ਐਲਮੀਨੀਅਮ
(ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)
ਐਲਮੀਨੀਅਮ (ਜਾਂ ਐਲਮੀਨਮ) ਬੋਰਾਨ ਸਮੂਹ ਦਾ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ Al ਅਤੇ ਐਟਮੀ ਸੰਖਿਆ 13 ਹੈ। ਇਹ ਚਾਂਦੀ-ਰੰਗਾ ਚਿੱਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਘੁਲਦਾ।
| ਐਲਮੀਨੀਅਮ | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
13Al
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ਦਿੱਖ | |||||||||||||||
ਚਾਂਦੀ-ਰੰਗਾ ਸਲੇਟੀ ਧਾਤ-ਵਰਗਾ  Spectral lines of aluminium | |||||||||||||||
| ਆਮ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||
| ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ | ਐਲਮੀਨੀਅਮ, Al, 13 | ||||||||||||||
| ਉਚਾਰਨ | ਯੂਕੇ: /ˌælj[invalid input: 'ʉ']ˈmɪniəm/ ( ਸੁਣੋ)AL-ew-MIN-ee-əm; | ||||||||||||||
| ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ | ਹੋਰ ਧਾਤ | ||||||||||||||
| ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ | 13, 3, p | ||||||||||||||
| ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ | 26.9815386(13) | ||||||||||||||
| ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ | [Ne] 3s2 3p1 2, 8, 3 | ||||||||||||||
| History | |||||||||||||||
| ਖੋਜ | Hans Christian Ørsted[1] (1825) | ||||||||||||||
| First isolation | Friedrich Wöhler[2] (1827) | ||||||||||||||
| ਇਸ ਵੱਲੋਂ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ | Humphry Davy (1808) | ||||||||||||||
| ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||
| ਅਵਸਥਾ | solid | ||||||||||||||
| ਘਣਤਾ (near r.t.) | 2.70 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||
| ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | 2.375 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||
| [[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | {{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||
| ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ | 933.47 K, 660.32 °C, 1220.58 °F | ||||||||||||||
| ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ | 2792 K, 2519 °C, 4566 °F | ||||||||||||||
| ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ | 10.71 kJ·mol−1 | ||||||||||||||
| Heat of | 294.0 kJ·mol−1 | ||||||||||||||
| Molar heat capacity | 24.200 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||
| pressure | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||
| ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ | 3, 2[3], 1[4] (amphoteric oxide) | ||||||||||||||
| ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ | 1.61 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ) | ||||||||||||||
| energies (more) |
1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਉਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | ||||||||||||||
| 2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਉਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||
| 3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਉਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||
| ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 143 pm | ||||||||||||||
| ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 121±4 pm | ||||||||||||||
| ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 184 pm | ||||||||||||||
| ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ | |||||||||||||||
| ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ | face-centered cubic | ||||||||||||||
| Magnetic ordering | paramagnetic[5] | ||||||||||||||
| ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ | (੨੦ °C) 28.2 nΩ·m | ||||||||||||||
| ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ | 237 W·m−੧·K−੧ | ||||||||||||||
| ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ | (25 °C) 23.1 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||
| ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਪਤਲਾ ਡੰਡਾ) | (r.t.) (rolled) 5,000 m·s−੧ | ||||||||||||||
| ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ | 70 GPa | ||||||||||||||
| ਕਟਾਅ ਗੁਣਾਂਕ | 26 GPa | ||||||||||||||
| ਖੇਪ ਗੁਣਾਂਕ | 76 GPa | ||||||||||||||
| ਪੋਆਸੋਂ ਅਨੁਪਾਤ | 0.35 | ||||||||||||||
| ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ | 2.75 | ||||||||||||||
| ਵਿਕਰਸ ਕਠੋਰਤਾ | 167 MPa | ||||||||||||||
| ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ | 245 MPa | ||||||||||||||
| CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ | 7429-90-5 | ||||||||||||||
| ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||
| Main article: ਐਲਮੀਨੀਅਮ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Bentor, Y. (12 February 2009). "Periodic Table: Aluminum". ChemicalElements.com. Retrieved 2012-03-06.
- ↑ Wöhler, F. (1827). "Űber das Aluminium". Annalen der Physik und Chemie. 11: 146–161.
- ↑ Aluminium monoxide
- ↑ Aluminium iodide
- ↑
Lide, D. R. (2000). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". [[CRC Handbook of Chemistry and Physics]] (PDF) (81st ed.). CRC Press. ISBN 0849304814.
{{cite book}}: URL–wikilink conflict (help)