਟੈਂਸਿਸ, ਏ. ਫਿਊਸੀਫਾਰਮਿਸ ਅਤੇ ਏ. ਮੈਕਸਿਮਾ ਹਨ।

ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ

ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਪੂਰਕ ਜਾਂ ਪੂਰੇ ਭੋਜਨ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ[1] ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਐਕੁਆਕਲਚਰ, ਐਕੁਏਰੀਅਮ ਅਤੇ ਪੋਲਟਰੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੀਡ ਪੂਰਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਇਕ ਖਾਣ ਵਾਲੀ ਸੂਖ਼ਮ ਐਲਗੀ (ਕਾਈ) ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਘਾਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਨਸਪਤੀ ਦੀ ਇਸ ਪਹਿਲੀ ਜੀਵਿਤ ਫੋਟੋਸਿੰਥੈਟਕ ਉਤਪਤੀ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਅੱਜ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 3.5 ਕਰੋੜ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਕਾਈ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਆਕਸੀਜਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।


ਵਿਉਤਪਤੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਗਿਆਨ

ਸੋਧੋ
 
ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪਾਊਡਰ 400×, ਬੇਦਾਗ ਗਿੱਲਾ ਮਾਊਂਟ

ਏ. ਮੈਕਸਿਮਾ ਅਤੇ ਏ. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ <id="mwKA">spirulina<> ਜੀਨਸ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਮ ਨਾਮ, ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ, ਏ. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਦੇ ਸੁੱਕੇ ਬਾਇਓਮਾਸ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, [2] ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ ਜੋ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਕਲੋਰੋਫਾਈਟਾ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਅਤੇ ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਜੀਨਸ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਅੰਤਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਤਪਤ-ਖੰਡੀ ਅਤੇ ਉਪ-ਤਪਤਖੰਡੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰੈਕਰਿਸ਼ ਖਾਰੇ ਅਤੇ ਖਾਰੇ ਪਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਨਿਖੇੜ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਜੀਨਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਏ. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਿੰਡਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, ਪਰ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। A. maxima ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [3] ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਸ਼ਬਦ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ।

ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਫ੍ਰੀ-ਫਲੋਟਿੰਗ, ਫਿਲਾਮੈਂਟਸ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਖੁੱਲੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੇ ਹੈਲਿਕਸ ਵਿੱਚ ਬੇਲਨਾਕਾਰ, ਬਹੁ- ਸੈਲੂਲਰ ਟ੍ਰਾਈਕੋਮ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਪੀਐਚ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਅਤੇ ਬਾਈਕਾਰਬੋਨੇਟ ਦੀ ਉੱਚ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਪਤ-ਖੰਡੀ ਅਤੇ ਉਪ-ਤਪਤ-ਖੰਡੀ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। [4] A. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਅਫਰੀਕਾ, ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਏ. ਮੈਕਸਿਮਾ ਮੱਧ ਅਮਰੀਕਾ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਓਪਨ-ਚੈਨਲ ਰੇਸਵੇਅ ਤਾਲਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੈਡਲ ਪਹੀਏ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। [4]

ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਇਕ ਤਰਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਕੀੜੇ ਹਨ ਜੋ ਲਗਭਗ 8.5 pH ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ 30 °C (86 °F) ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਆਟੋਟ੍ਰੋਫਿਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਿਤ ਊਰਜਾ ਜਾਂ ਜੈਵਿਕ ਕਾਰਬਨ ਸਰੋਤ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੌਧੇ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਫੀਡ ਹੈ: [5]

  • ਬੇਕਿੰਗ ਸੋਡਾ 16 g/L (61 g/US gal)
  • ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ 2 g/L (7.6 g/US gal)
  • ਸਮੁੰਦਰੀ ਲੂਣ - 1 g/L (3.8 g/US gal)
  • ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਫਾਸਫੇਟ 0.1 g/L (0.38 g/US gal)
  • ਆਇਰਨ ਸਲਫੇਟ 0.0378 g/L (0.143 g/US gal)
ਸਪਿਰੂਲੀਨਾ ( ਸੁਕਾਇਆ ਹੋਇਆ)
Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
ੳੂਰਜਾ1,213 kJ (290 kcal)
23.9 g
ਖੰਡ3.1 g
ਮੋਟਾ ਆਹਾਰ3.6 g
7.72 g
ਸੰਤੁਲਿਤ ਚਿਕਨਾਈ2.65 g
ਮੋਨੋ ਸੰਤੁਲਿਤ ਚਿਕਨਾਈ0.675 g
ਪੋਲੀ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਚਿਕਨਾਈ2.08 g
57.47 g
Tryptophan0.929 g
Threonine2.97 g
Isoleucine3.209 g
Leucine4.947 g
Lysine3.025 g
Methionine1.149 g
Cystine0.662 g
Phenylalanine2.777 g
Tyrosine2.584 g
Valine3.512 g
Arginine4.147 g
Histidine1.085 g
Alanine4.515 g
Aspartic acid5.793 g
Glutamic acid8.386 g
Glycine3.099 g
Proline2.382 g
Serine2.998 g
ਵਿਟਾਮਿਨ
[[ਥਿਆਮਾਈਨ(B1)]]
(207%)
2.38 mg
[[ਰਿਬੋਫਲਾਵਿਨ (B2)]]
(306%)
3.67 mg
[[ਨਿਆਸਿਨ (B3)]]
(85%)
12.82 mg
line-height:1.1em
(70%)
3.48 mg
[[ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 6]]
(28%)
0.364 mg
[[ਫਿਲਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ (B9)]]
(24%)
94 μg
[[ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 12]]
(0%)
0 μg
ਕੋਲਿਨ
(13%)
66 mg
ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ
(12%)
10.1 mg
ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ
(0%)
0 IU
ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ
(33%)
5 mg
ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ
(24%)
25.5 μg
ਟ੍ਰੇਸ ਮਿਨਰਲ
ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ
(12%)
120 mg
ਲੋਹਾ
(219%)
28.5 mg
ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ
(55%)
195 mg
ਮੈਂਗਨੀਜ਼
(90%)
1.9 mg
ਫ਼ਾਸਫ਼ੋਰਸ
(17%)
118 mg
ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ
(29%)
1363 mg
ਸੋਡੀਅਮ
(70%)
1048 mg
ਜਿੰਕ
(21%)
2 mg
Link to USDA FoodData Central page
ਜਵਾਨ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਮਾਤਰ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ।
Source: USDA Nutrient Database

ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਤੋਂ

ਸੋਧੋ

ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਐਜ਼ਟੈਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੇਸੋਅਮਰੀਕਨਾਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਸੀ; ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਟੇਕਸਕੋਕੋ ਝੀਲ ਤੋਂ ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੇਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੋਰਟੇਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [6] [7] ਐਜ਼ਟੈਕ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਟੇਕੁਇਟਲੈਟਲ ਕਿਹਾ। [4]Habib, M. Ahsan B.; Parvin, Mashuda; Huntington, Tim C.; Hasan, Mohammad R. (2008). "A Review on Culture, Production and Use of Spirulina as Food dor Humans and Feeds for Domestic Animals and Fish" (PDF). Food and Agriculture Organization of The United Nations. Retrieved November 20, 2011.</ref>

1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫ੍ਰੈਂਚ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਪਿਰੂਲਿਨਾ ਟੇਕਸਕੋਕੋ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਦੇ ਸੁਕਾਏ ਜਾਣ ਕਾਰਨ , 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਜ਼ਟੈਕ ਦੁਆਰਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੋਜਨ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, । . [4]Habib, M. Ahsan B.; Parvin, Mashuda; Huntington, Tim C.; Hasan, Mohammad R. (2008). "A Review on Culture, Production and Use of Spirulina as Food dor Humans and Feeds for Domestic Animals and Fish" (PDF). Food and Agriculture Organization of The United Nations. Retrieved November 20, 2011.</ref> 1520 ਵਿੱਚ ਖੋਜੇ ਗਏ ਟੇਕੁਇਟਲੈਟਲ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ 1940 ਤੱਕ ਦੁਬਾਰਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਬੈਲਜੀਅਨ ਫਿਕੋਲੋਜਿਸਟ ਪਿਏਰੇ ਡਾਂਗੇਰਡ ਨੇ ਕਾਨੇਮਬੂ ਕਬੀਲੇ ਜੋ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਚਾਡ ਵਿੱਚ ਚਾਡ ਝੀਲ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਕਟਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ , ਦੁਆਰਾ ਖਾਧੀ ਗਈ ਇੱਕ ਕੇਕ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਡਾਂਗੇਰਡ ਨੇ ਡੀਹੇ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਝੀਲ ਤੋਂ ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਐਲਗੀ ਦੇ ਬਸੰਤ ਰੂਪ ਦੀ ਸੁੱਕੀ ਹੋਈ ਰਸ ਹੈ। ਦੀਹੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭੋਜਨ ਲਈ ਬਰੋਥ ਜਾਂ ਖਾਧ ਖੁਰਾਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚਡ ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਛੋਟੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਛੱਪੜਾਂ ਤੋਂ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [8]

1964 ਅਤੇ 1965 ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੀਨ ਲਿਓਨਾਰਡ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਡਾਇਹੇ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਡ ਉਤਪਾਦਨ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਐਲਗੀ ਦੇ ਖਿੜਾਅ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਆਧਾਰ ਵਜੋਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ -ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਅਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । [3]"Spirulina in combating Protein Energy Malnutrition (PEM) and Protein Energy Wasting (PEW) - A review". Journal of Nutrition Research. 3 (1): 62–79. 2015. doi:10.55289/jnutres/v3i1.5. {{cite journal}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)</ref>

ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ

ਸੋਧੋ

ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ , ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਪੇਸ ਫਲਾਈਟ ਜਾਂ ਮੰਗਲ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਰਾਕ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਖੋਜ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। [9] [10] ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਸਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। [9]

ਸੁੱਕੀ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਵਿੱਚ 5% ਪਾਣੀ, 24% ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ, 8% ਚਰਬੀ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ 60% (51-71%) ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [11] [12]

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਖਾਸ ਪੂਰਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ,ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਦੀ ਸਾਰਣੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਪਿਰੁਲੀਨਾ ਦੀ ਇੱਕ 100-g ਮਾਤਰਾ 290 kilocalories (1,200 kJ) ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ (ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਮੁੱਲ, 20% ਜਾਂ ਵੱਧ ਦੇ DV)ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਬੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ( ਕ੍ਰਮਵਾਰ 207%, 306%, ਤੇ 85% DV ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ )ਥਿਆਮਿਨ, ਰਿਬੋਫਲੇਵਿਨ, ਤੇਨਿਆਸੀਨ) ), ਅਤੇ ਖੁਰਾਕੀ ਖਣਿਜ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਇਰਨ (219% DV) ਅਤੇ ਮੈਂਗਨੀਜ਼ (90% DV) ਦਾ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਸਰੋਤ ਹੈ । ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਲਿਪਿਡ ਸਮੱਗਰੀ ਭਾਰ ਅਨੁਸਾਰ 8% ਹੈ ਜੋ ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ, ਗਾਮਾ-ਲਿਨੋਲੇਨਿਕ ਐਸਿਡ, [13] [14] ਲਿਨੋਲਿਕ ਐਸਿਡ, ਸਟੀਰੀਡੋਨਿਕ ਐਸਿਡ, [15] ਈਕੋਸੈਪੇਂਟੇਨੋਇਕ ਐਸਿਡ (ਈਪੀਏ), ਡੋਕੋਸਾਹੈਕਸਾਏਨੋਇਕ ਐਸਿਡ (ਡੀਐਚਏ), ਅਤੇ ਅਰਾਚੀਡੋਨਿਕ ਐਸਿਡ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। . [16] ਉਹਨਾਂ 2003 ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਉਲਟ (DHA ਅਤੇ EPA ਕੁੱਲ ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਦੇ 2 ਤੋਂ 3% ਤੱਕ), 2015 ਖੋਜ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ (0.1% ਤੋਂ ਘੱਟ, DHA ਅਤੇ EPA ਸਮੇਤ) "ਕੋਈ ਖੋਜਣ ਯੋਗ ਓਮੇਗਾ -3 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਨਹੀਂ" . [17]

ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12

ਸੋਧੋ

ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਦਾ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੂਡੋਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 (Coα-[α-(7-ਐਡੇਨਾਇਲ)]-Coβ-cyanocobamide) ਹੈ, [18] ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੈ। [19] [20] ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਖੁਰਾਕਾਂ 'ਤੇ 2009 ਦੇ ਇੱਕ ਪੋਜੀਸ਼ਨ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਨ ਡਾਇਟੀਟਿਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਦਾ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। [20] ਡਾਕਟਰੀ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਬੀ 12 ਦੇ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਅਣਉਚਿਤ ਹੈ। [19] [21]

ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ ਐਕੁਆਕਲਚਰ

ਸੋਧੋ

ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਜਲ-ਪਾਲਣ ਲਈ ਵਿਕਲਪਕ ਫੀਡ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ 'ਤੇ ਕਈ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। [3]"Spirulina in combating Protein Energy Malnutrition (PEM) and Protein Energy Wasting (PEW) - A review". Journal of Nutrition Research. 3 (1): 62–79. 2015. doi:10.55289/jnutres/v3i1.5. {{cite journal}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)</ref> ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਨੂੰ ਪੋਲਟਰੀ [22] ਲਈ 10% ਅਤੇ ਬਟੇਰ ਲਈ 4% ਤੋਂ ਘੱਟ ਖੁਆਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। [23] 21-ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬ੍ਰਾਇਲਰ ਨਰ ਚੂਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ, 16 ਦਿਨਾਂ ਲਈ 40 g/kg (0.64 oz/lb) ਤੱਕ ਵਾਧਾ , ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ,ਮਾਸ ਦਾ ਪੀਲਾ ਅਤੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਜ਼ੀਐਕਸੈਂਥਿਨ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ। [24] ਸੂਰ [25] ਅਤੇ ਖਰਗੋਸ਼ ਫੀਡ ਦਾ 10% ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ।ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [26] ਬਿਗਮਾਊਥ ਮੱਝਾਂ, [26] ਦੁੱਧ ਵਾਲੀ ਮੱਛੀ, [27] ਕਲਚਰਡ ਸਟ੍ਰਿਪਡ ਜੈਕ, [28] ਕਾਰਪ, [29] [30] ਲਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਰੀਮ, [31] ਤਿਲਪੀਆ [32] ਕੈਟਫਿਸ਼, [33] ਪੀਲੀ ਪੂਛ, [34] ਜ਼ੈਬਰਾਫਿਸ਼, [35] ਝੀਂਗਾ, [36] [37] ਅਤੇ ਐਬਾਲੋਨ, [38] ਲਈ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਨੂੰ [3] ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਕ ਫੀਡਸਟੌਕ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨ ਬੂਸਟਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਅਤੇ ਐਕੁਆਕਲਚਰ ਫੀਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ,2% ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੱਦ ,ਨਾਲ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। [3]

ਖੋਜ

ਸੋਧੋ

ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਖਪਤ ਕੋਈ ਲਾਭ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref> ਸ਼ੂਗਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। [39] ਐੱਚਆਈਵੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਪਿਰੁਲੀਨਾ ਦਾ ਸੰਭਾਵੀ ਪੋਸ਼ਣ ਪੂਰਕ ਵਜੋਂ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਮੌਤ ਦੇ ਜੋਖਮ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ, ਜਾਂ ਇਮਿਊਨ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ 'ਤੇ ਕੋਈ ਨਿਰਣਾਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। [40] [41]

ਖਤਰੇ

ਸੋਧੋ

ਜਦੋਂ ਨੁਸਖ਼ੇ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਜੋ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਜਮਾਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੇ ਉਲਟ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref>

ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਵਿਗਿਆਨ

ਸੋਧੋ

ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਇੱਕ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਅਮ ਹੈ, ਜੋ ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਜੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ । [42] ਓਰੇਗਨ ਹੈਲਥ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦੁਆਰਾ , ਨਿਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕੁਝ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। [43] ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਸਤ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਫਲੱਸ਼ਿੰਗ, ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref> [42] ਜੇਕਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। [1] ਕਈ ਅੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਦੇ ਘੱਟ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹਨ। [1] [43]

ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ , [44] ਪਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੇ ਬੈਚਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ, ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ-ਉਤਪਾਦਕ, ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਐਲਗੀ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਹੈ।ਕਿਉਂਕਿ ਯੂ.ਐੱਸ. ਸਪਿਰੂਲਿਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਪੂਰਕ ਮੰਨਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਲਈ ਕੋਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। [43]Gilroy, D.; Kauffman, K.; Hall, D.; Huang, X.; Chu, F. (2000). "Assessing potential health risks from microcystin toxins in blue-green algae dietary supplements". Environmental Health Perspectives. 108 (5): 435–439. doi:10.2307/3454384. JSTOR 3454384. PMC 1638057. PMID 10811570. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)</ref> ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਨੂੰ "ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਉਹ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟੀਨ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ,ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ) । [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref> ਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਕੁਝ ਜਨਤਕ-ਸਿਹਤ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਖਪਤਕਾਰ ਨਿਸ਼ਚਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਐਲਗੀ ਪੂਰਕ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹਨ। [43] 1999 ਵਿੱਚ, ਹੈਲਥ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ-ਮੁਕਤ ਸੀ। ("...ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੇ 0/10 ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਸਨ।" ) [45]

ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਦੀ ਹੈਵੀ-ਮੈਟਲ ਗੰਦਗੀ ਨੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚਾਈਨੀਜ਼ ਸਟੇਟ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਲੀਡ, ਪਾਰਾ, ਅਤੇ ਆਰਸੈਨਿਕ ਗੰਦਗੀ ਵਿਆਪਕ ਸੀ। [46] ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਪੂਰਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਨਮੂਨੇ ਵਿੱਚ 5.1 ਪੀਪੀਐਮ ਤੱਕ ਲੀਡ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। [3]</ref> ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 10 ਤੋਂ 19 ਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਖੁਰਾਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref>

ਕੁਝ ਚਿਨ੍ਹਿਤ ਸਮੂਹਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁੱਦੇ

ਸੋਧੋ

ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ-ਅਮੀਰ ਭੋਜਨਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਫੀਨੀਲੈਲਾਨਿਨ (2.6–4.1 g/100 g) ਹੁੰਦਾ ਹੈ, [4]Habib, M. Ahsan B.; Parvin, Mashuda; Huntington, Tim C.; Hasan, Mohammad R. (2008). "A Review on Culture, Production and Use of Spirulina as Food dor Humans and Feeds for Domestic Animals and Fish" (PDF). Food and Agriculture Organization of The United Nations. Retrieved November 20, 2011.</ref> ਜਿਸਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੀਨੀਲਕੇਟੋਨੂਰੀਆ (ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵਿਕਾਰ ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਫੇਨੀਲੈਲਾਨਿਨ ਨੂੰ ਮੈਟਾਬੋਲਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਫਿਰ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ਹੈ।। [47]

ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੰਭਾਵੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ, [48] ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਸਦਮਾ ਅਤੇ ਮੌਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref>

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

ਸੋਧੋ

Aphanizomenon flos-aquae

ਸੋਧੋ

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

ਸੋਧੋ

https://www.youtube.com/watch?v=ttOt8HyKQME

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 "Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.
  2. ↑ Gershwin, M. E.; Belay, A. (2007). Spirulina in human nutrition and health. CRC Press, USA.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 "Spirulina in combating Protein Energy Malnutrition (PEM) and Protein Energy Wasting (PEW) - A review". Journal of Nutrition Research. 3 (1): 62–79. 2015. doi:10.55289/jnutres/v3i1.5. {{cite journal}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Habib, M. Ahsan B.; Parvin, Mashuda; Huntington, Tim C.; Hasan, Mohammad R. (2008). "A Review on Culture, Production and Use of Spirulina as Food dor Humans and Feeds for Domestic Animals and Fish" (PDF). Food and Agriculture Organization of The United Nations. Retrieved November 20, 2011.
  5. ↑ Chang, Yuanyuan (2013). "Cultivation of Spirulina platensis for biomass production and nutrient removal from synthetic human urine". Applied Energy. 102: 427–431. doi:10.1016/j.apenergy.2012.07.024. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  6. ↑ Diaz Del Castillo, B. The Discovery and Conquest of Mexico, 1517–1521. London: Routledge, 1928, p. 300.
  7. ↑ Osborne, Ken; Kahn, Charles N. (2005). World History: Societies of the Past. Winnipeg: Portage & Main Press. ISBN 978-1-55379-045-7.
  8. ↑ Abdulqader, G.; Barsanti, L.; Tredici, M. (2000). "Harvest of Arthrospira platensis from Lake Kossorom (Chad) and its household usage among the Kanembu". Journal of Applied Phycology. 12 (3/5): 493–498. doi:10.1023/A:1008177925799.
  9. ↑ 9.0 9.1 Riley, Tess (12 September 2014). "Spirulina: a luxury health food and a panacea for malnutrition". The Guardian, London, UK. Retrieved 22 May 2017.
  10. ↑ "Ready for dinner on Mars?". European Space Agency. 13 June 2005. Retrieved 22 May 2017.
  11. ↑ Khan, Z; Bhadouria, P; Bisen, P. S. (October 2005). "Nutritional and therapeutic potential of Spirulina". Current Pharmaceutical Biotechnology. 6 (5): 373–379. doi:10.2174/138920105774370607. PMID 16248810.
  12. ↑ Campanella, L.; Russo, M. V.; Avino, P. (April 2002). "Free and total amino acid composition in blue-green algae". Annali di Chimica. 92 (4): 343–352. PMID 12073880.
  13. ↑ Colla, L. M.; Bertolin, T. E.; Costa, J. A. (2003). "Fatty acids profile of Spirulina platensis grown under different temperatures and nitrogen concentrations". Zeitschrift für Naturforschung C. 59 (1–2): 55–59. doi:10.1515/znc-2004-1-212. PMID 15018053.
  14. ↑ Golmakani, Mohammad-Taghi; Rezaei, Karamatollah; Mazidi, Sara; Razavi, Seyyed Hadi (March 2012). "γ-Linolenic acid production by Arthrospira platensis using different carbon sources". European Journal of Lipid Science and Technology. 114 (3): 306–314. doi:10.1002/ejlt.201100264.
  15. ↑ Jubie, S.; Ramesh, P. N.; Dhanabal, P.; Kalirajan, R.; Muruganantham, N.; Antony, A. S. (August 2012). "Synthesis, antidepressant and antimicrobial activities of some novel stearic acid analogues". European Journal of Medicinal Chemistry. 54: 931–935. doi:10.1016/j.ejmech.2012.06.025. PMID 22770606.
  16. ↑ Tokusoglu, O.; Unal, M. K. (2003). "Biomass Nutrient Profiles of Three Microalgae: Spirulina platensis, Chlorella vulgaris, and Isochrisis galbana". Journal of Food Science. 68 (4): 2003. doi:10.1111/j.1365-2621.2003.tb09615.x.
  17. ↑ Kent, Megan; Welladsen, Heather M.; Mangott, Arnold; Li, Yan (2015). "Nutritional Evaluation of Australian Microalgae as Potential Human Health Supplements". PLOS ONE. 10 (2): e0118985. Bibcode:2015PLoSO..1018985K. doi:10.1371/journal.pone.0118985. PMC 4344213. PMID 25723496.
  18. ↑ Watanabe, Fumio; Katsura, Hiromi; Takenaka, Shigeo; Fujita, Tomoyuki; Abe, Katsuo; Tamura, Yoshiyuki; Nakatsuka, Toshiyuki; Nakano, Yoshihisa (November 1999). "Pseudovitamin B12 Is the Predominant Cobamide of an Algal Health Food, Spirulina Tablets". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 47 (11): 4736–4741. doi:10.1021/jf990541b. PMID 10552882.
  19. ↑ 19.0 19.1 Watanabe, F (2007). "Vitamin B12 sources and bioavailability". Experimental Biology and Medicine. 232 (10): 1266–1274. doi:10.3181/0703-MR-67. PMID 17959839. Most of the edible blue-green algae (cyanobacteria) used for human supplements predominantly contain pseudovitamin B(12), which is inactive in humans. The edible cyanobacteria are not suitable for use as vitamin B(12) sources, especially in vegans.
  20. ↑ 20.0 20.1 Craig, W. J.; Mangels, A. R. (2009). "Position of the American Dietetic Association: Vegetarian diets". Journal of the American Dietetic Association. 109 (7): 1266–1282. doi:10.1016/j.jada.2009.05.027. PMID 19562864.
  21. ↑ Watanabe, F.; Katsura, H.; Takenaka, S.; Fujita, T.; Abe, K.; Tamura, Y.; Nakatsuka, T.; Nakano, Y. (1999). "Pseudovitamin B(12) is the predominant cobamide of an algal health food, spirulina tablets". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 47 (11): 4736–4741. doi:10.1021/jf990541b. PMID 10552882. The results presented here strongly suggest that spirulina tablet algal health food is not suitable for use as a B12 source, especially in vegetarians. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  22. ↑ Ross, Ernest; Dominy, Warren (1990). "The nutritional value of dehydrated, blue-green algae (spirulina plantensis) for poultry". Poultry Science. 69 (5): 794–800. doi:10.3382/ps.0690794. PMID 2114613.
  23. ↑ Ross, E.; Puapong, D. P.; Cepeda, F. P.; Patterson, P. H. (1994). "Comparison of freeze-dried and extruded Spirulina platensis as yolk pigmenting agents". Poultry Science. 73 (8): 1282–1289. doi:10.3382/ps.0731282. PMID 7971672.
  24. ↑ Toyomizu, M.; Sato, K.; Taroda, H.; Kato, T.; Akiba, Y. (2001). "Effects of dietary Spirulina on meat colour in muscle of broiler chickens". British Poultry Science. 42 (2): 197–202. doi:10.1080/00071660120048447. PMID 11421328.
  25. ↑ Nedeva, R.; Jordanova, G.; Kistanova, E.; Shumkov, K.; Georgiev, B.; Abadgieva, D.; Kacheva, D.; Shimkus, A.; Shimkine, A. (2014). "Effect of the addition of Spirulina platensis on the productivity and some blood parameters on growing pigs" (PDF). Bulgarian Journal of Agricultural Science. Retrieved February 20, 2016.
  26. ↑ 26.0 26.1 Stanley, Jon G.; Jones, Jack B. (1976). "Feeding algae to fish". Aquaculture. 7 (3): 219–223. doi:10.1016/0044-8486(76)90140-X.
  27. ↑ Santiago, Corazon B.; Pantastico, Julia B.; Baldia, Susana F.; Reyes, Ofelia S. (April 1989). "Milkfish (Chanos chanos) fingerling production in freshwater ponds with the use of natural and artificial feeds". Aquaculture. 77 (4): 307–318. doi:10.1016/0044-8486(89)90215-9.
  28. ↑ Shigeru, Okada; Wen-Liang Liao; Tetsu Mori (1991). "Pigmentation of Cultured Striped Jack Reared on Diets Supplemented with the Blue-Green Alga Spirulina maxima". Nippon Suisan Gakkaishi. 57 (7): 1403–1406. doi:10.2331/suisan.57.1403. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  29. ↑ Ayyappan, S. (1992). "Potential of Spirulina as a feed supplement for carp fry". In Seshadri, C. V.; Jeeji Bai, N. (eds.). Spirulina Ecology, Taxonomy, Technology, and Applications. National Symposium, Murugappa Chettiar Research Centre. pp. 171–172.
  30. ↑ Ramakrishnan, C. Muthu; Haniffa, M. A.; Manohar, M.; Dhanaraj, M.; Arockiaraj, A. Jesu; Seetharaman, S.; Arunsingh, S. V. (2008). "Effects of probiotics and spirulina on survival and growth of juvenile common carp (Cyprinus carpio)" (PDF). The Israeli Journal of Aquaculture. 60 (2): 128–133. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  31. ↑ Mustafa, Md. G.; Umino, T.; Nakagawa, H. (1994). "The effect of Spirulina feeding on muscle protein deposition in red sea bream, Pagrus major". Journal of Applied Ichthyology. 10 (2–3): 141–145. doi:10.1111/j.1439-0426.1994.tb00153.x.
  32. ↑ Olvera-Novoa, M. A.; Dominguez-Cen, L. J.; Olivera-Castillo, L.; Martínez-Palacios, Carlos A. (1998). "Effect of the use of the microalga Spirulina maxima as fish meal replacement in diets for tilapia, Oreochromis mossambicus (Peters), fry". Aquaculture Research. 29 (10): 709–715. doi:10.1046/j.1365-2109.1998.29100709.x.
  33. ↑ Ali, Md. Shawkat (2014). "Evaluation of the effects of feed attractants (Spirulina and ekangi) on growth performance, feed utilization and body composition of fingerlings of stinging catfish Heteropneustes fossilis". Archived from the original on 2020-01-17. Retrieved 2016-02-21. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  34. ↑ Güroy, B; Şahin, İ.; Mantoğlu, S; Kayalı, S. (2012). "Spirulina as a natural carotenoid source on growth, pigmentation and reproductive performance of yellow tail cichlid Pseudotropheus acei". Aquaculture International. 20 (5): 869–878. doi:10.1007/s10499-012-9512-x.
  35. ↑ Geffroy, Benjamin; Simon, Olivier (2013). "Effects of a Spirulina platensis-based diet on zebrafish female reproductive performance and larval survival rate" (PDF). Cybium. 37 (1–2): 31–38.
  36. ↑ Cuzon, Gérard; Santos, Rossana Dos; Hew, Meng; Poullaouec, Gilles (1981). "Use of Spirulina in Shrimp (Penaeus japonicus) diet". Journal of the World Mariculture Society. 12 (2): 282–291. doi:10.1111/j.1749-7345.1981.tb00302.x.
  37. ↑ Tayag, Carina Miranda; Lin, Yong-Chin; Li, Chang-Che; Liou, Chyng-Hwa; Chen, Jiann-Chu (2010). "Administration of the hot-water extract of Spirulina platensis enhanced the immune response of white shrimp Litopenaeus vannamei and its resistance against Vibrio alginolyticus". Fish & Shellfish Immunology. 28 (5): 764–773. doi:10.1016/j.fsi.2010.01.023. PMID 20139007.
  38. ↑ Britz, Peter J. (1996). "The suitability of selected protein sources for inclusion in formulated diets for the South African abalone, Haliotis midae". Aquaculture. 140 (1): 63–73. doi:10.1016/0044-8486(95)01197-8.
  39. ↑ Buono, S.; Langellotti, A. L.; Martello, A.; Rinna, F.; Fogliano, V. (August 2014). "Functional ingredients from microalgae". Food & Function. 5 (8): 1669–1685. doi:10.1039/c4fo00125g. PMID 24957182.
  40. ↑ McHenry, M. S.; Dixit, A.; Vreeman, R. C. (2015). "A Systematic Review of Nutritional Supplementation in HIV-Infected Children in Resource-Limited Settings". Journal of the International Association of Providers of AIDS Care. 14 (4): 313–323. doi:10.1177/2325957414539044. PMID 24943654.
  41. ↑ Grobler, L.; Siegfried, N.; Visser, M. E.; Mahlungulu, S. S.; Volmink, J. (2013). "Nutritional interventions for reducing morbidity and mortality in people with HIV". Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD004536. doi:10.1002/14651858.CD004536.pub3. PMID 23450554.
  42. ↑ 42.0 42.1 "Spirulina". Drugs and Lactation Database (LactMed), NCBI Bookshelf. 1 April 2019. PMID 30000909. Retrieved 11 March 2020. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  43. ↑ 43.0 43.1 43.2 43.3 Gilroy, D.; Kauffman, K.; Hall, D.; Huang, X.; Chu, F. (2000). "Assessing potential health risks from microcystin toxins in blue-green algae dietary supplements". Environmental Health Perspectives. 108 (5): 435–439. doi:10.2307/3454384. JSTOR 3454384. PMC 1638057. PMID 10811570. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  44. ↑ Belay, Amha (2008). Spirulina (Arthrospira): Production and Quality Assurance. pp. 1–25. ISBN 9781420052572. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  45. ↑ Canada, Health (2016-02-12). "Cyanobacterial Toxins in Drinking Water". aem. Retrieved 2020-02-16.
  46. ↑ "China's drug agency rejects state media claims of cover-up in lead found in health supplement". Washington Post. April 10, 2012. Archived from the original on December 31, 2018. Retrieved April 23, 2012.
  47. ↑ Robb-Nicholson, C. (2006). "By the way, doctor". Harvard Women's Health Watch. 8.
  48. ↑ "Toxin content and cytotoxicity of algal dietary supplements". Toxicol Appl Pharmacol. 265 (2): 263–271. 2012. doi:10.1016/j.taap.2012.10.005. PMID 23064102. {{cite journal}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਸਪਿਰੋਲੀਨਾ_(ਖੁਰਾਕ_ਪੂਰਕ)&oldid=768614" ਤੋਂ ਲਿਆ