ਐਂਟੀਮਨੀ
ਐਂਟੀਮਨੀ ਜਾਂ ਸੁਰਮੇ ਦੀ ਧਾਤ (ਲਾਤੀਨੀ: [stibium] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨSb ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ51 ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਸਲੇਟੀ ਅਰਧ-ਧਾਤ ਹੈ ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸਲਫ਼ਾਈਡ ਧਾਤਾਂ (ਸਟਿਬਨਾਈਟ) ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।(Sb2S3)। ਐਂਟੀਮਨੀ ਦੇ ਸੰਯੋਗ ਪੁਰਾਤਨ ਸਮਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪਤਾ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ; ਧਾਤਮਈ ਐਂਟੀਮਨੀ ਵਾਰੇ ਵੀ ਪਤਾ ਸੀ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ਼ ਇਸਨੂੰ ਸਿੱਕੇ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਧਾਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਛਾਣ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਨੇੜ-ਤੇੜ ਮਿਲੀ।
ਐਂਟੀਮਨੀ | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
51Sb
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
ਦਿੱਖ | |||||||||||||||||||||||||
ਚਾਂਦੀ-ਰੰਗਾ ਚਮਕੀਲਾ ਸਲੇਟੀ | |||||||||||||||||||||||||
ਆਮ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||||||||
ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ | ਐਂਟੀਮਨੀ, Sb, 51 | ||||||||||||||||||||||||
ਉਚਾਰਨ | ਯੂਕੇ: /ˈænt[invalid input: 'ɨ']məni/ AN-ti-mə-nee; ਯੂਐਸ: /ˈænt[invalid input: 'ɨ']moʊni/ AN-ti-moh-nee | ||||||||||||||||||||||||
ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ | ਅਰਧ-ਧਾਤ | ||||||||||||||||||||||||
ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ | 15, 5, p | ||||||||||||||||||||||||
ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ | 121.760(1) | ||||||||||||||||||||||||
ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ | [Kr] 4d10 5s2 5p3 2, 8, 18, 18, 5 | ||||||||||||||||||||||||
History | |||||||||||||||||||||||||
ਖੋਜ | ੩੦੦੦ ਈਸਾ ਪੂਰਵ | ||||||||||||||||||||||||
First isolation | ਵਾਨੋਚੀਓ ਬਿਰੀਨਗੂਚੀਓ (੧੫੪੦) | ||||||||||||||||||||||||
ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||||||||
ਅਵਸਥਾ | solid | ||||||||||||||||||||||||
ਘਣਤਾ (near r.t.) | 6.697 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||||||||
ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | 6.53 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||||||||
[[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | {{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||||||||
ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ | 903.78 K, 630.63 °C, 1167.13 °F | ||||||||||||||||||||||||
ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ | 1860 K, 1587 °C, 2889 °F | ||||||||||||||||||||||||
ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ | 19.79 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||
Heat of | 193.43 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||
Molar heat capacity | 25.23 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||
pressure | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||||||||
ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ | 5, 3, -3 | ||||||||||||||||||||||||
ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ | 2.05 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ) | ||||||||||||||||||||||||
energies (more) |
1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਉਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||
2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਉਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||
3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਉਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||
ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 140 pm | ||||||||||||||||||||||||
ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 139±5 pm | ||||||||||||||||||||||||
ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 206 pm | ||||||||||||||||||||||||
ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ | |||||||||||||||||||||||||
ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ | ਸਧਾਰਨ ਤਿਕੋਨੀ | ||||||||||||||||||||||||
Magnetic ordering | diamagnetic[1] | ||||||||||||||||||||||||
ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ | (੨੦ °C) 417 nΩ·m | ||||||||||||||||||||||||
ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ | 24.4 W·m−੧·K−੧ | ||||||||||||||||||||||||
ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ | (25 °C) 11 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||
ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਪਤਲਾ ਡੰਡਾ) | (20 °C) 3420 m·s−੧ | ||||||||||||||||||||||||
ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ | 55 GPa | ||||||||||||||||||||||||
ਕਟਾਅ ਗੁਣਾਂਕ | 20 GPa | ||||||||||||||||||||||||
ਖੇਪ ਗੁਣਾਂਕ | 42 GPa | ||||||||||||||||||||||||
ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ | 3.0 | ||||||||||||||||||||||||
ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ | 294 MPa | ||||||||||||||||||||||||
CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ | 7440-36-0 | ||||||||||||||||||||||||
ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||||||||||||
Main article: ਐਂਟੀਮਨੀ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.